Janczukowicz Krzysztof, Zaniżenie podatku w deklaracji podatkowej jako przestępstwo oszustwa

Zdecydowana większość zobowiązań podatkowych powstaje z mocy prawa, a więc w trybie tzw. samoobliczenia. Sam podatnik, bez udziału organu podatkowego, zobowiązany jest złożyć deklarację podatkową i zapłacić wynikający z niej podatek. Jeżeli podatek wynikający z deklaracji jest zaniżony, czyni wykazany w kwocie niższej niż podatek należny w danej sytuacji, a zaniżenie jest wynikiem umyślnego podania wielkości nieprawdziwych, to podatnik popełnia czyn z art. 56 k.k.s. Najczęściej nieprawdziwość danych polega na zaniżeniu podstawy opodatkowania (ukrycie obrotu lub zawyżenie kosztów) albo na zawyżeniu podatku naliczonego pomniejszającego VAT do zapłaty. W każdym razie do fiskusa wpływa kwota niższa od należnej.

Czy można w tej sytuacji twierdzić, że doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego (w przypadku tzw. podatków samorządowych)? Jeśli tak, to trzeba by uznać, że zachowanie sprawcy wyczerpuje znamiona oszustwa określone w art. 286 k.k., a więc sprawca popełnia przestępstwo powszechne, pozostające w zbiegu idealnym (art. 8 k.k.s.) z przestępstwem określonym w art. 56 k.k.s.