Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Cel i ratio instytucji zastrzeżenia do protokołu (art. 162 k.p.c.)

W orzecznictwie ukształtowały się rozbieżne stanowiska co do celu, jakiemu służy uregulowanie art. 162 k.p.c., obligujące strony do składania zastrzeżeń do protokołu w przypadku dostrzeżenia popełnienia przez sąd rozpoznający sprawę uchybienia przepisom postępowania, pod rygorem utraty uprawnienia do powoływania się na to uchybienie w dalszym toku postępowania. Według pierwszej koncepcji, regulacja ta służyć ma umożliwieniu sądowi sanowania „na bieżąco” popełnionych błędów proceduralnych, a przez to usprawnieniu i przyspieszeniu postępowania. Według drugiej – idzie przede wszystkim o zapobieganie nielojalności stron, które celowo „tolerowałyby” uchybienia proceduralne po to, by móc je podnosić w środku odwoławczym od ewentualnego niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia. Z judykatów koncentrujących się wokół regulacji postępowania odwoławczego, w szczególności art. 380 k.p.c., wywieść można również trzecie stanowisko co do celu art. 162 k.p.c., jako normy mającej zapewniać właściwy tok instancji i zapobiegać „przerzucaniu” na sąd odwoławczy obowiązku kontrolowania całokształtu procedowania przez sąd a quo.