Sanetra Walerian (red.), Wierzbowski Marek (red.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz

Dokonana w marcu 2011 r. nowelizacja ustawy z 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym w sposób zasadniczy zmieniła kształt regulacji prawnej funkcjonowania szkół wyższych. Nowelizacja ta była efektem prawie dwuletnich konsultacji społecznych, wynikających z potrzeby dostosowania naszego systemu szkolnictwa wyższego do bezprecedensowego wzrostu skali zadań, które przed nim stanęły, a także z potrzeby harmonizacji tego systemu z rozwiązaniami wdrażanymi w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego. W obliczu niewątpliwego sukcesu, jakim jest prawie pięciokrotny wzrost liczby studentów w ostatnich 20 latach, priorytetem stało się podniesienie jakości studiów i efektywności systemu szkolnictwa wyższego. Zaproponowane rozwiązania, w sposób ewolucyjny modyfikujące prawne otoczenie funkcjonowania uczelni w Polsce, miały na celu doprowadzenie do tego, aby polskie szkolnictwo wyższe wraz z kadrą akademicką osiągało coraz lepszą pozycję w świecie. Ma to sprawić, że polskie uczelnie staną się atrakcyjnym miejscem prowadzenia badań dla uczonych z zagranicy, a także atrakcyjnym miejscem zdobywania wiedzy dla zagranicznych studentów. Ten ostatni czynnik nabiera istotnego znaczenia w świetle głębokiego niżu demograficznego.

Zmieniając prawo o szkolnictwie wyższym, uwolniono szkoły wyższe od centralnie ustalanych programów nauczania i dano swobodę kształtowania nowatorskich programów kształcenia. Wprowadziliśmy wiele rozwiązań przyjaznych studentom i chroniących ich. Zapisaliśmy w obowiązującej ustawie obowiązek zawierania przez uczelnie ze studentami umów cywilnoprawnych, które określają warunki studiowania.

Aby dopomóc w stosowaniu znowelizowanej ustawy, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wspólnie z wybitnymi uczonymi przygotowało komentarz do ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, który dziś oddajemy do rąk Czytelników.

Poszczególne fragmenty komentarza zostały przygotowane przez naukowców, specjalistów prawa administracyjnego, prawa pracy i administracji publicznej oraz pracowników Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego zaangażowanych zarówno w tworzenie nowego prawa, jak i w jego stosowanie. Całość została zrealizowana pod redakcją naukową prof. Waleriana Sanetry i prof. Marka Wierzbowskiego.

Autorzy i redaktorzy dzieła dążyli do tego, aby prezentowało ono wykładnię przepisów zgodną z istniejącą praktyką i orzecznictwem i tym samym stanowiło pomoc dla wszystkich osób zainteresowanych problematyką szkolnictwa wyższego. Jednak, jak każde dzieło, prezentuje ono poglądy autorów i redaktorów. Nie jest więc oficjalną wykładnią prawa - nasze prawo nie przewiduje takiej formy interpretacji obowiązujących przepisów prawa.

W ramach zaprezentowanych poglądów autorzy niejednokrotnie wypowiadają wnioski de lege ferenda lub krytycznie oceniają pewne praktyki czy rozwiązania prawne. Z punktu widzenia Ministerstwa patrzymy na nie jako na postulaty, które winny być brane pod uwagę przy kolejnych etapach doskonalenia przepisów regulujących szkolnictwo wyższe. Będziemy wdzięczni również Czytelnikom za wszelkie uwagi dotyczące treści ustawy, nie traktujemy bowiem procesu doskonalenia regulacji prawnej szkolnictwa wyższego jako działania już zakończonego.

Na zakończenie pragnę serdecznie podziękować wszystkim osobom, które zaangażowane były w przygotowanie tego komentarza: prof. M. Wierzbowskiemu, prof. W. Sanetrze, prof. E. Urze, prof. P.J. Suwaj, prof. A. Wiktorowskiej, a także dyr. M. Lenardowi, dyr. A. Kurkiewiczowi, dyr. E. Sieczek, dyr. J. Oliwie i innym. To dzięki państwa wspólnej pracy i powiązaniu nauki z praktyką udało się wypracować unikatową wartość tego komentarza, która, jestem przekonana, służyć będzie wyjaśnieniu wielu problemów prawnych, przed którymi stoi dzisiaj szkolnictwo wyższe w Polsce.

Prof. dr hab. Barbara Kudrycka

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Autorzy: prof. dr hab. Walerian Sanetra (red. naukowy), prof. dr hab. Marek Wierzbowski (red. naukowy), prof. dr hab. Elżbieta Ura, dr hab., prof. UW Aleksandra Wiktorowska, dr hab., prof. WSAP Patrycja Joanna Suwaj, dr Andrzej Kurkiewicz, dr Paweł Wajda, Monika Kubiak, Mariusz Lenard, Michał Miąskiewicz, Paweł Orzeszko, Joanna Róg, Ewa Sieczek, Anna Szymańska, Grzegorz Winiarz.