Ereciński Tadeusz (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V
Słowo wstępne
Od ostatniego wydania naszego Komentarza do kodeksu postępowania cywilnego w 2012 r. ustawodawca znowu wprowadził liczne zmiany, z których najważniejszą było uchwalenie ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1311 z późn. zm.), wchodzącej w życie w zasadzie 8 września 2016 r. Wielokrotne nowelizacje mają często charakter wycinkowy, prowizoryczny i doraźny oraz są dalekie od profesjonalizmu. Prawodawca dokonuje ich bez dostatecznej refleksji i bez konsultacji oraz w wyniku fałszywego przekonania, że jedynym remedium na nieprawidłowości występujące w stosowaniu prawa jest jego natychmiastowa zmiana. Z tych przyczyn kodeks postępowania cywilnego utracił czytelność i spójność, stał się w wielu partiach zlepkiem przypadkowych, niepoddających się systematyzacji unormowań, które sprawiają coraz więcej problemów interpretacyjnych i praktycznych.
Pogarszający się stan legislacji procesowej stwarza nowe zagadnienia prawne, z którymi mozolnie próbuje radzić sobie orzecznictwo sądowe i doktryna prawa procesowego. Oddaliła się nadzieja uchwalenia nowego kodeksu postępowania cywilnego wobec odwołania przez Panią Premier w dniu 17 grudnia 2015 r. Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, w tym członków, autorów Komentarza, którzy prowadzili zaawansowane prace nad przygotowaniem rozwiązań odpowiadających potrzebom współczesnego postępowania sądowego w sprawach cywilnych.
Nasz Komentarz, uzupełniony i w licznych fragmentach poszerzony, jest w pierwszym rzędzie przewodnikiem po „zgrzytającym” tekście kodeksu. Autorzy próbują również objaśnić wprowadzone zmiany, kojarzyć je ze sobą, a ponadto dostarczyć wiedzy oferowanej przez doktrynę i orzecznictwo. Nie zakładają, że Komentarz potrafi dać odpowiedź na każde pytanie i wątpliwości, ale powinien on ułatwić ich zdiagnozowanie i rozstrzygnięcie. Wzrost regulacji oraz orzecznictwa spowodował konieczność podziału komentowanej materii w sześciu (a nie jak dotychczas w pięciu) tomach.
Licząc, że także to wydanie spotka się – tak jak poprzednie – z zainteresowaniem szerokiego grona teoretyków i praktyków prawa, oddajemy do rąk Czytelników dzieło, które w tomie I uwzględnia zmiany do kodeksu postępowania cywilnego wchodzące w życie 8 września i 9 października 2016 r.
Tadeusz Ereciński
Pojęcie sprawy cywilnej
1.
Artykuł 1 zawiera prawną, regulacyjną definicję „sprawy cywilnej” jako przedmiotu sądowego postępowania cywilnego, a więc tego, co jest rozpoznawane (załatwiane) przez sąd w postępowaniu cywilnym. Ustawodawca w sposób wyczerpujący wymienia w treści przepisu rodzaje spraw, które uznaje za „sprawy cywilne”, przy czym posługuje się dwoma odrębnymi kryteriami kwalifikacyjnymi. W związku z tym można rozróżnić sprawy cywilne w znaczeniu materialnym, tj. wynikające ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz z prawa pracy, a także sprawy cywilne w znaczeniu formalnym, które nie są ze swej istoty sprawami cywilnymi, jednak uchodzą za takie przez to, że ich rozpoznawanie odbywa się według przepisów kodeksu postępowania cywilnego (np. sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz niektóre sprawy administracyjne).
Szerszy, autonomiczny zakres ma pojęcie „sprawa” w ujęciu konstytucyjnym. Przez sprawy w znaczeniu określonym w art. 45 ust. 1Konstyt...
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX