Zagajewska Aleksandra, Ustawa o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego. Komentarz
Ustawa o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego. Komentarz
Wprowadzenie
Ustawa z 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego została omówiona z uwzględnieniem jej najważniejszych aspektów teoretycznych i praktycznych. Bezpośrednią przyczyną wprowadzenia w życie tej ustawy była potrzeba wdrożenia do polskiego systemu prawnego dyrektywy 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i zmieniającej dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.Urz. UE 2003 L 35/1). Celem zaś uchwalenia powyższej dyrektywy było uregulowanie kwestii związanych z pojawieniem się na europejskich rynkach podmiotów świadczących usługi jednocześnie w wielu różnych sektorach finansowych. To właśnie konieczność zapewnienia prawidłowego i rzetelnego nadzoru w skali Unii Europejskiej nad takimi podmiotami przesądziła o wprowadzeniu wymienionych dyrektyw, a następnie zaimplementowaniu ich do polskiego porządku prawnego.
W ustawie zostały przyjęte główne zasady regulacji wspólnotowej w przedmiotowej kwestii, do których należą: stworzenie jednolitych zasad nadzoru nad instytucjami finansowymi wchodzącymi w skład konglomeratów finansowych w skali całej Unii Europejskiej oraz zapewnienie podstaw współpracy i wzajemnej wymiany informacji między organami odpowiedzialnymi za nadzór nad poszczególnymi podmiotami będącymi częścią konglomeratu finansowego, w tym także z państw trzecich.
Jak podnosili twórcy projektu komentowanej ustawy, sprawowany indywidualnie nadzór nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi oceniany jest jako niewystarczający. Do momentu wejścia w życie komentowanej ustawy nie istniała forma nadzoru ostrożnościowego obejmującego grupę podmiotów, jaką są wchodzące w skład konglomeratów finansowych instytucje kredytowe, zakłady ubezpieczeń i firmy inwestycyjne, jako całość, w szczególności w zakresie wypłacalności i koncentracji ryzyka w skali konglomeratu, transakcji wewnątrzgrupowych, wewnętrznych procesów zarządzania ryzykiem oraz odpowiednich kwalifikacji zarządu dominującego podmiotu nieregulowanego. Warto podkreślić, że konglomeraty stanowią największe grupy finansowe aktywne na międzynarodowych rynkach finansowych i świadczące usługi w skali globalnej. Trudności finansowe takiego podmiotu mogłyby poważnie zdestabilizować system finansowy i dotknąć zarówno deponentów, posiadaczy polis ubezpieczeniowych, jak i inwestorów.
Należy dodać, że ustanowienie nadzoru uzupełniającego nad instytucjami kredytowymi, przedsiębiorstwami ubezpieczeniowymi i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego jest jednym z etapów opracowywania na forum międzynarodowym rozszerzonego prawodawstwa ostrożnościowego dla tych podmiotów, zmierzającego do wypełnienia luki w obecnym ustawodawstwie krajowym i sektorowym - objęcia dodatkowych ryzyk ostrożnościowych w celu zapewnienia solidnych rozwiązań w odniesieniu do grup finansowych prowadzących działalność finansową w różnych sektorach.
1. Art. 1 określa zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy. Nie wskazano w nim jednak definicji głównego przedmiotu ustawy, który został wymieniony w jej tytule, tj. definicji nadzoru uzupełniającego.
Nadzór, będący wyrazem organizatorskiej funkcji państwa, stanowi samodzielną instytucję prawną w dziedzinie szeroko pojętego prawa finansowego. Pojęcie nadzoru wiąże się bezpośrednio z kontrolą, będącą jednym z etapów czynności podejmowanych w ramach nadzoru. W gałęziach prawa publicznego nadzór jest pojęciem szerszym niż kontrola. Oprócz czynności właściwych procesowi kontroli nadzór obejmuje czynności pokontrolne, umożliwiające usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości przez wkroczenie, za pomocą przewidzianych w przepisach prawa środków nadzoru, w działalność podmiotu nadzorowanego. Charakter wiążący tych środków wynika z woli ustawodawcy, wyposażył on bowiem organy sprawujące nadzór w określone uprawnienia do ingerencji władczej w działalność nadzorowanych podmiotów....
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX