Adamczak Alicja (red.), 100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej

Monografie
Opublikowano: WKP 2018
Rodzaj:  monografia
Autorzy monografii:

100 lat ochrony własności przemysłowej w Polsce. Księga jubileuszowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej

Autor fragmentu:

Prezes Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowni Państwo,

Księga Jubileuszowa wydana z okazji 100. rocznicy ochrony własności przemysłowej w Polsce i ustanowienia Urzędu Patentowego RP oraz zawodu rzecznika patentowego to publikacja szczególna, przedstawiająca szeroką gamę zagadnień związanych zarówno z historią, jak i teraźniejszością oraz perspektywami rozwoju systemu ochrony praw na dobrach niematerialnych i ich wykorzystania w praktyce.

Autorami materiałów zamieszczonych w tym tomie są wybitni specjaliści – teoretycy i praktycy, którzy w swojej działalności przyczyniają się do poszerzania wiedzy związanej z ochroną oraz korzystaniem z własności intelektualnej w działalności społeczno-gospodarczej. Wszystkim autorom, którzy z ogromną życzliwością wnieśli wartościowy wkład w powstanie tej publikacji, składam w imieniu Urzędu Patentowego RP i swoim własnym bardzo serdeczne podziękowania.

Obchody stulecia ochrony własności przemysłowej w Polsce, w ramach których przygotowana została Księga Jubileuszowa, objęte są honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, co podkreśla doniosłość tej rocznicy bezpośrednio związanej z odzyskaniem niepodległości przez Polskę w 1918 r.

Panu Prezydentowi pragnę złożyć serdeczne podziękowanie za słowo wstępne do Księgi Jubileuszowej, które przede wszystkim wskazuje na znaczenie własności intelektualnej dla rozwoju Polski jako kraju posiadającego zarówno bogate tradycje historyczne związane z wynalazczością, jak i obecnie wysoki potencjał do tworzenia rozwiązań technicznych i projektowych na najwyższym poziomie światowym.

Przesłanie skierowane przez Pana Prezydenta do Czytelników tej publikacji jest szczególnie znaczące w kontekście polityki rządu, ukierunkowanej na zwiększanie innowacyjności polskiej gospodarki i zakładającej wzrost liczby rozwiązań innowacyjnych m.in. poprzez upowszechnienie prawa własności przemysłowej oraz współtworzenie kultury innowacyjności i kultury własności intelektualnej.

Realizując zadania w tym zakresie, Urząd Patentowy RP aktywnie działa na rzecz upraszczania procedur związanych z uzyskiwaniem ochrony własności przemysłowej, udoskonalania legislacji oraz poszerzania świadomości przedsiębiorców i twórców odnośnie do korzyści płynących z ochrony praw na dobrach niematerialnych.

Urząd Patentowy RP, wypełniając szerokie spektrum zadań związanych z ochroną własności przemysłowej, jest więc jedną z kluczowych instytucji mających wpływ na tworzenie warunków rozwoju innowacyjnej gospodarki, w której obszarze szczególnie istotne jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu oraz wysokiej konkurencyjności, która w znacznym stopniu zależy od zdolności do kreowania nowych rozwiązań, technologii i produktów.

Tylko w otoczeniu rynkowym zapewniającym i respektującym taką ochronę przedsiębiorcy skłonni są bowiem do inwestowania w rozwiązania mające walor nowości, co jest podstawowym warunkiem rozwoju gospodarczego i społecznego, zwiększania liczby miejsc pracy, podnoszenia jakości życia oraz coraz lepszego wykorzystania różnorodnych zasobów.

Wyjątkowa rola Urzędu Patentowego RP w procesie tworzenia gospodarki innowacyjnej wiąże się m.in. z intensywnym upowszechnianiem wiedzy o ochronie własności intelektualnej, inspirowaniem inicjatyw ukierunkowanych na transfer technologii oraz podejmowaniem działań służących tworzeniu społecznej kultury korzystania z własności intelektualnej. Urząd Patentowy RP inicjuje różnorodne procesy wspierające innowacyjność, mając bezpośredni kontakt z licznymi środowiskami tworzącymi polski potencjał intelektualny i gospodarczy: wynalazcami, naukowcami, prawnikami, projektantami, przedsiębiorcami oraz przedstawicielami innych zawodów, których działalność na wielu płaszczyznach związana jest z ochroną własności przemysłowej.

Tak szeroki zakres współdziałania z licznymi środowiskami i grupami zawodowymi sprawia, że Urząd Patentowy RP jest jednym z głównych ośrodków mających wpływ na kształtowanie postaw proinnowacyjnych. Inicjatywy edukacyjne oraz te związane z pobudzaniem innowacyjności i przedsiębiorczości są dla Urzędu Patentowego RP, jako centralnego organu administracji rządowej, jednym z najważniejszych priorytetów realizowanych w ramach działalności statutowej, poza udzielaniem ochrony na przedmioty własności przemysłowej.

Dostrzegając wyzwania związane z przyszłością, nie zapominamy o historycznych aspektach krajowej nauki i techniki. Dotychczasowy rozwój polskiej wynalazczości wskazuje jednoznacznie, że postęp techniczny dokonany w ciągu ostatnich 100 lat nie byłby możliwy bez ustawowej ochrony własności intelektualnej, a szczególnie własności przemysłowej.

Z perspektywy historycznej najbardziej znaczącą cezurą w dziejach ochrony innowacji technicznych w Polsce było powołanie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 13.12.1918 r., dekretem tymczasowym Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Urząd był jedną z pierwszych instytucji utworzonych po odzyskaniu niepodległości przez nasz kraj. Ten sam akt prawny określił również podstawowe ramy działania rzeczników patentowych jako zawodowych pełnomocników upoważnionych do reprezentowania stron postępowania przed Urzędem Patentowym RP. W 1919 r. Naczelnik Państwa wydał trzy kolejne dekrety stanowiące pierwsze nowoczesne regulacje prawne odzwierciedlające potrzeby polskiego społeczeństwa w zakresie ochrony własności przemysłowej, niezbędnej dla rozwoju gospodarczego odrodzonego państwa. W 1919 r. Polska przystąpiła także do Konwencji paryskiej z 1883 r., będącej pierwszym międzynarodowym aktem regulującym zasady ochrony własności przemysłowej, która stanowi na całym świecie podstawę traktatów i porozumień międzypaństwowych oraz regulacji krajowych w dziedzinie ochrony własności przemysłowej.

Te historyczne fakty dowodzą, że objęcie ochroną prawną wartości niematerialnych stanowiło – po odzyskaniu niepodległości – kwestię najwyższej wagi. Konieczność zapewnienia niezbędnych warunków dla rozwoju gospodarczego, a zwłaszcza wspierania odradzającego się przemysłu, wymagającego nowatorskich rozwiązań technicznych, była przedmiotem szczególnej troski rządu II Rzeczypospolitej. Skuteczna ochrona tych wartości wymagała bowiem poszanowania praw polskich wynalazców i projektantów, których aktywna postawa przyczyniała się do rozwoju gospodarki.

Powołanie Urzędu Patentowego i utworzenie systemu ochrony własności przemysłowej było zatem wyrazem przyjęcia przez najwyższe władze odrodzonej Polski zasady wspierania rozwoju technicznego i gospodarczego poprzez zagwarantowanie twórcy prawa do stworzonego wynalazku oraz bezpieczeństwa prawnego w obrocie.

W ciągu 100 lat nieprzerwanej działalności Urząd Patentowy RP udzielił ponad 228 tys. patentów na wynalazki, zarejestrował ponad 69 tys. wzorów użytkowych, 42 tys. wzorów przemysłowych, zdobniczych oraz wzorów rysunkowych i modeli, a także ponad 461 tys. znaków towarowych. Łącznie w tym okresie wpłynęło do Urzędu Patentowego RP ponad 1,2 mln zgłoszeń.

Obowiązujące obecnie w Polsce prawo własności przemysłowej jest zharmonizowane z regulacjami międzynarodowymi, co gwarantuje pełny udział naszego kraju w systemach ochrony własności intelektualnej zarówno w skali globalnej, jak i regionalnej.

Przekazując Państwu niniejszą Księgę Jubileuszową, czynię to z przekonaniem, że publikacja ta stanowi cenne źródło wiedzy dla wszystkich zainteresowanych problematyką funkcjonowania dóbr niematerialnych w systemie gospodarczym, prawnym i społecznym.

Autor fragmentu:

Część pierwsza HISTORIA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

STO LAT W CIENIU PATENTU – OCHRONA WZORÓW UŻYTKOWYCH W POLSCE

W porównaniu z patentami na wynalazki lub prawami z rejestracji wzorów przemysłowych, historycznie nieco od nich późniejsza instytucja wzoru użytkowego jest zdecydowanie mniej rozpowszechniona w krajowych systemach prawa własności przemysłowej. Co prawda, już w 1911 r. w Waszyngtonie dokonano rewizji Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, dodając do katalogu chronionych przedmiotów własności przemysłowej wzory użytkowe, lecz nie spowodowało to powszechnego jej adaptowania przez państwa zrzeszone w Związku Ochrony Własności Przemysłowej . Zgodnie z danymi WIPO obecnie różne modele ochrony wzorów użytkowych, a szerzej – patentów drugiego rzędu – przewiduje około 55 państw, przy czym wiele z nich zaadaptowało tę instytucję relatywnie niedawno, dopiero w latach 80. i 90. ubiegłego stulecia . Z tego punktu widzenia decyzja przedwojennego ustawodawcy, aby w katalogu praw własności przemysłowej obok patentów na wynalazki, praw z rejestracji wzorów zdobniczych (wcześniej:...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX