Dębski Maciej, Ustawa o kierujących pojazdami. Komentarz

Komentarze
Opublikowano: LexisNexis 2013
Stan prawny: 10 kwietnia 2013 r.
Autor komentarza:

Ustawa o kierujących pojazdami. Komentarz

Autor fragmentu:

Wprowadzenie

Ustawa z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151 ze zm.) została uchwalona w wyniku trwającego niespełna rok procesu legislacyjnego. Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami (Sejm VI kadencji, druk nr 2879) został złożony 8 marca 2010 r. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, powstał on jako odpowiedź na negatywne zjawiska związane z procesem uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi oraz jako jeden z elementów działań na rzecz zmniejszenia liczby wypadków drogowych. Głównym celem ustawy miały być poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego - przez podniesienie kwalifikacji kierujących pojazdami - oraz minimalizacja oszustw, nierzetelnego wykonywania usług w zakresie szkolenia kierowców i korupcji w trakcie procedury uzyskiwania uprawnień do kierowania.

Projekt stanowił propozycję uregulowania w jednym akcie prawnym całokształtu spraw związanych z kierowaniem pojazdami na terytorium Polski, ze szczególnym uwzględnieniem:

1)

wymagań w stosunku do kierujących pojazdami silnikowymi, tramwajami, motorowerami, rowerami i pojazdami zaprzęgowymi;

2)

warunków, trybu i zasad uzyskiwania dokumentów stwierdzających posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami;

3)

warunków i zasad szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami;

4)

warunków i zasad sprawdzania kwalifikacji osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierujących pojazdami;

5)

nadzoru nad szkoleniem, egzaminowaniem i wydawaniem uprawnień do kierowania pojazdami;

6)

nadzoru nad kierującymi pojazdami, w tym określenia zasad działania systemu punktów karnych;

7)

wymagań w stosunku do kierujących pojazdami uprzywilejowanymi [zob. Sprawozdanie Stenograficzne z 78 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 23 listopada 2010 r. (pierwszy dzień obrad), Warszawa 2010, s. 6].

Jak zauważono w opinii Biura Analiz Sejmowych (J. Lipski, Opinia porównawcza do projektu ustawy o kierujących pojazdami, Sejm VI kadencji, druk nr 2879), projekt na druku nr 2879 stanowił zmodyfikowaną wersję rządowego projektu ustawy o kierujących pojazdami zgłoszonego w Sejmie V kadencji (druk nr 1571). Wskazane projekty łączyła wspólna konstrukcja i systematyka ustawy oraz zbliżone założenia merytoryczne.

W ramach projektu dokonano implementacji dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz.Urz. UE 2006 L 403/18 ze zm.) oraz częściowo dyrektywy 2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób, zmieniającej rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylającej dyrektywę Rady 76/914/EWG (Dz.Urz. UE 2003 L 226/4 ze zm.).

Dnia 17 marca 2010 r. projekt ustawy (druk nr 2879) został skierowany do Komisji Infrastruktury, z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Pierwsze czytanie projektu odbyło się na posiedzeniu Komisji Infrastruktury 8 kwietnia 2010 r. Wówczas do prac nad projektem powołano komisję nadzwyczajną. Na jej czele stanął poseł Jan Walenty Tomaka. W toku prac posłowie wprowadzili wiele zmian, przewidujących:

1)

możliwość prowadzenia przez ośrodek szkolenia kierowców szkolenia nie tylko w powiecie, w którym jest zarejestrowany, ale także w powiecie ościennym;

2)

ciążący na kierowniku ośrodka szkolenia kierowców obowiązek informowania starosty nie tylko o rozpoczęciu i zakończeniu kursu dla kandydatów na kierowców, ale także o egzaminie wewnętrznym;

3)

wprowadzenie obowiązku posiadania trzech lat praktyki w zakresie szkolenia kandydatów, jako dodatkowego warunku niezbędnego do rozpoczęcia działalności gospodarczej w zakresie ośrodka szkolenia kierowców;

4)

bezpośrednio w ustawie (a nie w drodze rozporządzenia) określenie szczegółowego wykazu dodatkowych wymagań dla ośrodka szkolenia kierowców starającego się o poświadczenie dodatkowych wymagań, dającego takiemu ośrodkowi prawo m.in. do szkolenia instruktorów nauki jazdy;

5)

wprowadzenie nowych zaostrzonych wymagań dla instruktorów nauki jazdy i egzaminatorów, w tym obowiązku posiadania co najmniej 3-letniej praktyki odpowiednio w szkoleniu kandydatów na kierowców w zakresie prawa jazdy kategorii B, bądź egzaminowania kandydatów na kierowców w zakresie prawa jazdy kategorii B, w przypadku ubiegania się o analogiczne uprawnienia w zakresie wyższych kategorii prawa jazdy;

6)

wprowadzenie obowiązku odbywania zajęć pozwalających na uzyskanie karty rowerowej przez wszystkich uczniów szkół podstawowych;

7)

wprowadzenie w ramach pomocy merytorycznej możliwości udziału przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego w prowadzonej przez starostę kontroli w ośrodkach szkolenia kandydatów na kierowców;

8)

wprowadzenie zasady powoływania przez wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego - do komisji przetargowych rozstrzygających o zakupie pojazdów egzaminacyjnych - przedstawicieli organizacji społecznych zrzeszających przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców;

9)

wprowadzenie możliwości rejestracji przebiegu egzaminów innych niż dla prawa jazdy kategorii B;

10)

wprowadzenie szczególnych obowiązków i ograniczeń kierowców, którzy po raz pierwszy uzyskali prawo jazdy, w czasie dwuletniego okresu próbnego w postaci:

a)

obowiązku ukończenia pomiędzy 4. a 8. miesiącem od dnia uzyskania prawa jazdy kursu dokształcającego w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i praktycznego szkolenia w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym,

b)

obowiązku kierowania do 8. miesiąca pojazdem oznaczonym zielonym liściem klonowym,

c)

zakazu (do 8. miesiąca) przekraczania prędkości 50 km/h w obszarze zabudowanym i 80 km/h poza obszarem zabudowanym,

d)

zakazu (przed upływem 8. miesiąca) podejmowania pracy zarobkowej w charakterze kierowcy pojazdu określonego w prawie jazdy kategorii B,

e)

oraz zakazu (przed upływem 8. miesiąca) wykonywania działalności gospodarczej w charakterze kierowcy pojazdu określonego w prawie jazdy kategorii B (Sprawozdanie Stenograficzne z 78 posiedzenia..., s. 7-9).

Drugie czytanie projektu, którego tekst jednolity zawarto na druku nr 3503 z 19 października 2010 r., odbyło się na 78 posiedzeniu Sejmu, 23 listopada 2010 r. Posłem sprawozdawcą był Jan Krupa. Wówczas do przedłożonego projektu ustawy zgłoszono dalsze poprawki, wobec czego Sejm ponownie skierował projekt do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania. W druku 3503-A Komisja zarekomendowała odrzucenie większości poprawek, co Sejm uczynił czwartego dnia obrad 78. posiedzenia (26 listopada 2010 r.). Tegoż dnia, po trzecim czytaniu ustawy, Sejm uchwalił ją wraz z poprawkami. W głosowaniu wzięło udział 387 posłów: 259 głosowało „za”, 124 „przeciw”, 4 posłów wstrzymało się od głosu (Sprawozdanie Stenograficzne z 78 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 26 listopada 2010 r. (czwarty dzień obrad), Warszawa 2010, s. 262). W dalszej kolejności, 22 grudnia 2010 r., na druku nr 3729 Senat wniósł dalsze, w większości redakcyjne poprawki. Część z nich została pozytywnie zaopiniowana przez Komisję Infrastruktury (druk nr 3741 z 4 stycznia 2011 r.). Ostatecznie, na 82. Posiedzeniu Sejmu, 5 stycznia 2011 r. Sejm przyjął część poprawek Senatu, a 10 stycznia 2011 r. ustawę przekazano Prezydentowi RP do podpisu, co nastąpiło 25 stycznia 2011 r.

Wreszcie, 10 lutego 2011 r. ustawa została ogłoszona. Z drobnymi wyjątkami ustawa weszła w życie 19 stycznia 2013 r. Jeszcze przed tą datą została ona znowelizowana w drodze:

1)

ustawy z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. Nr 92, poz. 530);

2)

ustawy z 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 106, poz. 622);

3)

ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 227, poz. 1367);

4)

ustawy z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 244, poz. 1454);

5)

ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1210);

6)

ustawy z 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz ustawy - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 113);

7)

ustawy z 4 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2013 r., poz. 82).

Ustawa o kierujących pojazdami stanowi kompleksową regulację zagadnień związanych z osobami kierującymi pojazdami. Przejęła ona zatem część zagadnień regulowanych dotąd przez Prawo o ruchu drogowym, rozbudowując je na rzecz wypełnienia postulatu zupełności.

Autor fragmentu:
Art. 1art(1)

ZAKRES USTAWY

Art. 1 u.k.p. zakreśla obszar regulacji niniejszego aktu prawnego. Jak podnoszono w czasie prac legislacyjnych nad ustawą, obszar ten - w uproszczeniu - obejmuje całokształt spraw związanych z kierowaniem pojazdami na terytorium Polski, ze szczególnym uwzględnieniem

1)

wymagań w stosunku do kierujących pojazdami silnikowymi, tramwajami, motorowerami, rowerami i pojazdami zaprzęgowymi;

2)

warunków, trybu i zasad uzyskiwania dokumentów stwierdzających posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami;

3)

warunków i zasad szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami;

4)

warunków i zasad sprawdzania kwalifikacji osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierujących pojazdami;

5)

nadzoru nad szkoleniem, egzaminowaniem i wydawaniem uprawnień do kierowania pojazdami;

6)

nadzoru nad kierującymi pojazdami, w tym określenia zasad działania systemu punktów karnych; oraz

7)

wymagań w stosunku do kierujących pojazdami uprzywilejowanymi [zob.

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX