Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Komentarz
Ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Komentarz
Wprowadzenie
Komentowane rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. poz. 1805) stanowi jeden z dwóch, obok rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804), aktów prawnych, które z dniem 1 stycznia 2016 r. zastąpiły dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490). Jak wskazano w uzasadnieniu przedmiotowych zmian legislacyjnych, „wymienione kwestie dotyczą bowiem odmiennych przedmiotów: ustalenia wynagrodzenia za czynności radcy prawnego ustanowionego przez organ państwa do udzielenia pomocy prawnej z urzędu oraz opłaty za czynności radcy prawnego mającej stanowić podstawę do zasądzenia na rzecz strony wygrywającej kosztów postępowania.” Rozporządzenie realizuje upoważnienie ustawowe zawarte w art. 223 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 507 z późn. zm.).
Można dodać, że co do zasady opłaty maksymalne określone w komentowanym rozporządzeniu odpowiadają stawkom minimalnym przewidzianym rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, za wyjątkiem przewidzianych w § 10 ust. 1 pkt 1 i pkt 2, § 14 ust. 1 pkt 2, pkt 13 i pkt 22-24, § 16 ust. 6 oraz § 21 ust. 2 pkt 1 i pkt 3. Odstąpienie w tym przypadku od zasadniczej korelacji opłaty maksymalnej i stawki minimalnej jawi się jako nieuzasadnione, bowiem prowadzi do niezrozumiałego rozróżnienia podstawy wymiaru wynagrodzeń. Zważywszy, że ustalając zarówno wysokość opłaty maksymalnej, jak i wysokość stawki minimalnej, prawodawca powinien brać pod uwagę abstrakcyjny stopień skomplikowania spraw określonego rodzaju i związany z tym przewidywany, typowy nakład pracy radcy prawnego, więc różnicowanie wartości opłaty maksymalnej i stawki minimalnej w sprawach jednego rodzaju jawi się jako niezrozumiałe. Postulować należy zatem dokonanie stosownej nowelizacji celem ujednolicenia regulacji w tym zakresie.
Przepis określa przedmiotowy zakres unormowań komentowanego rozporządzenia.
Rozporządzenie znajduje zastosowanie w tych sytuacjach, w których koszty związane z działalnością radcy prawnego ustanowionego z urzędu ponosi Skarb Państwa. W szczególności więc nie mają one zastosowania, w przypadku gdy w postępowaniu cywilnym sąd w trybie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 122k.p.c. zasądza na strony reprezentowane przez radcę prawnego z urzędu zwrot kosztów procesu, obejmujący również wynagrodzenie pełnomocnika. W takim przypadku wynagrodzenie radcy prawnego, mimo że ustanowiony został z urzędu, obliczane powinno być według stawek określonych w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Dopiero w przypadku gdyby tak zasądzonych kosztów radca prawny od strony przeciwnej względem reprezentowanej nie wyegzekwował, zaistnieje podstawa obciążenia Skarbu Państwa wynagrodzeniem tego radcy prawnego (§ 6 komentowanego rozporządzenia) i wówczas...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX