Pacura Marcin, Powaga rzeczy osądzonej na gruncie przepisów postępowania karnego

Prezentowana poniżej rozbieżność orzecznictwa dotyczy określenia skutków procesowych stwierdzenia powagi rzeczy osądzonej (rei iudicatae), w sytuacji gdy doszło do osądzenia tej samej sprawy w dwóch odrębnych postępowaniach ("wydzielonych" w innych aktach sprawy), lub w ramach prowadzenia dalszego postępowania (bez wspomnianego „technicznego” wydzielenia).

Inaczej ujmując przedmiotowy problem, dotyczy on rozstrzygnięcia, czy jest możliwe różnicowanie sytuacji stwierdzenia naruszenia zasady ne bis in idem (zasady wyrażającej zakaz orzekania dwa razy w tej samej sprawie), dzieląc je na takie, które prowadzą do stwierdzenia nieważności powtórnego orzeczenia ex lege (art. 101 § 1 pkt 3 k.p.k.) oraz na takie, które nakazują zakwalifikować je jako podstawy odwoławcze (art. 438 pkt 2 k.p.k. w związku z art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k.).

Powyższe zagadnienie stanowi reperkusję użycia przez ustawodawcę w art. sformułowania „inne postępowanie karne”, zaś w art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. zwrotu „postępowanie karne”, bez poprzedzenia go dookreśleniem „inne”. Wobec powyższego zasadnym jest rozstrzygnięcie kwestii, czy brak „technicznego” wydzielenia sprawy powoduje, iż nie można uznać wydanego w efekcie (w wyniku dalszego kontynuowania postępowania) orzeczenia dotyczącego kwestii uprzednio już rozstrzygniętej za wydanie orzeczenia w ramach „innego postępowania karnego”.

Odnotować należy, iż art. 101 § 1 pkt 3 k.p.k. został skreślony z dniem 1 lipca 2003 r. Identyczną przesłankę – choć w nieco innej instytucji – zawiera obecnie art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.