Szymczyk Przemysław, Podmiotowość podatkowa wspólników spółki cywilnej w podatku od nieruchomości

W orzecznictwie zarysowały się rozbieżne stanowiska co do tego, czy za podatnika podatku od nieruchomości powinna być uznana spółka cywilna czy też jej wspólnicy.

Pierwszy pogląd, traktujący jako podatnika spółkę cywilną, wywodzony jest zarówno z analizy art. 3 ust. 1, jak i art. 6 ust. 9 ustawy z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Wynika z niego, iż gdyby przyjąć, że to nie spółka cywilna, ale jej wspólnicy wykonują posiadanie wykorzystywanej przez spółkę nieruchomości, to konsekwentnie należałoby uwzględnić, że również prawa do tych przedmiotów regulacji prawnych wchodzą w skład majątku wspólnego wspólników. W każdym więc przypadku obowiązkowego samoobliczenia podatku i odpowiedzialności podatkowej w podatku od nieruchomości, prawa i obowiązki w tym zakresie spoczywałyby na wspólnikach, a nie na spółce, co jest niezgodne z art. 3 ust. 1 i art. 6 ust. 9 u.p.o.l. Ustawodawca, tworząc normy zawarte w art. 3 ust. 1 i art. 6 ust. 9 u.p.o.l., świadomie mógł posłużyć się pojęciem „wspólnicy spółki cywilnej”, czego jednak nie uczynił. Tym samym, stanowiąc jednoznacznie o „jednostkach organizacyjnych, w tym spółkach nieposiadających osobowości prawnej”, objął przedmiotowym zakresem także spółki cywilne jako spółki osobowe nieposiadające osobowości prawnej.

Natomiast zwolennicy drugiego poglądu (uznającego za podatnika podatku od nieruchomości wspólników spółki cywilnej) podkreślają, że jedynie wspólnicy takiej spółki mogą być właścicielami, użytkownikami wieczystymi lub posiadaczami nieruchomości, a zatem tylko oni mogą być podatnikami podatku od nieruchomości. Traktowanie spółki cywilnej jako jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej nie wystarcza do uznania jej za podatnika podatku od nieruchomości. Jednostki tego typu mogą być podatnikami tylko wówczas, gdy przysługuje im jeden z wymienionych w art. 3 ust. 1 u.p.o.l. tytułów prawnych do władania nieruchomością. Spółka cywilna nie może być właścicielem nieruchomości. Wniesiona do spółki własność nieruchomości staje się wspólnym majątkiem wspólników (art. 863 ustawy z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k.c.). Jeżeli spółka cywilna nie może być właścicielem nieruchomości, to nie może być podatnikiem podatku od nieruchomości. Obowiązek podatkowy ciąży bowiem na właścicielu (współwłaścicielach) nieruchomości.