Partyk Tomasz, Śmierć dłużnika jako przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego a obciążenie wierzyciela opłatą egzekucyjną

Na gruncie problematyki możliwości obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną w przypadku, gdy przyczyną umorzenia postępowania egzekucyjnego jest śmierć dłużnika, w judykaturze można dostrzec trzy zasadnicze poglądy. Zgodnie z pierwszym z nich, którego korzenie sięgają jeszcze dawnej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, jeżeli dłużnik zmarł przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, a wierzyciel – nie wiedząc o tym – zainicjował postępowanie egzekucyjne, to nie można przyjmować, że doszło do niecelowego wszczęcia egzekucji. Taka egzekucja jest natomiast niedopuszczalna. Oznacza to, że nie ma podstaw do obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną określoną w art. 30 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych. Niewykluczone jest jednak w takim wypadku nałożenie na wierzyciela opłaty w kwocie 150 zł, na podstawie art. 29 ust. 4 ustawy. Drugi pogląd (który znajduje oparcie w najnowszym orzecznictwie) zakłada, że złożenie przez wierzyciela wniosku egzekucyjnego przeciwko zmarłemu dłużnikowi stanowi oczywiście niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego w rozumieniu art. 30 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych. Odmiennie przedstawia się kwestia obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną, jeżeli dłużnik zmarł w toku postępowania egzekucyjnego, co skutkowało zawieszeniem tego postępowania, a wskutek bierności wierzyciela doszło do jego umorzenia. W takiej sytuacji wierzyciela obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania – zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych.