Partyk Tomasz, Oczywista bezzasadność dochodzonego roszczenia lub obrony praw w kontekście odmowy zwolnienia od kosztów sądowych

Odmowa zwolnienia od kosztów sądowych w trybie art. 109 ust. 2 u.k.s.c. uzależniona jest od oceny przez sąd orzekający w tym przedmiocie, że roszczenie lub podjęta obrona praw – są oczywiście bezzasadne. Z uwagi na nieostrość pojęcia „oczywistej bezzasadności” nie jest możliwe aprioryczne przedstawienie zamkniętego katalogu okoliczności mieszczących się w jego granicach. W orzecznictwie wykształciło się jednak takie rozumienie tej przesłanki, zgodnie z którym zachodzi ona wtedy, gdy roszczenie jest prima facie nieuzasadnione, tak ewidentnie, że nie ma potrzeby dogłębnego analizowania jego podstaw faktycznych i prawnych, co wiąże się z brakiem podstawowych warunków powodzenia zabiegów strony, widocznych już z samego jej wniosku bez względu na to, jakie stanowisko zajmie wobec nich strona przeciwna. Warty odnotowania jest również pogląd, zgodnie z którym za oczywiście bezzasadny należy uważać środek niedopuszczalny z przyczyn formalnych. Judykatura prezentuje jednak również zapatrywanie, wedle którego sąd pierwszej instancji nie może dokonywać oceny merytorycznej zasadności środka odwoławczego, a co za tym idzie nie jest władny odmówić stronie zwolnienia od kosztów sądowych postępowania odwoławczego, z powołaniem się na art. 109 ust. 2 u.k.s.c.