Chróścielewski Wojciech (red.), Kmieciak Zbigniew (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz

Regulacja ukształtowana przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego stała się przedmiotem wyczerpujących komentarzy, uwzględniających kolejne nowelizacje tego aktu oraz podlegający stałej ewolucji sposób rozumienia jego postanowień przez doktrynę oraz judykaturę. Niektórzy traktują je jako rodzaj instrukcji, źródło praktycznej wiedzy przydatnej w toku stosowania prawa przez administrację oraz sądowej kontroli tego procesu. Nie bagatelizując tej roli komentarzy, trzeba dostrzegać także inne ich funkcje, przede wszystkim systematyzacji i naukowego opisu wyników poczynań ustawodawcy oraz dorobku praktyki administracyjnej i orzecznictwa sądowego, a także ich obiektywnej i – gdy to konieczne – krytycznej oceny. Zamiarem autorów niniejszego opracowania było pogodzenie ze sobą tych wartości przez objaśnienie celu i sensu wprowadzonych rozwiązań prawnych oraz występujących między nimi zależności, jak też ukazanie ich genezy, tła i konsekwencji. Z tego względu komentarze odnoszące się do poszczególnych części kodeksu (rozdziałów lub działów) poprzedzono krótkimi wprowadzeniami, pozwalającymi na omówienie rysujących się problemów w szerszym kontekście systemowym, m.in. przez wskazanie, jak funkcjonują pewne instytucje prawne oraz dlaczego nadano im taką właśnie postać.

Wszyscy autorzy komentarza, pracownicy Katedry Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, aktywnie uczestniczyli w pracach zespołu eksperckiego do spraw opracowania koncepcji modyfikacji postępowania administracyjnego powołanego decyzją Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego nr 8 z 10.10.2012 r. Zwieńczyło je opublikowanie raportu: Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, red. nauk. Z. Kmieciak, Warszawa 2016, którego ustalenia i propozycje wzięto w dużym stopniu pod uwagę, dokonując w 2017 r. głębokiej nowelizacji kodeksu. Komentarz odsyła do zawartości raportu, eksponując w stosownych miejscach dylematy, które – z różnym powodzeniem – próbuje rozstrzygać legislatywa, w imię dostosowywania kodeksu do potrzeb praktyki administrowania oraz oczekiwań społecznych. Jest on dziełem zbiorowym, jednak zamieszczone w nim rozważania są odzwierciedleniem osobistych przemyśleń każdego z autorów. Nie we wszystkich kwestiach udało się im osiągnąć jednomyślność, co swoją drogą potwierdza zasadność tezy o złożoności unormowań kodeksowych.

Łódź, dnia 15 grudnia 2018 r.