Kowalski Wojciech, Egzekucja świadczeń niepieniężnych
Egzekucja świadczeń niepieniężnych
Wprowadzenie
Okres od 2005 r., w którym to pojawiło się pierwsze wydanie niniejszego opracowania, pokazał, że problematyka związania z egzekucją świadczeń o charakterze niepieniężnym, choć nie należy do najpopularniejszych tematów analiz przedstawicieli nauki, jak i orzecznictwa, ciągle jest żywa i potrafi wzbudzać kontrowersje. W drugim wydaniu niniejszego opracowania, zostały uwzględnione wszystkie najistotniejsze zmiany, które zaszły zarówno w przepisach prawnych związanych z analizowanym rodzajem egzekucji, jak i w poglądach wypowiadanych w oparciu o wykładnię tych przepisów.
Na szczególną uwagę zasługuje podlegający ciągłym zmianom przepis art. 1046 k.p.c., regulujący popularne zagadnienie tzw. eksmisji „na bruk”. Na ten temat, w ciągu ostatnich kilku lat, pojawiło się stosunkowo dużo komentarzy. W oparciu zaś o prezentowane w tych wypowiedziach poglądy, można postawić tezę, zgodnie z którą problem egzekucji obowiązku wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu lub pomieszczenia nadal czeka na swoje rozwiązanie. Po lekturze niniejszego opracowania, będzie można dowiedzieć się, w jakim kierunku zmierzają poglądy szczególnie przedstawicieli doktryny oraz Trybunału Konstytucyjnego.
Innym interesującym zagadnieniem omówionym w opracowaniu jest problem poruszony w uchwale z dnia 28 czerwca 2006 r. , w której Sąd Najwyższy wyraził kontrowersyjny pogląd w przedmiocie zakresów i relacji pojęć, czynności zastępowalnej i niezastępowalnej w związku z egzekucją obowiązku ich wykonania.
Przechodząc jednak do samego opracowania, na wstępie warto przypomnieć, że w odróżnieniu od egzekucji świadczeń pieniężnych, egzekucja świadczeń niepieniężnych nie ma na celu ściągnięcia określonej kwoty pieniężnej od dłużnika, a sprowadza się tylko do uzyskania od niego określonego zachowania bądź oznaczonych rzeczy.
Egzekucję świadczeń niepieniężnych, ze względu na przedmiot egzekucji, można podzielić na sześć rodzajów:
egzekucja obowiązku wydania rzeczy ruchomej (art. 1041–1045 k.p.c.);
egzekucja obowiązku wydania nieruchomości, statku bądź opróżnienia pomieszczenia lub lokalu (art. 1046 k.p.c.);
egzekucja oświadczenia woli (art. 1047 k.p.c.);
egzekucja obowiązku wykonania czynności zastępowalnej (art. 1049 k.p.c.);
egzekucja obowiązku wykonania czynności niezastępowalnej (art. 1050 k.p.c.);
egzekucja obowiązku zaniechania czynności lub nieprzeszkadzania czynnościom wierzyciela (art. 1051 k.p.c.).
Ponadto w egzekucji świadczeń o charakterze niepieniężnym istotną rolę odgrywa przymus, czyli grzywna z możliwością zamiany na areszt, której poświęcony jest ostatni rozdział niniejszego opracowania.
ROZDZIAŁ1Egzekucja obowiązku wydania ruchomości
1.1.PRZEDMIOT EGZEKUCJI MAJĄCEJ NA CELU WYDANIE RZECZY RUCHOMYCH
Przedmiotem egzekucji przewidzianej w art. 1041 k.p.c. jest ruchomość. Ruchomość, w przeciwieństwie do nieruchomości, nie doczekała się definicji ustawowej. Powszechnie przyjmuje się, że ruchomością można nazwać każdą rzecz, która nie jest nieruchomością. Definicja negatywna ruchomości sprawia, że istnieje otwarty katalog rzeczy, które mogą stanowić przedmiot egzekucji z art. 1041 k.p.c.
Ruchomość jest rzeczą, czyli przedmiotem materialnym, mającym samoistny byt. Może ona stanowić część przyrody zarówno w stanie pierwotnym, jak i przetworzonym. Ruchomościami nie są dobra osobiste, dobra niematerialne o charakterze intelektualnym, których jedynie nośnik przybiera postać materialną, tak jak np. płyta DVD z dziełem filmowym czy zwykła książka. Ruchomością nie jest też energia cieplna, elektryczna itp.
Zgodnie z tym, co uważają J. Ignatowicz i S. Grzybowski: „Istnieją pewne przedmioty materialne, które jednak nie są rzeczami, a tym samym nie mogą być uznane za ruchomości czy nieruchomości...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX