Staszczyk Piotr, Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz

Komentarze
Opublikowano: LexisNexis 2013
Stan prawny: 10 grudnia 2012 r.
Autor komentarza:

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz

Autor fragmentu:

Słowo wstępne

Ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 ze zm.) stworzyła podstawy rozwoju współpracy pomiędzy administracją publiczną a tzw. trzecim sektorem. Określenie „trzeci sektor” oznacza ogół organizacji pozarządowych i jest wyrazem teorii nowoczesnego państwa, którego działania dzielą się na następujące sektory: państwowy, rynkowy oraz organizacji non-profit. Organizacje pozarządowe działają na rzecz dobra ogółu, nie będąc jednocześnie związanymi z organami państwowymi.

Aktywność organizacji pozarządowych stanowi wyraz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, skierowanego na działanie niezależnie od instytucji państwowych. Autonomii działań tych jednostek nie należy traktować jako konkurencji z państwem, a raczej jako wspieranie go i uzupełnianie jego funkcji. Społeczeństwo obywatelskie dąży do zaspokojenia potrzeb swoich członków oraz czuje się współodpowiedzialne za ich los. Przejawem społeczeństwa obywatelskiego są instytucje powołane niniejszą ustawą - działalność pożytku publicznego oraz wolontariat.

Współpraca inicjatyw „oddolnych” z państwem ma w Polsce bardzo trudną przeszłość. Jest to związane z długotrwałym, trwającym od rozbiorów aż do upadku komunizmu (z wyjątkiem krótkiego okresu dwudziestolecia międzywojennego), wzajemnym wrogim nastawieniem społeczeństwa do Państwa. Przyjmuje się, że początków współczesnego społeczeństwa obywatelskiego w Polsce należy upatrywać w powstaniu „Solidarności” oraz innych demokratycznych struktur opozycyjnych. Początkowo miało to być „społeczeństwo drugiego obiegu” - nieprzeciwstawiające się organom państwowym, a bytujące niejako „obok” nich.

Tak stworzone fundamenty, na których opierają się relacje obywateli z Państwem, powodują, że instytucje społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, mimo intensywnego rozwoju w ostatnich latach, w dalszym ciągu nie cechują się tak dużym zainteresowaniem jak w pozostałych państwach Europy Zachodniej. Według danych Departamentu Pożytku Publicznego w Polsce 15% ogółu społeczeństwa deklaruje przynależność do co najmniej jednej organizacji pozarządowej, podczas gdy w Szwecji liczba ta sięga 80%. Cieszy jednak fakt, że od dwóch lat wzrost liczby wolontariuszy w Polsce jest najbardziej intensywny w całej Unii Europejskiej (http://klon.org.pl/ - serwis dotyczący organizacji pozarządowych w Polsce „Zaangażowanie społeczne Polaków w roku 2011: wolontariat, filantropia, 1%. Raport z badań”). Z informacji przekazanej przez Ministerstwo Finansów w 2011 r. wynika budujący fakt, że już 11 milionów podatników ofiarowuje 1% swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, przekazując im w ten sposób kwotę sięgającą blisko 500 mln zł.

Dlatego bardzo istotne są regulacje wynikające z niniejszej ustawy. Publikacja ma na celu wyjaśnienie w jak najbardziej przejrzysty sposób problemów mogących wyniknąć w trakcie jej stosowania.

Komentarz uwzględnia stan prawny na 10 grudnia 2012 r.

Autor fragmentu:
Art. 1art(1)

1.

Komentowany artykuł ustanawia zakres przedmiotowy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Przepisem tym objęto prowadzenie działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe zarówno samodzielnie, jak i we współpracy z organami administracji publicznej, uzyskiwanie statusu OPP, funkcjonowanie organizacji pożytku publicznego, sprawowanie nad nimi nadzoru oraz tworzenie i funkcjonowanie rad działalności pożytku publicznego. Zakres przedmiotowy ustawy nie został ujęty prawidłowo, ponieważ tworzenie i funkcjonowanie rad działalności pożytku publicznego mieści się w pojęciu współpracy z organami administracji publicznej.

2.

Należy pamiętać, że komentowana ustawa nie stanowi całościowej regulacji przedmiotu działalności pożytku publicznego i wolontariatu. W szczególności brak uregulowań dotyczących tworzenia konkretnych organizacji pozarządowych lub organizacji pełniących funkcje działalności pożytku publicznego (np. stowarzyszenia, spółdzielnie...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX