Łazarska Aneta (red.), Miczek Zbigniew (red.), Dowód z opinii biegłego z zakresu ekonomii w sprawach cywilnych i gospodarczych

Współczesny proces cywilny ma na celu dążenie do wydania sprawiedliwego orzeczenia. Procedura nie jest bowiem celem samym w sobie. Idea dążenia do sprawiedliwego rozstrzygnięcia przenika cały proces cywilny, ma swoje źródło w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Zgodnie jednak z zasadą kontradyktoryjności to strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Rzetelne postępowanie dowodowe jest fundamentem procesu cywilnego, albowiem gwarantuje wydanie orzeczenia opartego na prawidłowych ustaleniach faktycznych oraz z poszanowaniem reguł dowodowych, które są istotne dla samej rzetelności postępowania. Wszystko to prowadzi sąd do sprawiedliwego orzeczenia jako rezultatu (wyniku) postępowania. Niejednokrotnie dokonanie ustaleń, jak też ocena materiału dowodowego wymagają wiadomości specjalnych. Wówczas ogromną rolę odgrywa niezależny biegły, który swoją wiedzą ekspercką powinien dawać rękojmię wydania przez sąd trafnego, a tym samym sprawiedliwego orzeczenia. Pozycja, zadania i rola czynią z biegłego sądowego najważniejszy organ wspierający sąd w jego nadrzędnym obowiązku, jakim jest dążenie do wydania sprawiedliwego orzeczenia.

Skorzystanie z wiadomości specjalnych staje się już dziś normą w skomplikowanych procesach gospodarczych. W wielu obszarach prawa z uwagi już na samą ich specyfikę nie można się obejść bez biegłego. Jest to szczególnie istotne w XXI w., gdy obrót gospodarczy staje się wysoce specjalistyczny. Spory sądowe pomiędzy przedsiębiorcami są bardzo zawiłe i dotyczą relacji, których badanie wymaga wiadomości specjalnych. Tej właśnie problematyce poświęcone jest niniejsze opracowanie. Jego celem jest wszechstronne omówienie problematyki dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomii w sprawach cywilnych i gospodarczych. Monografia jako jedyna w dotychczasowej literaturze poświęcona jest problematyce stosowania wiedzy ekonomicznej w postępowaniach sądowych w aspektach zarówno ogólnych, jak i szczegółowych. Zaletą publikacji jest zebranie w niej stanowisk nie tylko prawników, lecz także ekonomistów, co pozwala na szersze, wieloaspektowe spojrzenie na tę ważną problematykę. Dobór Autorów, których zainteresowania, wiedza i doświadczenie łączą naukę z praktyką prawa oraz ekonomii, wychodzi naprzeciw postulatowi zmiany dotychczasowego podejścia prawników do stosowania elementów ekonomii w postępowaniach sądowych, a zawarte w publikacji wnioski winny stanowić refleksję również w zakresie sposobu kształcenia prawników i metodyk zawodowych.

W monografii omawiane są zarówno kwestie metodologii związanej ze stosowaniem nauk ekonomicznych w procesach sądowych, w tym zagadnienia ogólne dotyczące przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, jak i kwestie dowodu z opinii biegłego w poszczególnych rodzajach spraw. Opracowanie to łączy elementy wiedzy ekonomicznej i prawnej, wychodząc naprzeciw wielokrotnie podnoszonemu postulatowi postrzegania postępowań sądowych przez pryzmat procesów ekonomicznych.

Monografia jest niezwykle użyteczna dla sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, komorników, biegłych sądowych, ekonomistów oraz wszystkich, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę związaną ze stosowaniem nauk ekonomicznych w procesach sądowych, a tym samym w sposób sprawny przeprowadzić dowód z opinii biegłego z zakresu ekonomii i finansów w postępowaniach cywilnych i gospodarczych.

dr hab. Aneta Łazarska, prof. Uczelni Łazarskiego w Warszawie

sędzia Zbigniew Miczek, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego