Krajewska Aleksandra i in., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. IV

Komentarze
Opublikowano: WK 2016
Stan prawny: 1 kwietnia 2016 r.
Autorzy komentarza:

Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. IV

Autor fragmentu:

Wprowadzenie

Obowiązująca od 1992 r. ustawa o CIT, mimo kilkunastoletniego okresu jej funkcjonowania, sprawia w dalszym ciągu duże problemy w praktyce. Ich źródło leży nie tylko w nowych i rozwijających się strukturach gospodarczych, lecz także - przede wszystkim - w dokonywanych przez ustawodawcę zmianach ustawy.

Kolejne nowelizacje nie tylko nie doprowadziły do usunięcia wcześniej istniejących wątpliwości interpretacyjnych, lecz także stały się bezpośrednią przyczyną wielu nowych problemów. Najbardziej znaczące przykłady dotyczą kolejnych zmian przepisów regulujących powstanie przychodów oraz rozliczania kosztów uzyskania przychodów. W zakresie pierwszego zagadnienia, ustawodawca zamierzał usunąć wątpliwości dotyczące powstawania przychodów należnych, przez wprowadzenie szczegółowych rozwiązań w zależności od rodzaju przychodów. Były to jednak przepisy na tyle niejasne, że wymagały kolejnych nowelizacji. Mimo to, obowiązujące normy prawne w dalszym ciągu budzą wątpliwości interpretacyjne. Zamierzony cel nie został zatem osiągnięty.

Podobne uwagi dotyczą regulacji rozliczania kosztów bezpośrednio związanych z przychodami oraz kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami. Wprowadzony przez ustawodawcę podział kosztów nie jest zgodny z klasyfikacją kosztów bilansowych. O rozbieżności pomiędzy intencjami towarzyszącymi wprowadzaniu zmian a osiągniętym rezultatem, świadczy liczba sporów rozstrzyganych przez sądy administracyjne, jak np. dotyczących zaliczania jednorazowo w koszty opłaty wstępnej z tytułu zawartej umowy leasingu operacyjnego. Należy ponadto wskazać na brak istotnej zmiany definicji kosztów uzyskania przychodów. Jest to najistotniejsze źródło sporów między podatnikami a organami podatkowymi, któremu w niniejszym komentarzu poświęcamy dużo miejsca.

Niejasność przepisów komentowanej ustawy znajduje odzwierciedlenie w licznym orzecznictwie sądów administracyjnych. Skomplikowanie materii oraz sposób regulacji skutkują jego niejednolitością, co również nie ułatwia podatnikom wywiązywania się z nałożonego na nich obowiązku samoobliczenia podatku. Nie rozwiązują tych problemów także nieliczne uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Rok 2016 przyniósł wiele zmian w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, które weszły w życie wskutek uchwalenia ponad dziesięciu regulacji nowelizujących ustawę o CIT. Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie ulgi na działalność badawczo-rozwojową, czyli możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania tzw. kosztów kwalifikowanych, tj. kosztów uzyskania przychodów poniesionych przez podatnika na tego rodzaju działalność, której definicję dodano do słowniczka ustawowego w art. 4a ustawy o CIT. Ulga ta zastąpiła obowiązującą wcześniej ulgę na nowe technologie, której warunki zastosowania można było uznać za dość rygorystyczne. Dlatego też ulga w nowym kształcie może stanowić większą zachętę dla przedsiębiorców oraz w większym stopniu premiować podejmowanie działalności badawczo-rozwojowej. Do pozostałych istotnych zmian można zaliczyć m.in. nowe rozwiązania dotyczące faktur korygujących, uchylenie obowiązkowej korekty kosztów podatkowych, modyfikacje związane z wprowadzeniem postępowania restrukturyzacyjnego, doprecyzowanie przepisów dotyczących rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, wprowadzenie możliwości indywidualnego ustalania stawek amortyzacyjnych dla odwiertów i platform wiertniczych lub produkcyjnych, czy też modyfikacje katalogu kosztów uzyskania przychodów. Istotną - i wciąż aktualną - kwestią pozostają podatkowe skutki ponoszenia wydatków na reklamę i reprezentację. Zagadnieniu temu poświęcamy dodatek do komentarza, w którym uwzględnione zostało najnowsze orzecznictwo w tym zakresie.

Niniejszy komentarz ma za zadanie przybliżyć zasady opodatkowania CIT. Został on napisany przez praktyków i dla praktyków, a jego celem jest wyjaśnienie wątpliwości interpretacyjnych powstających na gruncie ustawy. W wielu miejscach autorzy przywołali przykłady wskazujące na praktyczne zastosowanie komentowanych zagadnień.

Autorzy

Łódź, kwiecień 2016 r.

Autor fragmentu:
Art. 1art(1)

1.Zakres regulacji ustawy

W komentowanym przepisie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) uregulowano zakres podmiotowy CIT, a także określono rodzaj podatku. Jest to podatek dochodowy, w którym podstawą opodatkowania jest dochód. Może on być pomniejszony o wskazane w ustawie odliczenia, np. darowizny (art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT).

W procesie interpretacji poszczególnych regulacji ustawy o CIT należy zatem pamiętać, iż kardynalną cechą podatku typu dochodowego jest pomniejszanie przychodu o wydatki stanowiące koszty uzyskania przychodów (zob. szerzej komentarz do art. 15), a wszelkie wyjątki od tej zasady, zwłaszcza określone w art. 16ustawy o CIT, należy interpretować w taki sposób, by jak najmniejszy był zakres wyłączeń tychże kosztów. W szczególności należy podkreślić, że - wbrew rozpowszechnionym w orzecznictwie sądów administracyjnych poglądom - podatnik nie uzyskuje jakiejkolwiek korzyści majątkowej przez...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX