Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Uprawdopodobnienie interesu prawnego jako warunek udzielenia zabezpieczenia roszczenia

Niesporną jest w orzecznictwie ogólna zasada konieczności uprawdopodobnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, przy czym podkreśla się, że „nie jest rzeczą Sądu, szczególnie w przypadku profesjonalnej reprezentacji strony, doszukiwanie się w treści ogólnikowo sformułowanego wniosku o udzielenie zabezpieczenia, twierdzeń uwiarygadniających przesłankę, o której mowa w art. 730¹ § 2 k.p.c.” (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 grudnia 2013 r., I ACz 2164/13, LEX nr 1500768). W praktyce sądowej pojawiają się jednak rozbieżności co do ocen, kiedy interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia jest dostatecznie uprawdopodobniony. Według pierwszej grupy poglądów ma to miejsce wtedy, gdy zachodzi uzasadnione prawdopodobieństwo takiego postępowania dłużnika lub zmiany jego sytuacji materialnej, które realnie doprowadzić mogą do niemożności lub poważnego utrudnienia egzekucji należności. Drugi kierunek praktyki wskazuje na potrzebę analizowania raczej kondycji majątkowej dłużnika, bez potrzeby powoływania się na określone jego działania. Zbliżony tok rozumowania leży u podstaw poglądu, według którego udzielenie zabezpieczenia w postaci ustanowienia hipoteki przymusowej lub ustanowienia zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości jest celowe w szczególności wtedy, gdy określona nieruchomość jest jedynym realnie egzekwowalnym składnikiem majątku dłużnika. W odniesieniu do zabezpieczeń typu nowacyjnego wskazano natomiast, że interesem prawnym uprawnionego jest potrzeba zapewnienia mu tymczasowej ochrony na czas trwania postępowania, która w istocie może nie różnić się od tej, jakiej udzielenia definitywnego żąda w postępowaniu co do istoty sprawy. Z kolei w przypadkach zabezpieczenia w sprawach, w których rozstrzygnięcie bezpośrednio wpływa na stan własnościowy określonej rzeczy, interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia poprzez zakazanie dalszego jej zbywania, jest w istocie immanentnie związany z samym celem postępowania co do meritum.