Berezowski Jakub, Malinowski Przemysław, Ustawa o izbach lekarskich. Komentarz
Ustawa o izbach lekarskich. Komentarz
Wprowadzenie
Ustawa o izbach lekarskich z 2 grudnia 2009 r. zastąpiła dotychczas obowiązującą ustawę z 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 30, poz. 158 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 26 września 1990 r. w sprawie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy (Dz.U. Nr 69, poz. 406).
Konieczność uchwalenia nowej ustawy wynikała przede wszystkim ze zmian przepisów procesowych prawa karnego, które są podstawą i uzupełnieniem postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Według uzasadnienia najważniejsze cele wprowadzanej ustawy to:
usunięcie niezgodności przepisów z lat 1989 i 1990 z obowiązującymi zasadami legislacji,
rozszerzenie uprawnień osób pokrzywdzonych,
wprowadzenie jawności postępowania przed sądami lekarskimi (pod rządami „starej ustawy” postępowanie było jawne tylko dla członków samorządu lekarskiego),
rozszerzenie katalogu kar,
wprowadzenie możliwości odwołania od orzeczeń sądów lekarskich kończących postępowanie (uzasadnienie do ustawy zob. www.mz.gov.pl z 2012 r.).
Ustawa o izbach lekarskich, która weszła w życie 1 stycznia 2010 r., unormowała nowy, bardziej rozbudowany katalog kar, który uwzględnia możliwość wniesienia kasacji bez względu na rodzaj orzeczonej rodzaj kary. Nowa ustawa wprowadziła jednak również ograniczenia związane z nadzwyczajnym środkiem odwoławczym, jakim jest kasacja, przez zastosowanie tzw. przymusu adwokackiego przy sporządzaniu i wnoszeniu kasacji do Sądu Najwyższego.
Należy przypomnieć, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 29 czerwca 2010 r., P. 28/09, LexPolonica nr 2304645 (OTK ZU 2010, nr 5A, poz. 52), stwierdził niezgodność art. 42 ust. 2 ustawy z 17 maja 1989 r. o izbach lekarskich w zakresie wyłączenia prawa lekarza ukaranego przez Naczelny Sąd Lekarski w drugiej instancji karą nagany do wniesienia odwołania do sądu. Takie ograniczenie, zdaniem Trybunału, było niezgodnie z art. 77 ust. 2 Konstytucji.
Tytuł ustawy wyraźnie wskazuje, że istotą funkcjonowania samorządu lekarskiego nie jest jedna organizacja samorządowa z terenowymi oddziałami, lecz samodzielne izby lekarskie, których działanie nadzorowane jest przez takie organy nadrzędne, jak: Naczelna Rada Lekarska, Naczelny Sąd Lekarski oraz Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej. W szczególności ten ostatni zyskał nowe kompetencje, a mianowicie nadzór nad postępowaniem wyjaśniającym, prowadzonym przez okręgowych rzeczników odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Jakub Berezowski
1.
Funkcjonowanie samorządu lekarskiego jest realizacją konstytucyjnego prawa do stanowienia samorządów zawodowych. W rozdziale I Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej pt. „Rzeczpospolita” unormowano fundamentalne zasady prawne będące podstawą funkcjonowania ustrojowego Rzeczypospolitej. Znalazły się tu normy określające ustrój społeczny, polityczny i gospodarczy. W art. 17 unormowano również konstytucyjną możliwość tworzenia samorządów zawodowych, które reprezentują osoby wykonujące zawody zaufania publicznego. Głównym celem funkcjonowania takich samorządów powinno być - zgodnie z Konstytucją - sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Według A. Błasia [w: J. Boć (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998] samorządy zawodowe to korporacje wyłaniane na podstawie kryteriów więzi interesów zawodowych określonej grupy obywateli. Główną ideą działalności tych...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX