Pietrzkowski Henryk, Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych

W książce w sposób praktyczny zostały omówione - podobnie jak w pierwszym wydaniu - czynności procesowe uczestników cywilnego postępowania sądowego, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków obciążających zawodowych pełnomocników procesowych. Instytucje prawa procesowego, w ramach których dokonywane są czynności przed sądem, zostały przedstawione - jak zaznaczono we Wprowadzeniu - w niezbędnym zakresie, wskazując dokładnie miejsce ich omówienia w opracowaniu Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych. Zakres tematyczny publikacji został poszerzony przez omówienie stanu prawnego wynikającego z kilkunastu nowel do Kodeksu postępowania cywilnego, uchwalonych po ostatnim wydaniu książki. Nowe regulacje prawne i powstałe na ich tle orzecznictwo spowodowały, że w znacznym stopniu została zmieniona treść rozdziałów i podrozdziałów książki, które dotyczą pełnomocnictwa procesowego, ustanowienia adwokata i radcy prawnego przez sąd, usuwania braków formalnych (w tym fiskalnych) pism procesowych, opłat sądowych, kosztów procesu oraz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, doręczania pism sądowych, terminów procesowych, uwierzytelniania dokumentów przez zawodowych pełnomocników procesowych oraz regulacji w zakresie zaskarżalności orzeczeń sądowych. W związku z nowym sposobem dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej prawomocnym, nierozstrzygającym istoty sprawy orzeczeniem sądowym niezgodnym z prawem, tj. w drodze powództwa przed sądem okręgowym, bez konieczności uzyskania prejudykatu w postaci orzeczenia Sądu Najwyższego, została omówiona w aspekcie materialnoprawnym i procesowym odpowiedzialność państwa za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej.

W książce, opracowanej według stanu prawnego na 2011 r., w szerokim zakresie są cytowane orzeczenia Sądu Najwyższego (także niepublikowane), mające istotne znaczenie dla kształtowania praktyki sądowej.

Henryk Pietrzkowski

Sprawy cywilne są rozpoznawane według przepisów o postępowaniu cywilnym, uregulowanym w zasadzie przepisami Kodeksu postępowania cywilnego. Istotnym elementem tego postępowania są czynności procesowe jego uczestników, a szczególnie stron procesu cywilnego. Prawo postępowania cywilnego w przypadku niektórych czynności dokonywanych przez pełnomocników zawodowych nakłada dodatkowe obowiązki procesowe (np. czynności objęte prekluzją procesową) bądź stawia wysokie wymagania profesjonalne (np. czynności objęte przymusem adwokacko-radcowskim). W spełnieniu tych wymagań ma pomóc niniejsza książka, której tematyka została przedstawiona w sposób praktyczny, z pominięciem rozważań teoretycznych i bez cytowania poglądów przedstawicieli nauki.

Mając na względzie konieczność zachowania określonych ram opracowania, jego treścią zostały objęte najistotniejsze czynności dotyczące wszczęcia procesu, dochodzenia roszczeń, obrony pozwanego, usuwania braków pism procesowych, terminów procesowych, ugody sądowej i dowodzenia w procesie.

Ponadto zostały omówione podmiotowe aspekty czynności (zdolność sądowa, procesowa, postulacyjna, przedstawicielstwo ustawowe, legitymacja procesowa), a także pełnomocnictwo procesowe, właściwość sądu, tryb postępowania, obowiązki procesowe w systemie dyskrecjonalnej władzy sędziego oraz wynikające z prekluzji procesowej. W szerokim zakresie zostały przedstawione szczególne, zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia, których część objęta jest przymusem adwokacko-radcowskim. Jeden z rozdziałów jest poświęcony problematyce uiszczania opłat sądowych i kosztów zastępstwa procesowego.

Instytucje prawa postępowania cywilnego, w ramach których podejmowane są czynności procesowe, zostały omówione tylko w niezbędnym zakresie, ze wskazaniem na szersze i także praktyczne ich opracowanie w książce tego samego Autora Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, wyd. 5, Warszawa 2011, mającej dla niniejszej publikacji charakter komplementarny.

Wiele czynności procesowych podejmowanych w formie pisemnej zostało omówionych z podaniem wzorów. Ich pełny zakres Czytelnik odnajdzie we Wzorach pism procesowych w sprawach cywilnych, gospodarczych i rejestrowych, wyd. 8, Warszawa 2010, opracowanych przez D. Bugajną-Sporczyk, A. Golę, H. Pietrzkowskiego i T. Żyznowskiego.