Partyk Aleksandra, Nadużycie prawa w sprawach windykacyjnych

W orzecznictwie zauważyć można dwie koncepcje dotyczące problematyki dopuszczalności stosowania konstrukcji nadużycia prawa podmiotowego w sprawach windykacyjnych. Według pierwszej z nich zasadniczo stosowanie art. 5 k.c. w sprawach o wydanie rzeczy jest niedopuszczalne, a w nadzwyczajnych i wyjątkowych sytuacjach dopuszczalne jest jedynie odroczenie w czasie udzielania właścicielowi rzeczy ochrony prawnej z uwagi na okoliczności tymczasowe i przemijające. Drugie stanowisko judykatury dopuszcza natomiast oddalanie powództw windykacyjnych w oparciu o art. 5 k.c., skoro bowiem wystąpienie z roszczeniem windykacyjnym stanowi wykonywanie uprawnień przez właściciela, to automatycznie podlega ocenie z punktu widzenia zgodności z zasadami współżycia społecznego i społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Nie jest przy tym wykluczone długotrwałe (w praktyce nawet zmierzające do definitywności) pozbawienie uprawnionego ochrony prawnej, jeśli jego roszczenie nosi znamiona nadużycia prawa podmiotowego.