Kisilowska Helena, Smarż Joanna, Ustawa o wyrobach budowlanych. Komentarz

Komentarze
Opublikowano: WKP 2017
Stan prawny: 1 marca 2017 r.
Autorzy komentarza:

Ustawa o wyrobach budowlanych. Komentarz

Autorzy fragmentu:

PRZEDMOWA

Bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo wyrobów budowlanych, jest dziś w coraz większym stopniu uzależnione od posiadanej wiedzy i zastosowanych technologii. Jest też coraz bardziej narażone na zagrożenia różnego rodzaju. Dlatego tak ważne są właściwe przepisy prawa chroniące zdrowie, życie i mienie obywateli. Nie wystarczy jednak dobre prawo. Ważna jest jego znajomość i stosowanie. Oddawana do rąk Czytelników monografia będąca komentarzem do obowiązującej w Polsce ustawy o wyrobach budowlanych ma za zadanie wyjaśnić istotne problemy, wskazać możliwe trudności, ułatwić stosowanie i zrozumienie ustawy i przepisów wykonawczych.

Budownictwo i wyroby budowlane w dużym stopniu decydują dziś o kierunkach rozwoju społecznego i gospodarczego. Dlatego też tak ważne jest, aby był to rozwój trwały, zrównoważony i bezpieczny. Bardzo duży wpływ na kształtowanie prawa polskiego i postaw proekologicznych ma dziś ustawodawstwo UE. Europa z racji swego geograficznego położenia i rozwoju jest szczególnie zainteresowana wspólną polityką w zakresie publicznoprawnego nadzoru nad wprowadzanymi do obrotu wyrobami budowlanymi, dlatego też ustawa o wyrobach budowlanych szeroko nawiązuje do ustawodawstwa europejskiego.

Autorki prezentowanego komentarza będące profesorami na kierunku prawo na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Prawnych Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu posiadają również wieloletnią praktykę prawniczą i zawodową w sferze budownictwa i nieruchomości.

Mając świadomość, że prawna regulacja dotycząca wyrobów budowlanych może zainteresować nie tylko specjalistów z zakresu prawa, ale także z zakresu szeroko rozumianego budownictwa, ekonomii oraz menedżerów zajmujących się obrotem wyrobami budowlanymi, studentów i pracowników naukowych różnych dziedzin, starałyśmy się uwzględnić oraz pokazać najważniejsze zmiany prawa, a także ich ewentualne skutki. Licząc na życzliwe przyjęcie, czekamy na uwagi i postulaty rozszerzenia prezentowanej problematyki.

Helena Kisilowska, Joanna Smarż

Autor fragmentu:

UWAGI WSTĘPNE

Dnia 1.01.2016 r. i 1.01.2017 r. weszły w życie zmiany do ustawy o wyrobach budowlanych dostosowujące polskie przepisy prawne do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej. System europejski został uregulowany rozporządzeniem 305/2011.

Zgodnie z art. 288 TFUE wspólne rozporządzenia Rady UE i PE są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE i mają pierwszeństwo w ich stosowaniu przed ustawami krajowymi. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 spowodowało, że na terenie całej UE dla wyrobów budowlanych objętych zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi obowiązują te same zasady i ograniczenia legalnego wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku. Wymagało to dostosowania do wymogów unijnych również prawa polskiego.

Obowiązujący w Polsce system europejski dotyczy przede wszystkim wyrobów budowlanych oznakowanych znakiem europejskim CE. Warunkiem pozwalającym na wprowadzenie tego typu wyrobów do obrotu i udostępnienia ich na rynku jest przeprowadzenie oceny indywidualnych właściwości użytkowych wyrobu określonych w specyfikacjach technicznych sporządzonych na podstawie odpowiedniej normy zharmonizowanej, a w przypadku wyrobów nieobjętych w pełni normami zharmonizowanymi – ocena właściwości określonych w Europejskich Ocenach Technicznych. Przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu i oznakowaniem znakiem CE producent jest zobowiązany sporządzić deklarację właściwości użytkowych .

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 pozostawiło państwom członkowskim UE możliwość regulowania, w ramach przepisów krajowych, zasad wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynkach krajowych wyrobów budowlanych nieobjętych normami zharmonizowanymi oraz tych, dla których nie została wydana europejska ocena techniczna. Od przepisów krajowych zależy też zakres wzajemnego uznawania możliwości wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych wprowadzonych legalnie na rynek w innym państwie członkowskim UE, a nieobjętych normami zharmonizowanymi i niepodlegających obowiązkowi ich wprowadzania do obrotu oraz udostępniania na rynku zgodnie z wymaganiami rozporządzenia 305/2011.

Chroniąc interes publiczny i słuszny interes obywateli, art. 1 Konstytucji RP podkreśla, że Rzeczypospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Proces budowlany cechują pewne specyficzne uwarunkowania. Należy uwzględnić, że obiekt budowlany trwa w czasie często znacznie dłużej niż życie jego twórców. Jego konstrukcja jest zazwyczaj bardzo skomplikowana i zawiera wiele elementów wymagających zakrycia lub zanikających w trakcie budowy, do których dotarcie może być w późniejszym czasie bardzo trudne lub wręcz niemożliwe . Wyroby budowlane użyte w trakcie budowy czy remontu podlegają częstym zmianom, a ich wpływ na zdrowie i życie ludzi jest oczywisty.

Właściwe wykonanie obiektu budowlanego i zastosowanie właściwych wyrobów budowlanych wiąże się też koniecznością ochrony interesów osób trzecich, a także zapewnienia ochrony ich bezpieczeństwa. Interwencja organów administracji publicznej już w trakcie użytkowania obiektu budowlanego może być niemożliwa, nie da się bowiem wrócić do stanu wyjściowego, np. w przypadku spowodowania zagrożenia dla środowiska, katastrofy budowlanej, zatrucia ludzi lub zwierząt czy też zniszczenia dóbr kultury. Wszystkie te aspekty stwarzają konieczność poddania procesu wprowadzania do obrotu i udostępniania na rynku wyrobów budowlanych reglamentacji administracyjno-prawnej. Granicą tej regulacji powinna być – podobnie jak całego prawa administracyjnego – ochrona interesu publicznego.

Wolny rynek gospodarczy oznacza możliwość szerokiego przepływu wyrobów budowlanych w skali całej UE. Powoduje to szczególne zainteresowanie tą problematyką w systemie prawnym UE. Warunki wprowadzania wyrobów budowlanych korespondują z zasadą zrównoważonego rozwoju – jedną z podstawowych zasad sformułowaną w art. 11 TFUE, który nakazuje uwzględnianie wymogów ochrony środowiska przy ustalaniu i realizacji polityk i działań unijnych.

Zarówno rozporządzenie 305/2011, jak i znowelizowana ustawa o wyrobach budowlanych przywiązują dużą wagę do bezpieczeństwa ludzi i ochrony środowiska, a także trwałego oraz zrównoważonego rozwoju zapewniającego właściwy poziom i komfort życia obecnych, jak również przyszłych pokoleń korzystających z nowoczesnych i tradycyjnych wyrobów budowlanych.

Budownictwo to silna ingerencja w środowisko naturalne, jak również ważny czynnik rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa. Wyroby budowlane stanowią istotny segment gospodarki oraz element konkurencji na rynkach światowych. Prawo wyrobów budowlanych musi odgrywać nie tylko rolę wychowawczą, edukacyjną, ale też policyjną, zapobiegającą nieodwracalnym, negatywnym konsekwencjom. Celem wprowadzonych zmian jest poprawa przejrzystości i skuteczności regulacji prawnej dotyczącej wyrobów budowlanych, zapewnienie prawidłowego działania rynku wyrobów budowlanych, przede wszystkim dzięki wprowadzeniu zharmonizowanych specyfikacji technicznych służących do określenia właściwości użytkowych wytwarzanych wyrobów budowlanych.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 w zasadniczy sposób zmieniło wcześniejsze zasady tworzące wspólny rynek wyrobów budowlanych wynikające z dyrektywy 89/106/EWG, odchodząc od koncepcji „nowego podejścia” na rzecz wiarygodnego opisywania właściwości użytkowych wyrobu budowlanego wprowadzanego do obrotu, a oznakowanie CE potwierdza zgodność oznakowanego wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi. Wymagało to również zmiany przepisów regulujących wprowadzanie do obrotu i udostępnianie na rynku wyrobów budowlanych nieobjętych wymogami rozporządzenia 305/2011, w tym również określenie właściwości organów wykonujących zadania wynikające zarówno z rozporządzenia 305/2011, jak i krajowych przepisów prawa. Znowelizowana ustawa wzmacnia uprawnienia nadzoru budowlanego w zakresie nadzoru i kontroli wyrobów budowlanych oraz nadzoru Prezesa UOKiK jako organu monitorującego funkcjonowanie systemu kontroli wyrobów.

Równocześnie znowelizowane zostało Prawo budowlane z 1994 r. oraz uchwalono ustawę o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku. Oba akty prawne to istotne regulacje dotyczące wyrobów budowlanych, co zostało podkreślone w komentarzu.

Autor fragmentu:
Art. 1art(1)Przedmiot regulacji

Zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy

Artykuł 1 u.w.b. prezentuje przedmiotowy zakres ustawy. Ustawodawca zwraca w nim uwagę na związek ustalonego zakresu oraz właściwości organów wykonujących zadania administracyjne z zadaniami i obowiązkami ustalonymi w rozp.305/2011. Ustawodawstwo UE obejmuje zarówno przepisy o charakterze generalnym, rozporządzenia, które z momentem ich wydania obowiązują ex lege we wszystkich państwach UE, a zatem również w Polsce, jak i dyrektywy, które wymagają wprowadzenia ich celów odrębnymi przepisami wewnętrznymi do porządku prawnego poszczególnych państw członkowskich.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 (Construction Products Regulation) obowiązuje w UE od 1.07.2013 r. Określa ono warunki dotyczące wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, właściwości użytkowe wyrobów budowlanych w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk wyrobu oraz zasady oznakowania wyrobów, pozostawiając jednak państwom członkowskim możliwość regulowania w...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX