Zaremba Michał (red.), Prawo prasowe. Komentarz
Prawo prasowe. Komentarz
Przedmowa
Autorzy niniejszego komentarza kierowali się dwiema intencjami.
Po pierwsze, naszą ambicją było stworzenie pozycji przydatnej praktykom, praktyczna użyteczność była więc głównym kryterium decydującym o wyborze problemów oraz wnikliwości ich opracowania. Stąd na przykład skupienie się na kwestii odpowiedzialności mediów za naruszenie dóbr osobistych, gdyż ogromna większość problemów prawnych wydawców i dziennikarzy związana jest z tego rodzaju odpowiedzialnością. Prawie nie ma też w tej książce teoretycznych wywodów, natomiast sporo jest przywołań orzecznictwa.
Drugim naszym celem, ściśle zresztą łączącym się z pierwszym, było przybliżenie czytelnikom orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka poświęconego kwestii zakreślenia granic swobody wypowiedzi. Wydaje się, że to właśnie europeizacja prawa prasowego, rozumiana jako przenikanie poglądów Trybunału do praktyki orzeczniczej sądów państw sygnatariuszy europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, stanowi obecnie najważniejszy czynnik zmiany powodujący zanikanie poprzednio wykształconych linii orzeczniczych i tworzenie się nowych. Nie jest przesadą stwierdzenie, że w przypadkach niejednoznacznych – a takich jest przecież większość w materii, o której mowa – przywołanie odpowiedniego „precedensu” strasburskiego może przesądzić o wygranej w procesie. Znajomość tego orzecznictwa jest zwłaszcza kluczowa dla prawników reprezentujących media, ponieważ Trybunał Europejski zazwyczaj wykazuje dla nich większą tolerancję niż rodzime sądy. Dodać należy, że cytowane w niniejszej książce orzeczenia Trybunału zostały przytoczone za portalem orzeczeń ETPC HUDOC.
Ponieważ odpowiedzialność przedstawicieli mediów za naruszenie dóbr osobistych uregulowana jest w kilku ustawach, a w samym Prawie prasowym przepisy dotyczące tej kwestii są rozproszone, sporym wyzwaniem było stworzenie spójnego i przejrzystego układu pracy. Po długich rozmyślaniach rozważania dotyczące tej odpowiedzialności rozdzielone zostały według następującego klucza:
komentarz do art. 1 – podstawowe zasady orzecznicze Trybunału Europejskiego i ich porównanie z praktyką orzeczniczą polskich sądów;
komentarz do art. 37 – pojęcie i cechy dóbr osobistych oraz przesłanki ich naruszenia;
komentarz do art. 38 – cywilnoprawne środki ochrony dóbr osobistych i zasady ich stosowania;
komentarz do art. 14 ust. 1 i 6 – pojęcie i zasady ochrony, odpowiednio, wizerunku i prywatności;
komentarz do art. 41 – pojęcie i zasady ochrony dobrego imienia i godności osobistej (odpowiednio, czci zewnętrznej i wewnętrznej);
komentarz do art. 12 – obowiązek szczególnej staranności i rzetelności.
Niniejsza książka nie powstałaby bez inspiracji prof. Wojciecha Machały i dr. Damiana Flisaka, pragniemy więc wyrazić im naszą ogromną wdzięczność.
Autorzy
I.Prawo prasowe a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r.
1.
Prawo prasowe można zdefiniować jako ogół norm prawnych odnoszących się wprost do mediów i regulujących ich funkcjonowanie. Kryterium wyróżnienia tej dziedziny prawa ma więc charakter podmiotowy. Składają się nań normy o bardzo zróżnicowanym charakterze (np. cywilne, prawne, administracyjne) zawarte przede wszystkim w dwóch aktach: ustawie z 26.01.1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. poz. 24 ze zm.) oraz ustawie z 29.12.1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1414). Tym, co decyduje o specyfice tego prawa, jest jego ścisłe powiązanie z Konstytucją RP, a konkretnie z jej artykułami: 14, 54 oraz 213–215.
Najbardziej ogólny charakter ma oczywiście drugi z tych przepisów, stwierdzający w ust. 1, iż każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. W opinii Trybunału Konstytucyjnego przepis ten „(...) formułuje trzy odrębne wolności jednostki, aczkolwiek wzajemnie ze sobą powiązane i współzależne, a...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX