Grzybowski Tomasz, Sposoby rozstrzygania skarg na przewlekłość postępowania administracyjnego w sytuacji wydania aktu bądź dokonania czynności po wniesieniu skargi

Z dniem 11 kwietnia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, którą wprowadzono do p.p.s.a. instytucję skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania. Wskazana nowelizacja spowodowała trudności interpretacyjne tak w orzecznictwie, jak i w piśmiennictwie (szerzej por. np. M. Szalewska, Bezczynność organu a przewlekłość postępowania administracyjnego – o próbie rozróżnienia pojęć, Administracja. Teoria – dydaktyka – praktyka 2013, nr 3, s. 52-70).

W judykaturze sądów administracyjnych zarysowała się w szczególności rozbieżność poglądów co do rozstrzygnięć wydawanych na skutek skarg na przewlekłość postępowania administracyjnego w sytuacji, gdy nie jest możliwe zobligowanie organu do wydania aktu bądź dokonania czynności w związku z ich podjęciem przed wydaniem orzeczenia przez sąd; innymi słowy w przypadku, gdy postępowanie administracyjne będące przedmiotem skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania zostało zakończone w trakcie postępowania sądowego.

W szczególności wykrystalizowały się dwa poglądy. Wedle pierwszego sąd powinien umorzyć postępowanie sądowe jako bezprzedmiotowe z uwagi na niemożność zobowiązania organu do wykonania działań określonych w art. 149 p.p.s.a., które zostały wykonane przed wydaniem orzeczenia i to także w sytuacji, gdy postępowanie administracyjne prowadzone było w sposób przewlekły. Drugi nurt orzeczniczy opowiedział się za koniecznością merytorycznego rozstrzygania takich spraw, tj. orzekania w zakresie przewlekłości postępowania, jeżeli takowa wystąpiła; w szczególności należy ocenić, czy przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa, a także rozważyć możliwość wymierzenia organowi grzywny.