Sondej Marek Zbigniew, Niezłożenie wraz z wnioskiem wieczystoksięgowym wszystkich dokumentów wymaganych do jego dokonania

Kognicja sądu wieczystoksięgowego jest ograniczona, sprowadzając się do badania treści i formy wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej (art. 626⁸ § 2 k.p.c.). Do wniosku o wpis należy dołączyć dokumenty, stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej (art. 626² § 3 k.p.c.). Sąd wieczystoksięgowy po merytorycznym rozpoznaniu sprawy oddala wniosek o wpis, jeżeli stwierdzi brak podstaw albo istnienie przeszkody do jego dokonania. Z powołanych przepisów wynika, że w interesie wnioskodawcy jest dołączenie do wniosku wszystkich dokumentów, we właściwej formie, które mają stanowić podstawę wpisu (wykreślenia). Ich niezłożenie albo niekompletność uprawnia sąd do oddalenia wniosku, choćby dokument uzasadniający wpis istniał w dacie złożenia wniosku. Po uchyleniu art. 48 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, nie istnieje bowiem podstawa do wzywania do usunięcia dostrzeżonej przeszkody do wpisu. Rygorystyczne podejście w tej kwestii nie jest jednak powszechną praktyką. Część sądów wieczystoksięgowych nadal przyjmuje, iż niezłożenie wraz z wnioskiem właściwych dokumentów stanowi brak formalny wniosku, podlegający usunięciu na wezwanie sądu w trybie art. 130¹ § 1¹ k.p.c. pod rygorem zwrotu wniosku. Inne wywodząc swój obowiązek z dyspozycji art. 5 k.p.c. wzywa stronę do usunięcia dostrzeżonej przeszkody do wpisu (wykreślenia), pod rygorem oddalenia wniosku. Skrajne stanowisko przyjmują te sądy, które w takiej sytuacji oddalają wniosek wprost na podstawie art. 626⁹ k.p.c. Podobnie niejednolite jest w tej kwestii orzecznictwo Sądu Najwyższego.