Zdun-Załęska Katarzyna, Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Komentarz

Ustawa z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego weszła w życie z dniem ogłoszenia, tj. 10 lipca 2001 r., z wyjątkiem art. 18 ust. 4 i art. 32, które weszły w życie 1 stycznia 2002 r.

Ustawa ta została wprowadzona do polskiego porządku prawnego, zastępując wcześniejszą ustawę z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Jednocześnie stanowi ona wykonanie przez ustawodawcę obowiązku wynikającego z art. 75 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a polegającego na zapewnieniu ochrony praw lokatorów. Ponadto ustawa jest zgodna ze standardami Unii Europejskiej.

Komentowany akt prawny zawiera regulacje dotyczące w szczególności: ochrony praw lokatorów, lokali socjalnych, mieszkaniowego zasobu gminy, nowelizacji Kodeksu cywilnego w zakresie najmu lokali mieszkalnych, rozwiązań przejściowych, obowiązujących z reguły do 31 grudnia 2004 r. Wprowadza także przepisy określające zadania gmin w dziedzinie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, w tym w szczególności przepisy nakładające na gminy obowiązek uchwalania wieloletnich programów gospodarczych w zakresie gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy na co najmniej pięć kolejnych lat oraz ustalania zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład tego zasobu. Zawarte w ustawie regulacje adresowane są więc w szczególności do obecnych i przyszłych lokatorów, mieszkających wspólnie z nimi członków ich rodzin, właścicieli lokali mieszkalnych, a także gmin, powiatów i województw jako jednostek samorządu terytorialnego oraz komorników sądowych w zakresie prawidłowego wykonania zawartego w wyroku nakazu eksmisji. Liczne przepisy ustawy warto bowiem uwzględnić już na etapie zawierania umowy najmu lub innej umowy o korzystanie z lokalu mieszkalnego, aby uniknąć sporów, które mogą powstać w przyszłości, natomiast znajomość innych umożliwi podjęcie skutecznej obrony swoich praw w toku postępowania sądowego i egzekucyjnego.

Ponieważ komentowana ustawa obowiązuje już 13 lat, na tle jej stosowania wykształciła się bogata praktyka orzecznicza sądów powszechnych, która nie została dotychczas w sposób kompleksowy opisana w literaturze przedmiotu. Stąd niniejszy komentarz, oprócz zaprezentowania w niezbędnym zakresie analizy treści poszczególnych przepisów, zawiera liczne odniesienia do wyroków sądowych. W komentarzu uwzględniłam w szczególności wyroki sądów okręgowych, gdyż są one najczęściej sądami drugiej instancji w sprawach powstałych na gruncie przepisów tej ustawy. Przywołane i omówione orzecznictwo daje Czytelnikowi możliwość zapoznania się z rzeczywistymi rozstrzygnięciami sądów w konkretnych stanach faktycznych, co w znacznym stopniu ułatwia zrozumienie treści poszczególnych przepisów i dokonywanie własnych ocen prawnych.

Zaletą komentarza są załączone do niego wzory pism w sprawach związanych z najmem (np. wezwanie do zapłaty, wypowiedzenie umowy najmu) oraz wzory pism procesowych (np. pozew o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu).

Oddana w Państwa ręce publikacja będzie pomocna przy rozwiązywaniu wszelkich problemów powstających na tle stosowania przepisów komentowanej ustawy.

Katarzyna Zdun-Załęska