Frąckowiak-Adamska Agnieszka, Bańczyk Paweł, Formułowanie pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Praktyczny przewodnik

Pierwsze wystąpienie z wnioskiem o wydanie orzeczenia prejudycjalnego stanowi dla sędziego krajowego niebagatelne wyzwanie. Immanentnie łączy się bowiem z dyskomfortem wynikającym z konieczności opuszczenia oswojonego po latach nauki i pracy środowiska prawa krajowego i wkroczenia na nieznany z codziennej praktyki obszar prawa Unii. Zmusza do odnalezienia się w specyficznej i obcej sędziemu krajowemu roli podmiotu inicjującego postępowanie sądowe. Wymaga zgromadzenia pewnej wiedzy z zakresu prawa unijnego i praktyki postępowania prejudycjalnego. Obliguje do odnalezienia właściwych środków komunikacji z organem sądowym spoza krajowego systemu wymiaru sprawiedliwości. Jego przygotowanie jest czasochłonne i wiąże się ze znacznym nakładem pracy.

Niestety, zdarza się, że owoce podjętego wysiłku okazują się niesatysfakcjonujące. Przygotowywany miesiącami wniosek zostaje odrzucony albo zapadłe rozstrzygnięcie TS okazuje się nieprzydatne. Okoliczności te mają duży potencjał zniechęcający sędziów do korzystania z instytucji odesłania prejudycjalnego .

Wynik postępowania prejudycjalnego nie zależy jedynie od sędziego krajowego, ale również od wielu okoliczności, na które nie ma on wpływu, zachodzących już po skierowaniu wniosku do TS. Sąd odsyłający nie bierze zaś udziału w zainicjowanym przez siebie postępowaniu. Jeśli zatem może cokolwiek zrobić, aby przyczynić się do wydania przez TS orzeczenia przydatnego, to tylko na etapie przygotowania wniosku o wydanie orzeczenia prejudycjalnego i tylko poprzez jego właściwą redakcję.

Rzecz w tym, że ustalenie, na czym polega „właściwa redakcja” wniosku o wydanie orzeczenia prejudycjalnego, nie jest wcale proste. Problematyka ta budzi niewielkie zainteresowanie przedstawicieli nauki, przez co trudno o publikacje zawierające jasne i jednoznaczne wskazówki na ten temat. Pewną pomoc stanowią publikowane przez TS Zalecenia, ale również one zawierają jedynie ogólne wytyczne, dające pole do różnych interpretacji.

Niniejsza część opracowania zawiera propozycję metody przygotowania wniosku o wydanie orzeczenia prejudycjalnego przez sędziego krajowego. Nie ma podstaw, by traktować ją jako jedyną słuszną. Również wniosek przygotowany i zredagowany zupełnie intuicyjnie może doczekać się merytorycznej i przydatnej odpowiedzi. Zastosowanie zaproponowanej metody wydaje się jednak dawać gwarancję uzyskania odpowiedzi merytorycznej i zwiększa szanse uzyskania odpowiedzi przydatnej.

Proces przygotowania wniosku o wydanie orzeczenia prejudycjalnego powinien obejmować dwa etapy:

Zostaną one omówione osobno w kolejnych dwóch rozdziałach.