Baran Krzysztof W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, wyd. IV

Komentarze
Opublikowano: WKP 2018
Stan prawny: 25 maja 2018 r.
Autorzy komentarza:

Kodeks pracy. Komentarz, wyd. IV

Autor fragmentu:

Wstęp

Idea kodyfikacji polskiego prawa pracy pojawiła się na fali popaździernikowej liberalizacji życia społecznego. Została jednak zarzucona w okresie zastoju, jaki cechował peerelowskie lata 60. Dopiero w atmosferze pogrudniowej odnowy, 26.06.1974 r. uchwalono Kodeks pracy. Jego pierwotna wersja była w płaszczyźnie normatywnej emanacją relacji gospodarczo-społecznych zachodzących w stosunkach pracy realnego socjalizmu, opartego na centralnie sterowanej gospodarce planowej. Cechowały go z jednej strony uprzedmiotowienie i instrumentalizacja statusu pracowników, z drugiej – etatystyczna paternalizacja. Mechanizmy te zaczęły ulegać atrofii już w okresie posierpniowym, powodując dysfunkcjonalizację w relacjach stron stosunków pracy. Głęboki kryzys dekady lat 80. w swych konsekwencjach spowodował dalszą erozję wielu instytucji kodeksowych. Zmiana ustroju na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego stulecia spowodowała dostosowanie norm kodeksowych do standardów gospodarki rynkowej. W efekcie nastąpiło w podstawowym wymiarze konieczne upodmiotowienie stron stosunku pracy. Godzi się jednak zaakcentować, że ów skomplikowany proces trwa po dzień dzisiejszy poprzez kolejne cząstkowe nowelizacje. Jego skutkiem jest wielowymiarowa dekompozycja Kodeksu pracy. Prowadzone prace kodyfikacyjne napotykają na poważne trudności, a złożoność materii nie rokuje uchwalenia w najbliższym czasie nowych kodeksów.

Pod wpływem prawa międzynarodowego, zwłaszcza unijnego, wzrasta kazuistyczność regulacji przyjętych w Kodeksie pracy. Tego rodzaju sytuacja uzasadnia opracowanie Komentarza przybliżającego Czytelnikowi zaistniałe w praktyce stosunków pracy problemy. W swych założeniach jest on skierowany do szerokiego kręgu odbiorców. Mam tu na myśli menedżerów, kadrowców, związkowców, ale również osoby zajmujące się profesjonalną obsługą prawną podmiotów gospodarczych oraz funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości. Publikacja ta może też być wykorzystywana w procesie dydaktycznym na studiach prawniczych, administracyjnych i menedżerskich, umożliwia bowiem przygotowanie do zajęć seminaryjnych oraz zebranie literatury na potrzeby prac dyplomowych.

Komentarz ten jest pracą zbiorową, ale nie wspólną. Zamieszczone w nim zapatrywania są wyrazem indywidualnych poglądów autorów. W autonomiczny sposób w ramach uzgodnionej konwencji metodologicznej decydowali oni o przedstawieniu zagadnień merytorycznych. Żywię przekonanie, że przedstawione w nim analizy okażą się użyteczne w prowadzeniu racjonalnego dyskursu prawniczego w stosunkach pracy.

Kraków, 1 maja 2018 r.

Krzysztof W. Baran

Autor fragmentu:
Art. 1art(1)Przedmiot regulacji

1.

W klasycznym ujęciu wypracowanym w jurysprudencji rzymskiej codex oznaczał zbiór rozmaitych aktów prawnych wydawanych przez władze publiczne. Od czasów starożytnych pojęcie to ewoluuje w kierunku ustaw mających podstawowe znaczenie dla systemu prawnego. Współcześnie przymiot kodeksu nadaje się aktom prawnym rangi ustawowej, które w sposób kompleksowy regulują określoną dziedzinę życia społecznego, w tym przypadku stosunków pracy.

2.

Kodeks pracy w systemie źródeł polskiego prawa pracy ma przymiot ustawy zwykłej. Nie stoi on hierarchicznie wyżej od jakiejkolwiek innej ustawy . Oznacza to, że relacje między przepisami kodeksu a przepisami innych ustaw należy w wymiarze formalnym oceniać według ogólnych dyrektyw kolizyjnych obowiązujących przy wykładni prawa. Mimo to status Kodeksu pracy w ustawodawstwie pracy jest szczególny, ze względu na fakt, że zawiera on fundamentalne normy dla całego systemu prawa pracy (rozdział I i II), w tym sensie, iż są one...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX