Kryczka Sebastian , Odpowiedzialność pracownika za naruszenie zakazu konkurencji

Pracodawcy, w szczególności prowadzący działalność gospodarczą, w przypadku których środki na funkcjonowanie nie pochodzą z budżetu państwa, muszą dążyć do uzyskania przewagi nad podmiotami konkurencyjnymi, co przekłada się na wymiar ekonomiczny prowadzonej działalności. Podmioty prowadzące działalność na tym samym rynku a więc działające w ramach konkurencji to tylko jedno z niebezpieczeństw - drugim mogą się okazać sami pracownicy, którzy nie w każdym przypadku wykazują się lojalnością i poczuciem obowiązku o dobro zakładu pracy. Podstawowym sposobem na zabezpieczenie pracodawcy przed działaniami konkurencyjnymi ze strony podwładnych jest zawarcie umów o zakazie konkurencji. Jedną z dwóch umów przewidzianych prawem pracy regulujących kwestie zakazu konkurencji jest umowa obowiązująca w trakcie zatrudnienia. Co do zasady jest to umowa odrębna, sporządzana w formie pisemnej. Na jej podstawie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, jak również świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Zakaz ten pracodawca ma prawo zaproponować każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie stosunku pracy a więc może obejmować osoby świadczące prace na podstawie umowy, wyboru, powołania, mianowania jak i spółdzielczej umowy o pracę. Istotną częścią umowy o zakazie konkurencji jest umieszczenie w niej zapisów odnoszących się do zakresu zakazu konkurencji. Mimo, iż umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy jest umową prawa pracy, traktowana jest jako coś w rodzaju klauzuli autonomicznej, umowy odrębnej od umowy o pracę. Trudnością praktyczną jest to, iż przepisy prawa w kwestii ewentualnej odpowiedzialności pracowniczej za naruszenie zakazu konkurencji, za wyjątkiem możliwości dochodzenia od pracownika wyrównania poniesionej szkody z tytułu naruszenia zakazu konkurencji, nie przewidują innej bezpośredniej sankcji. Czy zatem jedynym instrumentem przysługującym pracodawcy jest możliwość oczekiwania wyrównania szkody w związku z naruszeniem umowy o zakazie konkurencji ? Czy obok obowiązku naprawienia szkody pracodawca ma możliwość zakończenia współpracy z nielojalnym pracownikiem - co jak już wskazano nie wynika bezpośrednio przepisów regulujących problematykę umów o zakazie konkurencji ? Odpowiedź na powyższe wątpliwości znajduje się w orzeczeniach sądu najwyższego.