Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Niepochlebność recenzji bądź oceny służbowej osoby lub jej działalności a dobra osobiste człowieka

Problematyka naruszenia dóbr osobistych człowieka – jego godności, czci i dobrego imienia – wypowiedziami o charakterze ocennym, w szczególności w ramach opinii służbowych, recenzji, świadectw, budzi wątpliwości w praktyce, z uwagi na brak jednolitych kryteriów normatywnych dopuszczalności krytyki charakteru, zachowania i kwalifikacji zawodowych osoby. W orzecznictwie ukształtował się pogląd, zgodnie z którym ujemna ocena kwalifikacji lub umiejętności osoby, jeśli nie jest oczywiście nieprawdziwa i jest uzasadniona z punktu widzenia celu wypowiedzi, nie narusza dóbr osobistych osoby opiniowanej. Wskazać jednak trzeba również na pogląd, wedle którego wyrażenie oceny o nieprzydatności zawodowej narusza dobra osobiste pracownika, jeżeli ocena ta jest sprzeczna z prawomocnym wyrokiem sądu w tej materii. Wyrażanie ujemnych sądów o cechach charakteru osoby lub jej niewłaściwym postępowaniu nie narusza samo w sobie jej dóbr osobistych. Jednakże jeśli tego rodzaju wypowiedzi dotyczą okoliczności nieistotnych i są zbędne, to można żądać – w ramach ochrony dóbr osobistych – ich usunięcia z treści opinii. Nie narusza dóbr osobistych opiniowanego brak pochwały, choćby jej oczekiwał. Wskazuje się również, że w przypadku wypowiedzi o charakterze recenzji, krytycyzm jest nieodzowny, jako immanentnie związany z sama istotą recenzji; stąd jedynie wypowiedzi obraźliwe lub oczywiście nieprawdziwe mogą uzasadniać przyjęcie naruszenia dóbr osobistych osoby, której działalność podlega recenzowaniu. Warty odnotowania jest również judykat wskazujący na niedopuszczalność żądania na drodze sądowej zmiany świadectwa szkolnego w zakresie oceny sprawowania ucznia, co nie wyklucza jednak możliwość żądania ochrony dóbr osobistych, gdy obniżona ocena wynikała z przypisania mu postępowania niezgodnego z rzeczywistością.