Partyk Aleksandra, Przedmiot zapisu testamentowego w świetle swobody testowania

Zapis testamentowy kreuje powstanie stosunku zobowiązaniowego. Z tego względu powszechnie przyjmowany jest pogląd, iż przy określaniu przedmiotu zapisu stosować należy ogólne przepisy o zobowiązaniach, zaś swoboda spadkodawcy co do możliwości określenia przedmiotu zapisu jest szeroka. W istocie każde świadczenie, które może być przedmiotem zobowiązania cywilnoprawnego, może być przedmiotem zapisu. Warto jednak bliżej przytoczyć bardziej szczegółowo poglądy orzecznicze wyrażone w sprawach, w których problematyka dopuszczalności dokonania określonego zapisu testamentowego z uwagi na jego przedmiot budziła pewne wątpliwości. Wskazuje się więc, że jeżeli przedmiotem zapisu jest zapłata określonej kwoty pieniężnej, to poza – najbardziej oczywistym i powszechnym – określeniem jej wprost sumą, na którą opiewa, możliwe jest jej określenie jako równowartości pewnego miernika wartości, a nawet jako wartości ułamkowej części całego spadku. Orzecznictwo zwraca również uwagę na dopuszczalność określenia przedmiotu zapisu w sposób alternatywny, przy odpowiednim zastosowaniu w takim przypadku przepisów o zobowiązaniach przemiennych. Za utrwalony uznać można również pogląd, wedle którego nie jest wykluczone, by przedmiotem zapisu testamentowego były rzeczy lub prawa, które nie wchodzą w skład spadku i spadkobierca będzie je dopiero musiał nabyć, celem zrealizowania zapisu. Warto zwrócić także uwagę na orzeczenia dopuszczające możliwość ustanowienia tytułem zapisu przyszłej, okresowej renty, a nawet zobowiązanie spadkobiercy do świadczenia na rzecz zapisobiercy w sposób odpowiadający stosunkowi dożywocia.