Chustecka Krystyna, Krawczyk Ireneusz, Kurasz Maciej, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz

Bezpośrednią przyczyną powstania komentarza była obszerna nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn dokonana ustawą z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Nowelizacja ta spowodowała największą zmianę w zakresie opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na przestrzeni kilku ostatnich lat. Budziła duże zainteresowanie już na etapie prac nad projektem, a po uchwaleniu spotkała się z różną oceną. Szczególne emocje wywoływała kwestia złagodzenia opodatkowania nabycia w kręgu najbliższej rodziny. Zasady, na mocy których członkowie najbliższej rodziny mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego, zostały w niniejszym komentarzu szczegółowo omówione. W związku z tym, że moment wejścia w życie zwolnienia był przedmiotem rozbieżnych stanowisk resortu finansów oraz podatników, autorzy zaprezentowali własne stanowisko w sprawie, biorąc pod uwagę brzmienie przepisu przejściowego zamieszczonego w ustawie z 16 listopada 2006 r. W komentarzu omówiono w sposób wyczerpujący katalog wyłączeń oraz zwolnień podatkowych, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. ulgi mieszkaniowej, jak również zasady wymiaru podatku. Przy omawianiu procedury ustalania wysokości zobowiązania podatkowego przeanalizowano zasady udziału płatnika tego podatku – notariusza, a także omówiono zasady jego odpowiedzialności.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn, konstruując przedmiot opodatkowania, odsyła do regulacji z zakresu różnych dziedzin prawa. W celu pełnego zaprezentowania przedmiotu opodatkowania niezbędne było zatem omówienie tych regulacji. Autorzy przy omawianiu swoistych regulacji zamieszczonych w komentowanej ustawie, właściwych tylko dla tego podatku, odnoszą się również do zasad ogólnych prawa podatkowego. Podatek od spadków i darowizn należy bowiem do ,,ginącego gatunku” podatków, które powstają w drodze doręczenia decyzji wymiarowej.

Komentarz zawiera szerokie odwołanie się do orzecznictwa sądowego oraz interpretacji organów podatkowych. Jednakże autorzy przede wszystkim prezentują własne stanowisko dotyczące komentowanych kwestii – nierzadko jest to stanowisko odmienne od prezentowanego dotychczas w literaturze.

Komentarz adresowany jest zwłaszcza do podmiotów, które stosują ustawę na co dzień, a więc notariuszy i organów podatkowych. Zawiera także ważne informacje, a czasami wręcz niezbędne, dla zainteresowanych wymiarem tego podatku, a więc nabywców rzeczy i praw majątkowych opodatkowanych podatkiem od spadków i darowizn. Może być także cenną pomocą dydaktyczną dla studentów.