Sondej Marek Zbigniew, Dopuszczalność zakładania księgi wieczystej, której treść nie będzie oddawała aktualnego stanu prawnego nieruchomości

Księgi wieczyste zakłada i prowadzi się w systemie informatycznym dla nieruchomości, które nie mają ksiąg wieczystych albo których księgi wieczyste zaginęły lub uległy zniszczeniu. Założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dokonywane jest na podstawie wniosku zawierającego m.in. wymienienie wszystkich uprawnionych, na których rzecz własność ma być wpisana. Jeżeli natomiast prawo przysługuje kilku osobom wspólnie, wymienia się we wpisie udział każdego ze współuprawnionych wyrażony ułamkiem zwykłym. Do wniosku powinny być dołączone dokumenty stwierdzające nabycie własności nieruchomości określonej we wniosku oraz dokumenty stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości. Z powyższego wynika, iż w przypadku założenia księgi wieczystej wymagane jest dokonanie wpisów co najmniej w dziale I-O (oznaczenie nieruchomości) oraz dziale II (wpisy dotyczące własności). Dotyczy to również sytuacji, gdy nieruchomość stanowi przedmiot współwłasności. Orzecznictwo niejednolicie ocenia jednak sytuację, gdy wniosek dotyczy założenia księgi wieczystej której treść będzie od początku niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym. Tak się dzieje, gdy wniosek zawiera żądanie wpisu wyłącznie ustalonych współwłaścicieli, których następstwo prawne wnioskodawca jest w stanie wykazać odpowiednimi dokumentami oraz jednoczesnego wpisu ostrzeżenia o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W pozostałym zakresie stan właścicielski nieruchomości ma pozostać nieustalony albo nieaktualny (w dziale II wpisane zostają osoby nieżyjące). Można wskazać tutaj na dwa kierunki orzecznicze.