Bartosiewicz Adam, Kubacki Ryszard, PIT. Komentarz

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych jest jedną z ważniejszych ustaw podatkowych. W sposób bezpośredni dotyczy ona bowiem około 23 milionów podatników, przy czym są to nie tylko podatnicy PIT. Ma także duże znaczenie dla podatników CIT. Większość z nich występuje bowiem w charakterze płatników albo zaliczki na podatek, albo zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych ma stosunkowo bogatą literaturę. Stosowanie jej przepisów w praktyce nadal jednak napotyka wiele problemów interpretacyjnych. Na rynku wydawniczym wciąż brak jest opracowania, które miałoby charakter kompletny i całościowy, a jednocześnie koncentrowało się nie tylko na rozważaniach teoretycznych, ale w odpowiednim zakresie dotykało także aspektów praktycznych, przydatnych w codziennym stosowaniu przepisów ustawy. W ocenie Autorów i Wydawnictwa publikacja niniejsza wypełnia tę lukę.

Na potrzeby jak najwygodniejszego zastosowania Komentarza został dopasowany także jego układ redakcyjny. Doświadczenia Autorów wskazują bowiem, że klasyczny układ artykułowy - w przypadku komentarza do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym niektóre artykuły liczą po kilkanaście stron maszynopisu (choćby art. 21 czy też 23) - znacznie obniża komfort korzystania z komentarza. Z kolei przy układzie "zagadnieniowym" mogą powstawać trudności ze zlokalizowaniem uwag do danego przepisu. Zazwyczaj bowiem mogą być one zamieszczone w ramach kilku zagadnień.

Komentarz niniejszy, w którym klasyczny układ artykułowy został nieco zmodyfikowany przez podzielenie niektórych obszernych artykułów na mniejsze części, a w niektórych przypadkach przez połączenie przepisów zbliżonych tematycznie z różnych jednostek redakcyjnych, łączy zalety obu powyższych rozwiązań, nie powielając żadnej z ich wad. Autorzy i Wydawnictwo wyrażają nadzieję, że przyjęty układ treści sprzyjać będzie optymalnemu wykorzystaniu Komentarza.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych była w trakcie swojego obowiązywania wielokrotnie nowelizowana. Istotna nowelizacja nastąpiła z dniem 1 stycznia 2009 r. (a częściowo - w ramach tej samej nowelizacji - z dniem 1 grudnia 2008 r.). Wprowadzono wówczas m.in. zmiany do przepisów, względem których istniało podejrzenie ich niezgodności z przepisami unijnymi (w tym m.in. o wspólnym opodatkowaniu małżonków, o odliczaniu zagranicznych składek ubezpieczeniowych). Wprowadzono także całkowicie nowe zwolnienia dotyczące przychodów ze sprzedaży nieruchomości, uchylając stare zwolnienia. Powoduje to jednak, że w chwili obecnej - w zależności od tego, kiedy dana nieruchomość została nabyta (wybudowana) - zastosowanie znajdować będzie jeden z trzech systemów opodatkowania przychodów ze zbycia nieruchomości. Zmiany wprowadzono także do przepisów o kosztach uzyskania przychodów. Zmodyfikowano również system poboru zaliczek na podatek i ich płatności przez podatników.

Wspomnieć także należy o istotnych zmianach, jakie miały miejsce w trakcie 2008 r. - w sierpniu 2008 r. wprowadzono tzw. ulgę abolicyjną, zaś we wrześniu 2008 r. - przepisy pozwalające na uwzględnienie skutków podatkowych tzw. zawieszenia działalności.

Wszystkie te zmiany Komentarz szeroko omawia i wyjaśnia. Autorzy zdecydowali się na uwzględnienie w Komentarzu przede wszystkim aktualnie obowiązującego stanu prawnego (na dzień 1 stycznia 2009 r.). Małą koncesję uczyniono względem omówienia rozwiązań obowiązujących w roku ubiegłym, a to przede wszystkim ze względu na to, że rozliczenia podatkowe za rok ubiegły dokonywane są do 30 kwietnia roku następnego. Również płatnicy większość dokumentów związanych z poborem podatku za rok podatkowy obowiązani są sporządzić w roku następnym. Ze względu natomiast na funkcjonujące przepisy przejściowe omówiono także stan prawny obowiązujący przed dniem 1 stycznia 2007 r., w szczególności w zakresie zwolnień związanych z osiąganiem przychodów ze zbycia nieruchomości.

Niniejsza publikacja jest skierowana przede wszystkim do osób profesjonalnie zajmujących się prawem podatkowym: adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, właścicieli biur rachunkowych, osób zatrudnionych w komórkach obsługi prawno-księgowej firm. Będzie również przydatna dla osób samodzielnie prowadzących działalność gospodarczą, jak i wszystkich zainteresowanych szeroko pojętą problematyką podatkową.

Adam Bartosiewicz

Ryszard Kubacki

Szczecin, grudzień 2008 r.