Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Związanie sądu treścią petitum pozwu w kontekście zakazu orzekania ponad żądanie

Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa zakaz orzekania ponad żądanie oznacza, że sąd nie może zasądzić więcej, niż powód żądał w pozwie, nawet gdyby było to uzasadnione okolicznościami faktycznymi ujawnionymi w toku procesu. Wyrażone zostało również stanowisko, iż jeśli sformułowane zostało określone roszczenie przedmiotowe, to sąd nie jest uprawniony do wyrokowania w innym przedmiocie, choćby pokrewnym zgłoszonemu i to bez względu nawet na ewentualną tożsamość okoliczności faktycznych relewantnych dla obu z nich. W pewnej opozycji do tych kierunków orzecznictwa dostrzec trzeba judykaty wskazujące na brak związania sądu żądaniem zgłoszonym w pozwie i możliwość udzielenia powodowi ochrony prawnej innego rodzaju, niż sam żądał, jeżeli z ustawy wynika swoista gradacja roszczeń w określonym przypadku, a powód zgłosił żądanie „późniejsze” lub też sąd dokonuje jedynie doprecyzowania zakresu ochrony udzielanej powodowi w sposób odpowiadający okolicznościom sprawy i istocie rzeczy, nawet w sposób wykraczający poza literę żądania. Spornym jest również, czy w przypadku wyrażenia żądania w oznaczonej walucie możliwe jest zasądzenie przez sąd kwoty pieniężnej w innej walucie.