Mejka Anna, Sądowe ustalenie wysokości szkody

W orzecznictwie istnieją rozbieżności odnośnie do dopuszczalności zastosowania przez sąd instytucji z art. 322 k.p.c. W świetle jednego stanowiska, prezentowanego gdy w polskim porządku prawnym obowiązywał model postępowania cywilnego, w którym sąd miał ustawowy obowiązek dochodzenia do prawdy materialnej z urzędu, sąd mógł ustalić wysokość poniesionej szkody z powołaniem się na art. 322 k.p.c. jedynie wówczas, gdy przedstawienie przez stronę materiału dowodowego na przedmiotową okoliczność było z przyczyn obiektywnych niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. Wraz z wprowadzeniem do polskiego postępowania cywilnego zasady kontradyktoryjności w orzecznictwie pojawiły się głosy, że przepis art. 322 k.p.c. dotyczy także sytuacji, gdy pozyskanie materiału dowodowego świadczącego na wielkość poniesionej przez powoda szkody jest niemożliwe z przyczyn subiektywnych, tj. przede wszystkim z uwagi na niewystarczającą inicjatywę dowodową strony, która występuje z roszczeniem odszkodowawczym. Postulujący przywołane stanowisko wskazywali na prawo wyboru sądu pomiędzy instytucją z art. 322 k.p.c. (tzw. ius moderandi) a dopuszczeniem dowodu z urzędu (art. 232 zd. 2 k.p.c.).