Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Podmiotowy zakres powagi rzeczy osądzonej wyroku w sprawie o uznanie postanowień wzorca umownego za niedozwolone

W orzecznictwie powstały rozbieżności co do tego, czy wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie o uznanie postanowień wzorca umownego za niedozwolone, z uwagi na treść art. 479⁴³ k.p.c., wywołuje skutek procesowy w postaci stanu rei iudicatae w postaci rozszerzonej do wszystkich uczestników obrotu prawnego, czy też jedynie między stronami procesu. Według pierwszego stanowiska judykatury, z chwilą dokonania wpisu określonego postanowienia wzorca umownego do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone nie jest już dopuszczalne ponowne prowadzenie postępowania w przedmiocie uznania takiego samego lub podobnego wzorca umownego za niedozwolony, zarówno wobec przedsiębiorcy, którego dotyczył wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak też wobec wszystkich innych przedsiębiorców, którzy stosują taki sam lub zbliżony wzorzec umowy. Powództwo w tym przedmiocie, bez względu na określenie stron postępowania, podlega więc odrzuceniu. Drugi z poglądów odwołuje się natomiast do konieczności zachowania tożsamości podmiotowej roszczenia objętego stanem powagi rzeczy osądzonej, zasadzając się na stanowisku odwrotnym, dopuszczającym prowadzenie postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umownego za niedozwolone pomiędzy podmiotami innymi niż objęte wcześniejszym prawomocnym wyrokiem dotyczącym takiego samego wzorca. Warty odnotowania jest również judykat wskazujący na brak rozszerzonego zakresu stanu powagi rzeczy osądzonej w sprawie, w której powództwo o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolony podlegało oddaleniu.