Mikos-Sitek Agnieszka (red.), Zapadka Piotr (red.), Prawo bankowe. Komentarz

Komentarze
Opublikowano: WKP 2022
Stan prawny: 15 marca 2022 r.
Autorzy komentarza:

Prawo bankowe. Komentarz

Autorzy fragmentu:

Przedmowa

Komentowana ustawa – Prawo bankowe w ciągu ostatnich lat podlegała kolejnym ważnym nowelizacjom, powodowanym zauważalną ewolucją funkcjonowania polskiego rynku usług bankowych i jego unowocześnianiem, wynikającym z aktywnego uczestnictwa banków krajowych w globalnym systemie usług finansowych. Nowelizacje te łącznie powodują, iż pierwotny kształt tej ustawy z 29.08.1997 r. został w istotnym stopniu zmodyfikowany. Dzisiejsza regulacja uwzględnia zarówno zmiany w funkcjonowaniu polskiego rynku usług bankowych, jak i istotne oddziaływanie reguł prawa unijnego, normującego działalności unijnych instytucji kredytowych, do których zalicza się także banki krajowe w rozumieniu polskiego prawa bankowego. Jednak przywołana ingerencja ustawodawcy nie miała i nie ma charakteru radykalnej modyfikacji fundamentu tej ustawy, a raczej stanowi jego rozbudowywanie, uzupełnianie o kolejne elementy normatywne i rozszerzane o obowiązujące reguły prawa unijnego. Ten podstawy trzon ustawy, który został w niej zachowany, zasadza się bowiem na kluczowym założeniu, iż w przypadku banku krajowego mamy do czynienia z bardzo specyficznym przedsiębiorcą, którego zarobkowa działalność gospodarcza podlega daleko idącej reglamentacji i nadzorowi ostrożnościowemu wykonywanemu przez wyspecjalizowany organ gospodarczej administracji państwa (Komisję Nadzoru Finansowego), a który to przedsiębiorca wykonując czynności bankowe, obciąża ryzykiem prowadzonej działalności środki powierzone przez jego klientów pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Gwarancją bezpieczeństwa tego rodzaju konstrukcji reglamentacyjnej, utworzonej dla ochrony dobra, jakim jest stabilność rynku usług finansowych i bezpieczeństwo zgromadzonych depozytów, są sankcje karne za bezprawne prowadzenie działalności bankowej oraz dość rozbudowane instrumenty nadzorcze i sankcje administracyjne.

Jednak poza przywołanym powyżej trzonem ustawy – Prawo bankowe regulacja ta w aktualnym kształcie normatywnym obejmuje także wiele dodatkowych reguł w zakresie profesjonalnego i bezpiecznego prowadzenia działalności bankowej przez tychże specyficznych przedsiębiorców, które w literaturze przedmiotu najczęściej dzieli się na normy ius publicum i ius privatum, łącznie zespolone węzłem legislacyjnym w jednym akcie prawnym. Uwagę zwracają przy tym spójne z kierunkami ewolucji prawa unijnego wymogi dotyczące funduszy własnych i adekwatności kapitałowej banków, podwyższanie standardów w zakresie bezpieczeństwa ofertowania klientom produktów finansowych czy też regulacje w zakresie zarządzania sytuacjami kryzysowymi w działalności bankowej. Widocznym elementem jest także wynikające z prawa unijnego przenikanie się wymogów w zakresie ochrony klientów instytucji kredytowych oraz klientów firm inwestycyjnych, co jest zauważalną w ewolucji unijnego prawa rynku finansowego tendencją polegającą na kreowaniu reguł prawnych w ujęciu bardziej przedmiotowym (produktowym) niż podmiotowym (instytucjonalnym).

Biorąc powyższe pod uwagę, oddajemy w Państwa ręce komentarz do ustawy – Prawo bankowe, którego celem jest wszechstronna i profesjonalna analiza każdego z przepisów tej ustawy, z wykorzystaniem dotychczasowego dorobku doktryny prawa, orzecznictwa sądowego oraz własnych doświadczeń zawodowych Współautorów tego komentarza.

Udało się bowiem stworzyć komentarz przy współudziale zespołu wybitnych fachowców, zarówno praktyków i teoretyków prawa, posiadających wysoką legitymację merytoryczną uprawniającą do komentowania przepisów tej ustawy. Są to profesorowie i inni pracownicy naukowi związani z wiodącymi polskimi uczelniami wyższymi, sędziowie, adwokaci i radcowie prawni, byli wiceministrowie, byli i aktualni prezesi banków krajowych, eksponowani pracownicy nadzoru bankowego, banku centralnego, menedżerowie zatrudnieni w najważniejszych bankach i firmach ubezpieczeniowych oraz szefowie lub eksponowani współpracownicy cenionych kancelarii prawniczych.

W tym miejscu kierujemy ogromne podziękowania do każdego ze Współautorów za okazane zaangażowanie przy tworzeniu niniejszego opracowania.

Mamy nadzieję, że prezentowana publikacja będzie stanowiła cenną pomoc przede wszystkim dla przedstawicieli praktyki stosowania prawa, a także dla badaczy tego obszaru normatywnego.

dr Agnieszka Mikos-Sitek dr hab. Piotr Zapadka, prof. UKSW

Warszawa, 15 marca 2022 r.

Autor fragmentu:
Art. 1art(1)Zakres ustawy

1.Zakres regulacji

1.

Artykuł 1 określa zakres regulacji ustawy i zawiera wyliczenie objętych nią podstawowych zagadnień. Przepisy komentowanej ustawy określają zasady prowadzenia działalności bankowej, regulując przy tym problematykę wykonywania czynności bankowych (art. 5–7b, 49 i n.). Określają także zasady tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz oddziałów instytucji kredytowych (art. 12 i n.). Ustawa obejmuje również zakresem regulacji zasady postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków (art. 142 i n.), niektóre zasady prowadzenia działalności przez finansowe spółki holdingowe i finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej oraz organizacji tych spółek (art. 21 i n.), a także zasady sprawowania nadzoru bankowego, w tym nadzoru skonsolidowanego (art. 131 i n.). Natomiast art. 171 pr. bank. określa zasady odpowiedzialności karnej za naruszenie określonych postanowień ustawy.

2.Charakter przepisów

2.

Poszczególne przepisy Prawa bankowego, a...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX