Kosieradzki Tomasz, Piekarz Radosław, Rynkowska Anna, Ceny transferowe 2019. Mechanizmy, dokumentacje, raportowanie
Ceny transferowe 2019. Mechanizmy, dokumentacje, raportowanie
WSTĘP
Od 1.01.2019 r. obowiązują nowe przepisy w zakresie cen transferowych. Ustawodawca zdecydował się na uchylenie obowiązujących dotychczas art. 9a oraz 11 u.p.d.o.p. oraz art. 25 i 25a u.p.d.o.f., które regulowały większość zagadnień związanych z cenami transferowymi. Zamiast tego wprowadził do tych ustaw nowe rozdziały w całości poświęcone cenom transferowym – rozdział 1a w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych oraz rozdział 4b w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zastosowanie takiego rozwiązania wynika z pewnością z kompleksowości przeprowadzonych zmian i nadania cenom transferowym większego znaczenia. Już począwszy od zmian wprowadzonych w przepisach z dniem 1.01.2017 r., ceny transferowe przestały być tylko i wyłącznie „papierowym obowiązkiem”. Stało się to głównie za sprawą nowych obowiązków informacyjnych – złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji oraz uproszczonego sprawozdania CIT/TP i PIT/TP. Ten kierunek zmian jest kontynuowany w nowelizacji przepisów, która weszła w życie z 1.01.2019 r.
Wymiernym efektem wprowadzenia nowych przepisów może być zmniejszenie obciążeń o charakterze biurokratycznym i administracyjnym dla małych i średnich przedsiębiorstw. Takie działanie można więc odczytywać jako uproszczenie systemu podatkowego. Zmniejszenie obciążeń wynika przede wszystkim z przyjętych zasad określania transakcji. Odmiennie niż miało to miejsce do końca 2018 r. w celu ustalenia, czy dany podmiot ma obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, należy jedynie zweryfikować wartość realizowanej transakcji kontrolowanej w danym roku obrotowym.
Przypomnijmy, iż w poprzednio obowiązującym stanie prawnym weryfikacji podlegał zarówno rozmiar prowadzonej działalności, jak i wartość realizowanych transakcji. Rozmiar prowadzonej działalności określano na podstawie sumy przychodów lub kosztów (wyższej z wartości) określonych zgodnie z przepisami o rachunkowości za poprzedzający rok obrotowy. Miał on wpływ na określenie progu wartości transakcji o charakterze istotnym oraz wpływał na złożoność obowiązku dokumentacyjnego (konieczność sporządzenia analizy porównawczej czy też dokumentacji grupowej).
Obecnie progi dokumentacyjne ustalone są na stosunkowo wysokim poziomie:
10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1–3.
Ustawodawca zdecydował się również wprost wskazać, iż analizując wartość transakcji, należy brać pod uwagę kwotę netto.
Biorąc pod uwagę tak diametralną zmianę zasad wyznaczania obowiązku podatkowego, za dodatkową pozytywną zmianę należy również uznać wprowadzone przepisy przejściowe. Zgodnie z art. 44 ust. 2 ustawy zmieniającej nowe regulacje mogą być stosowane już do transakcji kontrolowanych zawieranych po 31.12.2017 r. Dla wielu podatników oznacza to możliwość wyłączenia obowiązku sporządzenia dokumentacji za rok 2018. W tym miejscu warto jednocześnie zaznaczyć, że wyłączenie obowiązku sporządzenia dokumentacji nie jest jednoznaczne z brakiem obowiązku raportowania na druku CIT/TP (odpowiednio PIT/TP). Podatnicy mogą więc znaleźć się w sytuacji, gdy nie sporządzają dokumentacji cen transferowych, wybierając nowe regulacje, ale jednocześnie pozostając zobowiązanymi do stosowania reguł obowiązujących do końca 2018 r., w zakresie raportowania zobowiązani będą do złożenia uproszczonego sprawozdania CIT/TP lub PIT/TP. Wprowadzany formularz TP-R będzie składany po raz pierwszy za rok podatkowy rozpoczynający się po 31.12.2018 r.
Kompleksowość zmian wynika również ze zmieniającego się otoczenia gospodarczego na poziomie międzynarodowym. W dniu 10.07.2017 r. OECD opublikowała zaktualizowane Wytyczne, włączając do nich efekty prac wynikających z prowadzenia projektu BEPS (zapobiegania erozji podstawy opodatkowania oraz przerzucaniu zysków). Zaktualizowane Wytyczne OECD uwzględniają rezultaty tych prac. Polska jako członek OECD zdecydowała się na odniesienie się do wypracowanych zasad poprzez ich bezpośrednie lub pośrednie uwzględnienie w systemie podatkowym.
Najważniejsze zmiany obowiązujące od 1.01.2019 r. dotyczą:
zmiany sposobu określania kręgu podmiotów zobowiązanych do sporządzania dokumentacji cen transferowych – poprzez wspomniany powyżej mechanizm weryfikacji jedynie na podstawie wartości transakcji przy jednoczesnym ustaleniu wartości progowej na relatywnie wysokim poziomie;
wydłużenia ustawowego terminu na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz złożenie informacji o cenach transferowych – ustawodawca zrezygnował z dotychczasowych 3 miesięcy na rzecz 9 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego;
wprowadzenia zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej pomiędzy podmiotami krajowymi – przy spełnieniu dodatkowych warunków (m.in. brak strat podatkowych) powiązane podmioty krajowe nie muszą przygotowywać dokumentacji cen transferowych;
wprowadzenia obowiązku sporządzania analizy porównawczej – w przypadku gdy dana transakcja kontrolowana podlega obowiązkowi dokumentacyjnemu, wiąże się to automatycznie z obowiązkiem sporządzenia analizy porównawczej lub analizy zgodności;
możliwości bezpośredniego skorzystania z dokumentacji grupowej sporządzonej przez inny podmiot w języku angielskim – podatnicy, którzy otrzymają master file z grupy, są zobowiązani do sporządzenia jej we własnym zakresie;
dostosowania wymogów w zakresie treści dokumentacji w odniesieniu do standardów OECD;
wprowadzenia tzw. safe harbours – czyli zasad określania ceny transakcyjnej, których zastosowanie przez podatnika gwarantuje uznanie ceny lub elementu ceny za rynkową. Wprowadzone regulacje dotyczą tzw. usług o niskiej wartości dodanej oraz określania oprocentowania pożyczek;
wprowadzenia możliwości określania ceny rynkowej (w uzasadnionych przypadkach) według innych niż wymienione w ustawie metod;
wprowadzenia wprost możliwości dokonywania korekty cen transferowych – korekta cen transferowych jest przychodem lub kosztem uzyskania przychodów i jest ujmowana w roku, którego dotyczy (przy spełnieniu warunków wskazanych w przepisach);
wprowadzenia mechanizmów recharakteryzacji oraz pominięcia skutków podatkowych transakcji – organy podatkowe w uzasadnionych przypadkach mogą uznać, iż dokonana transakcja powinna być zastąpiona przez inny rodzaj transakcji, lub też mogą stwierdzić, że dana transakcja nie miałaby miejsca pomiędzy podmiotami niepowiązanymi i z tego względu powinna być pominięta (uznana za niezrealizowaną);
wprowadzenia raportowania TP-R w formie elektronicznej – ujawniane informacje mają znacznie szerszy i bardziej szczegółowy zakres.
RozdziałIPROCES ANALIZY
1.Analiza cen transferowych
W Polsce nagminnym zjawiskiem jest redukcja procesu analizy cen transferowych jedynie do etapu dokumentacyjnego. W praktyce ceny transferowe nie są badane przed rozpoczęciem danej transakcji; pobieżnej analizy dokonuje się jedynie w momencie tworzenia dokumentacji cen transferowych zgodnej z wymaganiami przepisów prawa. Właściwym podejściem jest szerokie zgłębienie całego procesu, począwszy od dokładnej i rzetelnej analizy biznesu, poprzez zaprojektowanie całej struktury kapitałowej, skończywszy na stworzeniu dokumentacji, która opisze wyniki poprzednich badań. W tym rozdziale omówimy prawidłowe podejście do analizy cen transferowych.
Jest to o tyle ważne, że zaktualizowane Wytyczne OECD bardzo wyraźnie referują do poprawnej analizy cen transferowych poprzez uściślenie zasad tejże analizy (tzw. proces opisu transakcji, ang. delineation). Najważniejsza kwestia omawiana w tych Wytycznych dotyczy podstawy analizy. Według Wytycznych podstawą oczywiście jest pisemny kontrakt łączący strony...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX