Partyk Aleksandra, Przesłanki odpowiedzialności naruszyciela dóbr osobistych

Kodeks cywilny nie normuje wprost przesłanek warunkujących odpowiedzialność naruszyciela dóbr osobistych, wskazując jedynie w art. 24 na wyłączenie ochrony dóbr osobistych w razie braku bezprawności naruszenia. Doprecyzowanie powyższego dokonywane jest więc przez judykaturę. Wskazać w pierwszej kolejności należy na konieczność odwoływania się, przy ocenie czy dobro osobiste zostało naruszone, do kategorii obiektywnych, a nie do subiektywnych odczuć zainteresowanego. Z uregulowania art. 24 k.c. wywiedziono również domniemanie bezprawności naruszenia dóbr osobistych, natomiast za okoliczności usprawiedliwiające takie działanie zaliczono w szczególności: 1) działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, 2) wykazywanie prawa podmiotowego, 3) zgodę pokrzywdzonego (z zastrzeżeniem uchylenia jej skuteczności w niektórych przypadkach) oraz 4) działania w ochronie uzasadnionego interesu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1989 r., II CR 419/89, LEX nr 8996). Wskazano także, że jakkolwiek do ochrony dóbr osobistych znajduje zastosowanie ogólna norma art. 5 k.c., jednakże nie istnieje konstrukcja wzajemnego „znoszenia się” naruszeń dóbr osobistych.