Pacak Mateusz, Zmorek Katarzyna, Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Komentarz

Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie - w zamierzeniu jej twórców - miała stanowić ostatni etap reformy administracji rządowej, zapoczątkowanej reformą zasadniczego podziału terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej w 1998 r. Cel ten nie został - z różnych względów - zrealizowany i w rezultacie powstała ustawa w znacznym stopniu powielająca rozwiązania poprzedniczki, to jest ustawy o administracji rządowej w województwie.

Nie zmienia to jednak faktu, że ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie jest ustrojowym fundamentem działalności administracji publicznej (rządowej) w województwie. Reguluje ona podstawowe, z punktu widzenia konstytucyjnego, kwestie relacji hierarchicznych między Prezesem Rady Ministrów oraz członkami Rady Ministrów a wojewodą. Ustawa umocniła także zasadę zespolenia organów administracji terenowej z wojewodą, wprowadzając dodatkowe zależności osobowe i organizacyjne. Ideą przewodnią ustawy o wojewodzie jest maksymalne wzmocnienie pozycji tego organu administracji w województwie oraz wyeksponowanie jego roli jako przedstawiciela Rady Ministrów. Idee te zostały, w mniejszym lub większym stopniu, urzeczywistnione w praktyce stosowania unormowań komentowanego aktu prawnego.

W niniejszym Komentarzu autorzy starali się rozstrzygnąć jak największą liczbę problemów związanych ze stosowaniem i obowiązywaniem ustawy. Przy prowadzeniu rozważań teoretycznych kładziono nacisk na praktyczny wymiar przyjmowanych koncepcji i założeń. Konieczność ścisłej wykładni przepisów prawa administracyjnego, z uwagi na bezwzględny charakter norm prawa administracyjnego, które przysługuje organom administracji w relacji z podmiotami prawa, nie oznacza, że niektórym normom, niezbyt precyzyjnie wyrażonym przez ustawodawcę, nie można w drodze wykładni funkcjonalnej nadać pożądanego społecznie kształtu.

W Komentarzu szczegółowo omówione zostało przede wszystkim zespolenie wojewody z terenowymi organami administracji rządowej, przy uwzględnieniu jego wszystkich czterech aspektów, oraz rola wojewody jako przedstawiciela Rady Ministrów w województwie, wraz z zaproponowaniem autorskiego podziału tej funkcji wojewody na przedstawicielstwo sensu largo i sensu stricto. Co do zasady autorzy zrezygnowali z przedstawiania historyczno-prawnego kształtowania się pozycji ustrojowej i kompetencji wojewody, a wszystkie odwołania do poprzednio obowiązujących ustaw pojawiają się tylko w zakresie niezbędnym do prawidłowej wykładni i zarysowania założeń, jakie spełniać mają obecne regulacje. Wszelkie opracowania dotyczące wojewody przedstawiają w sposób mniej lub bardziej szczegółowy historię tego urzędu, w tym zakresie więc autorzy odsyłają do cytowanych w Komentarzu pozycji bibliograficznych.

Autorzy

Niniejszy komentarz uwzględnia stan prawny na dzień 1 maja 2013 r.