Kotowski Wojciech, Kurzępa Bolesław, Drogi publiczne. Komentarz

Komentarze
Opublikowano: LEX/el. 2004
Stan prawny: 15 lipca 2004 r.
Autorzy komentarza:

Drogi publiczne. Komentarz

Autorzy fragmentu:

Wprowadzenie

System prawny dotyczący dróg publicznych tworzy ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838, Nr 86, poz. 958, z 2001 r. Nr 125, poz. 1371, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 62, poz. 554, Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 113, poz. 984, Nr 214, poz. 1816 i Nr 216, poz. 1826 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i 721) oraz 15 rozporządzeń wydanych na jej podstawie.

Samą ustawę nowelizowano już 25 razy. Z uwagi na zakres oraz znaczną częstotliwość zmian Minister Transportu i Gospodarki Morskiej, korzystając z uprawnień wynikających z treści art. 149 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668 i z 2000 r. Nr 12, poz. 136), w dniu 29 sierpnia 2000 r. ogłosił jednolity tekst ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60), uwzględniający zmiany dokonane następującymi ustawami:

*

z dnia 16 czerwca 1988 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady funkcjonowania terenowych organów władzy i administracji państwowej (Dz. U. Nr 19, poz. 132),

*

z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz. U. Nr 35, poz. 192)

*

z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 34, poz. 198),

*

z dnia 26 lipca 1991 r. o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego (Dz. U. Nr 75, poz. 332),

*

z dnia 28 kwietnia 1993 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 47, poz. 212),

*

z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (Dz. U. Nr 127, poz. 627),

*

z dnia 26 listopada 1996 r. o zmianie ustaw: o broni, amunicji i materiałach wybuchowych, o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej, Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, o drogach publicznych, Prawo celne, o ochronie granicy państwowej oraz o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 6, poz. 31),

*

z dnia 17 lipca 1997 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 497),

*

z dnia 2 sierpnia 1997 r. o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego (Dz. U. Nr 106, poz. 677),

*

z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych (Dz. U. Nr 123, poz. 780),

*

z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668),

*

z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1126),

*

z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12, poz. 136).

Mimo tylu zmian tekst ten nie przetrwał długo w oryginalnej postaci, już bowiem od następnego miesiąca rozpoczął się proces zmian, który trwa do chwili obecnej. Od momentu ogłoszenia tekstu jednolitego dokonano 12 kolejnych nowelizacji:

1)

art. 2 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 86, poz. 958) zmodyfikował treść art. 13 komentowanej ustawy, wprowadzając zasadę, iż opłaty mogą być pobierane za przejazdy po autostradach i drogach ekspresowych budowanych i eksploatowanych albo wyłącznie eksploatowanych jako płatne;

2)

art. 99 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371) dokonał szeregu zmian w komentowanej ustawie, które polegają na uregulowaniu kwestii pobierania kar pieniężnych za przejazd po drogach publicznych pojazdów zarejestrowanych w kraju lub za granicą, z ładunkiem lub bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w warunkach technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003 r. Nr 32, poz. 262) bez zezwolenia określonego w art. 64 ust. 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515) lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu (Dz. U. z 2001 r. Nr 153, poz. 1763) oraz za nieuiszczenie opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach. Wysokość kar pieniężnych za przekroczenie dopuszczalnych długości, wysokości, szerokości, nacisków na drogę i masy całkowitej pojazdu oraz jego parkowanie określił załącznik do komentowanej ustawy. Opłaty za przeprawy promowe na drogach publicznych, przejazdy po drogach publicznych pojazdów zarejestrowanych w kraju lub za granicą, z ładunkiem lub bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających dopuszczalne wielkości, parkowanie pojazdów samochodowych na drogach, przejazdy przez obiekty mostowe, za zajęcie pasa drogowego i umieszczenie na nim urządzeń niezwiązanych z funkcjonowaniem dróg oraz kary pieniężne za przejazd po drogach publicznych pojazdów bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu albo zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia - stanowią dochody środków specjalnych zarządów dróg przeznaczonych na utrzymanie dróg. Natomiast opłaty za zezwolenia na przejazdy pojazdów zarejestrowanych w kraju lub za granicą, z ładunkiem lub bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających dopuszczalne wielkości, których trasa przekracza granicę państwa, i kary za przejazd po drogach publicznych bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami zezwolenia dotyczące tych pojazdów, stanowią dochody środka specjalnego Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad przeznaczonego na budowę i utrzymanie dróg krajowych oraz na zakup urządzeń do ważenia pojazdów. W razie stwierdzenia (art. 40c ustawy), że pojazd przekracza dopuszczalną masę, naciski osi, wymiary lub przejazd pojazdu odbywa się bez zezwolenia wymaganego przepisami Prawa o ruchu drogowym, inspektor Inspekcji Transportu Drogowego ma również prawo nakładania i pobierania określonej kary pieniężnej. Od decyzji o nałożeniu kary przysługuje odwołanie do Głównego Inspektora Transportu Drogowego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia;

3)

art. 17 ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 25, poz. 253) określono kompetencje Ministra Infrastruktury i Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. W myśl nowych zasad do zakresu działania ministra właściwego do spraw transportu należy (art. 17 ustawy): określanie kierunków rozwoju sieci drogowej, wydawanie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg i obiektów mostowych, koordynacja działań w zakresie przygotowania dróg na potrzeby obrony państwa, koordynacja działań na rzecz rozwiązywania problemów klęsk żywiołowych w zakresie dróg publicznych, gromadzenie danych i sporządzanie informacji o sieci dróg publicznych, a także sprawowanie nadzoru nad Generalnym Dyrektorem Dróg Krajowych i Autostrad. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach dróg krajowych jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (art. 18 ustawy), który pełni rolę zarządcy dróg krajowych i realizuje budżet państwa w zakresie tych dróg. Do jego zadań należy ponadto:

*

współudział w realizacji polityki transportowej w zakresie dróg,

*

nadzór nad przygotowaniem infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa,

*

wydawanie zezwoleń na jednorazowy przejazd w określonym czasie i po ustalonej trasie pojazdów, których masa, nacisk osi lub wymiary z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych, określonych dla danej drogi w przepisach o warunkach technicznych pojazdów,

*

współpraca z administracjami drogowymi innych państw i organizacjami międzynarodowymi,

*

współpraca z organami samorządu terytorialnego w zakresie rozbudowy i utrzymania infrastruktury drogowej,

*

zarządzanie ruchem na drogach krajowych,

*

wykonywanie zadań związanych z przygotowywaniem i koordynowaniem budowy i eksploatacji albo wyłącznie eksploatacji, autostrad płatnych. W tym zakresie:

-

prowadzi prace studialne dotyczące autostrad płatnych, przygotowuje dokumenty wymagane w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko - na etapie udzielenia wskazań lokalizacyjnych i wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady,

-

współpracuje z organami właściwymi w sprawach zagospodarowania przestrzennego, obrony narodowej, geodezji i gospodarki gruntami, ewidencji gruntów i budynków, scalania i wymiany gruntów, melioracji wodnych, ochrony gruntów rolnych i leśnych, ochrony środowiska oraz ochrony zabytków,

-

nabywa, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, nieruchomości pod autostrady i gospodaruje nimi w ramach posiadanego prawa do nieruchomości,

-

opracowuje projekty kryteriów oceny ofert w postępowaniu przetargowym i przeprowadza postępowania przetargowe,

-

opracowuje projekty koncesji,

-

uzgadnia projekt budowlany autostrady lub jej odcinka w zakresie zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi dotyczącymi autostrad płatnych,

-

kontroluje budowę i eksploatację autostrady w zakresie zgodności z udzieloną koncesją i przestrzegania warunków umowy koncesyjnej,

-

wykonuje inne zadania, w sprawach dotyczących autostrad, określonych przez ministra właściwego do spraw transportu.

Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad ma realizować swoje zadania (art. 18a ustawy) przy pomocy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, wykonując również zadania zarządu dróg krajowych. W skład Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad wchodzą oddziały w województwach. Obszar działania oddziału pokrywa się z obszarem województwa. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad otrzymuje środki, ustalane corocznie w ustawie budżetowej, na związane z budową autostrad prace studialne i dokumentacyjne, nabywanie nieruchomości i gospodarowanie nimi, odszkodowania, należności z tytułu ochrony gruntów leśnych, prace scaleniowe i wymienne, przebudowę urządzeń infrastruktury technicznej, przeprowadzanie ratowniczych badań archeologicznych i badań ekologicznych oraz opracowywanie ich wyników. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad jest zarządcą autostrady wybudowanej na zasadach określonych w ustawie (art. 19 ust. 3 ustawy) do czasu przekazania jej koncesjonariuszowi w drodze porozumienia zawartego przez niego z koncesjonariuszem. Koncesjonariusz pełni funkcję zarządcy autostrady płatnej na warunkach określonych w umowie koncesyjnej, z wyjątkiem opracowywania projektów planów rozwoju sieci drogowej, wydawania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobierania opłat i kar pieniężnych, a także prowadzenia gospodarki gruntami i innymi nieruchomościami pozostającymi w zarządzie organu zarządzającego drogą, które to zadania wykonuje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Równocześnie uzupełniono treść art. 10 ustawy dyspozycją, iż organami uprawnionymi do nadawania drogom numerów jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad w zakresie dróg krajowych i wojewódzkich oraz zarządy województw w zakresie dróg powiatowych i gminnych. Wymienione organy prowadzą rejestry nadanych numerów dróg;

4)

art. 10 ustawy z dnia 20 marca 2002 r. o przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 41, poz. 365) do wyrazów "urzędów celnych" dodał wyrazy "i izb celnych" (art. 13 ustawy) oraz wyrazy "dyrektora urzędu celnego" zastąpiono wyrazami "naczelnika urzędu celnego" (art. 40b ustawy);

5)

art. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych (Dz. U. Nr 62, poz. 554) zmienił liczbę "1.200" ujętą w załączniku do ustawy na liczbę "120";

6)

art. 163 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. Nr 74, poz. 676) zmienił występujące w art. 13 komentowanej ustawy wyrazy "Urzędu Ochrony Państwa" na "Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu";

7)

kolejną modyfikacją art. 13 ustawy dokonaną przez art. 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2002 r. o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 89, poz. 804) ustalono, iż pojazdy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, pogotowia ratunkowego, służby więziennej, urzędów celnych i izb celnych oraz jednostek organizacyjnych kontroli skarbowej zostały zwolnione od opłat za przeprawy promowe na drogach publicznych, przejazdy po drogach publicznych pojazdów zarejestrowanych w kraju lub za granicą, z ładunkiem lub bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w odrębnych przepisach, przejazdy przez obiekty mostowe, wjazd i poruszanie się po drogach strefy śródmiejskiej;

8)

art. 41 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984) dokonał zmiany w art. 5, 6, 6a i 7 komentowanej ustawy nazewnictwa, a mianowicie nazwy "zarząd miasta" i "zarząd gminy" zastąpiono odpowiednio nazwami "prezydent miasta" i "wójt (burmistrz, prezydent, prezydent miasta)", a "zarząd miasta stołecznego Warszawy" nazwą "Prezydent m. st. Warszawy";

9)

zgodnie z treścią wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 grudnia 2002 r., sygn. P 6/02 (Dz. U. Nr 214, poz. 1816), art. 13 ust. 4 komentowanej ustawy w zakresie, w którym przepis ten upoważnia Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych oraz organu właściwego do ustalania tych opłat, jako niezgodny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także przepisy § 3 ust. 1, § 4 ust. 1, § 8 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych (Dz. U. Nr 51, poz. 608) utraciły moc z dniem 30 listopada 2003 r. Równocześnie Trybunał uznał, że pobrane na podstawie przepisów opłaty nie podlegają zwrotowi;

10)

art. 2 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 216, poz. 1826) ustalił (art. 19 ustawy), iż zarządcami dróg są: krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, wojewódzkich - zarząd województwa, powiatowych - zarząd powiatu, gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta);

11)

art. 71 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717) - bardziej precyzyjnie ujęto treść art. 35 ust. 1 ustawy, określając, że w planach zagospodarowania przestrzennego województwa i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy rezerwować pod przyszłą budowę lub modernizację dróg pas terenu o szerokości uwzględniającej ochronę użytkowników dróg i terenu przyległego przed wzajemnym niekorzystnym oddziaływaniem;

12)

art. 34 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721) skonkretyzował treść art. 18 ust. 2 pkt 7 lit. a komentowanej ustawy. Zgodnie z aktualnym kształtem przepisu jednym z zadań Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad jest prowadzenie prac studialnych dotyczących autostrad płatnych, przygotowywanie dokumentów wymaganych w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko - na etapie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.);

13)

gruntowna nowelizacja ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838 ze zm.) jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 grudnia 2002 r. stwierdzającego niezgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów ustawy o drogach publicznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych (Dz. U. Nr 51, poz. 608). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego stworzył nowy stan prawny, zaistniała zatem konieczność dostosowania przepisów ustawy o drogach publicznych w zakresie opłat za korzystanie z dróg publicznych do dnia 30 listopada 2003 r. Wówczas bowiem utraciły moc przepisy dotyczące opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych. Ponadto wskutek nowelizacji uporządkowano i uproszczono niektóre procedury oraz pojęcia, dostosowano przepisy ustawy o drogach publicznych do innych przepisów prawnych, w szczególności do wymagań Konstytucji RP, m.in. przez usunięcie delegacji ustawowych budzących wątpliwości co do ich konstytucyjności. Wprowadzono także rozwiązania dostosowane do nowych warunków m.in. w zakresie pobierania odsetek czy też opłat za wydanie zezwoleń przewidzianych ustawą. Tyle najogólniej można powiedzieć o potrzebie oraz supozycji dokonanych zmian. Obecny kształt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw stanowi zmienioną wersję projektu z 2002 r. Projekt ten, jak wiadomo, w ramach projektu ustawy o budowie i eksploatacji dróg krajowych był przedmiotem prac Sejmu RP (w tym Sejmowej Komisji Infrastruktury), aż do jego odrzucenia w dniu 27 lutego 2003 r. Szczegółowe zmiany w ustawie przedstawiają się następująco: Art. 2. Zmiana ust. 3 polegająca na uzupełnieniu go wyrazem "publiczne" miała na celu dostosowanie odesłania, które znajduje się w tym przepisie, do brzmienia tytułu rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430), wydanym na mocy art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157, Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229, Nr 129, poz. 1439, Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 718). Art. 3. Przepisowi temu nadano nowe brzmienie, wprowadzając nowy podział dróg ze względu na ich dostępność, na drogi ogólnodostępne i drogi z ograniczonym dostępem, do których zalicza się w szczególności autostrady i drogi ekspresowe, przy czym - biorąc po uwagę brak dostępu do danej drogi wynikający z różnych uwarunkowań - katalog ten nie jest zamknięty. Art. 4. Nowelizacja przepisu uporządkowała słowniczek definicji pojęć używanych w ustawie. Obecnie jest ich 25: pas drogowy, droga, ulica, torowisko tramwajowe, jezdnia, chodnik, korona drogi, zjazd, skrzyżowanie dróg publicznych, droga ekspresowa, autostrada, drogowy obiekt inżynierski, obiekt mostowy, tunel, przepust, konstrukcja oporowa, budowa drogi, przebudowa drogi, remont drogi, utrzymanie drogi, ochrona drogi, zieleń przydrożna, reklama, dostępność drogi i pojazd nienormatywny. W poprzednim stanie prawnym było ich 11: droga lub pas drogowy, ulica jezdnia, korona drogi, droga ekspresowa, autostrada, obiekt mostowy, budowa drogi, modernizacja drogi, utrzymanie drogi i ochrona drogi. Jedną z istotnych zmian jest rozdzielenie pojęcia "droga" i "pas drogowy". Pierwsze z nich oznacza wyłącznie budowlę, drugie zaś nieruchomość - grunt, na którym znajdzie się ta budowla wraz z obiektami i urządzeniami z nią związanymi, a więc obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu. Kolejną zmianą jest wyodrębnienie z definicji "utrzymanie drogi" pojęcia "remont drogi", na nowo zdefiniowanie pojęcia "budowa drogi" oraz wykreślenia definicji "modernizacja drogi". Zmiany te mają na celu dostosowanie przepisów ustawy do przepisów Prawa budowlanego. Innego rodzaju dostosowaniem przepisów ustawy, tym razem do przepisów dotyczących warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie, jest nowe określenie pojęcia "obiektu mostowego" oraz wprowadzenie definicji "drogowego obiektu inżynierskiego", "tunelu", "przepustu", "konstrukcji oporowej". Pojawiły się także inne nieistniejące do tej pory w ustawie definicje: "torowiska tramwajowego", "chodnika", "zjazdu", zgodnie zresztą z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, "skrzyżowania drogi", "zieleni przydrożnej", "reklamy", "dostępności drogi" i "pojazdu nienormatywnego". Pozostałym już istniejącym definicjom zostało nadane nowe brzmienie. Art. 4a. Rozbudowano z równoczesnym wyodrębnieniem dwóch ustępów treść tego delegacyjnego przepisu, z których pierwszy stanowi upoważnienie dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego sieć autostrad i dróg ekspresowych, natomiast drugi - upoważnienie dla ministra właściwego do spraw transportu do wydania w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej zarządzenia ustalającego wykaz dróg obronnych. Zarządzenie to, z uwagi na zakres nim objęty, nie podlega ogłoszeniu. Art. 5-7. Zmiany w tych przepisach miały na celu usprawnienie procedur dotyczących zaliczania i ustalania przebiegów dróg. W art. 5 ust. 2 obniżono rangę organu właściwego do zaliczania dróg do kategorii drogi krajowej z Rady Ministrów na ministra właściwego do spraw transportu. Kryteria określające drogi krajowe są na tyle ściśle ustalone w ustawie, że przekazanie ministrowi uprawnienia do zaliczania dróg do kategorii dróg krajowych nie będzie miało negatywnych skutków. Celem ograniczenia występujących często przypadków opóźnienia procesu zaliczania do kategorii i ustalania przebiegu dróg przez niewydawanie potrzebnych opinii, wprowadzono zapis o wyznaczaniu terminu na ich przedstawienie, określając jednocześnie, że termin ten nie może być krótszy niż 21 dni od dnia doręczenia wniosku o zaopiniowanie. Niezłożenie opinii w wyznaczonym terminie, będzie traktowane jako akceptacja przedstawionej do zaopiniowania propozycji. Ponadto przyjęto jednoznacznie zasadę, że organem ustalającym przebieg drogi jest organ właściwy do nadania drodze kategorii - w przypadku dróg zarządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego jest to organ stanowiący. W celu zaś usprawnienia uzyskiwania opinii organem opiniującym zaliczanie do kategorii oraz ustalanie przebiegów dróg określono organ wykonawczy jednostek samorządu terytorialnego. Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego pracują na sesjach, organy zaś wykonawcze pracują w trybie ciągłym, co umożliwia uzyskanie opinii w krótkim czasie. Natomiast organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego kontrolują działalność organów wykonawczych. Jedynie przy zaliczaniu dróg do kategorii dróg krajowych pozostawiono uprawnienie do opiniowania takich propozycji sejmikom województw i radom miast w miastach na prawach powiatu. Art. 8. Definicję dróg wewnętrznych uzupełniono pętlą autobusową. Ustalono też jednoznacznie, że budowa, przebudowa, remont (wynika ze zdefiniowania pojęcia "remont drogi" w ustawie), utrzymanie, zarządzanie i oznakowanie dróg wewnętrznych, a także finansowanie tych zadań należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku - do właściciela tego terenu. Obecnie istniejący termin "zarządca terenu" był niezrozumiały, ponieważ nie wynikało z niego jednoznacznie, czy chodzi o zarządcę terenu pod tymi drogami, czy też o zarządcę terenu położonego w jego pobliżu. Ponadto zmieniono treść ust. 4 zobowiązującego zarządcę drogi publicznej do budowy, utrzymania i oznakowania skrzyżowań dróg wewnętrznych z drogami publicznymi. Zgodnie z nową definicją skrzyżowania dróg publicznych nie obejmuje ono połączeń drogi wewnętrznej z drogami publicznymi. Zarządca drogi publicznej został zobowiązany do oznakowania połączeń dróg wewnętrznych z publicznymi oraz do utrzymywania urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanych z funkcjonowaniem tych połączeń. Natomiast pozostałe obowiązki będą ciążyły na zarządcy terenu drogi wewnętrznej. Art. 9. Uściślone brzmienie art. 9 stworzyło ministrowi właściwemu do spraw transportu możliwość zaliczania do jednej z kategorii dróg publicznych wyłącznie dróg, które nie były wcześniej zaliczone do żadnej kategorii. Jednocześnie w ust. 2 jednoznacznie rozstrzygnięto kwestie finansowania zadań wynikających z zarządzania taką drogą. Art. 10. Dokonane w tym przepisie zmiany dotyczą uporządkowania kwestii związanych z pozbawianiem dróg ich kategorii. Wprowadzono jednoznaczne zasady przyjmujące taki sam tryb i te same organy przy pozbawianiu dróg kategorii, jakie istnieją i są właściwe w przypadku zaliczania dróg do danej kategorii. Ponadto wyraźnie określono, że pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii, z wyjątkiem przypadku wyłączenia drogi z użytkowania, możliwe jest jedynie w sytuacji jednoczesnego zaliczenia jej do innej kategorii. Zdarza się bowiem niekiedy, że zarządca pozbawia drogę kategorii, która następnie nie zostaje zaliczona do innej kategorii. Wprowadzono także zasadę, że pozostające, po wybudowaniu nowego odcinka drogi, stare odcinki dotychczasowego przebiegu dróg tracą, z mocy prawa, dotychczasową kategorię i stają się drogami kategorii gminnej. W dotychczasowym stanie prawnym po wybudowaniu nowych odcinków dróg, zwłaszcza obwodnicy miejscowości, pozostawało szereg odcinków dróg, które wymagały pozbawienia ich dotychczasowej kategorii i zaliczenia do nowej kategorii. W większości przypadków wiązało się to z zaliczeniem tych odcinków do kategorii drogi gminnej, gdyż taki właśnie charakter uzyskują one po wybudowaniu nowego odcinka drogi (obwodnicy miejscowości). Tak więc w rezultacie trwającego zbyt długo, a niekiedy niemożliwego do przeprowadzenia z winy samorządów - jak wynika z dotychczasowej praktyki - procesu pozbawiania dróg określonej kategorii i zaliczania do nowej, powstawała sytuacja, w której zarządca drogi, który wybudował nowe odcinki czy obwodnice, był zmuszony zarządzać dwoma, równolegle przebiegającymi odcinkami dróg. Zmiany precyzują również moment zmiany kategorii drogi. Natomiast kwestie własności dróg regulują ogólne zasady zawarte w treści art. 2a ustawy, który nie został zmieniony. Zatem drogi krajowe nadal stanowią własność Skarbu Państwa, a drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne - właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Zmiany w zakresie numeracji oraz ewidencji są związane z nową definicją "obiektu mostowego" oraz dodaniem definicji "drogowego obiektu inżynierskiego" i przeniesieniem z obecnego rozporządzenia do ustawy przepisów odnoszących się do jednolitych numerów inwentarzowych obiektów mostowych i tuneli. Uzupełniono także delegację do wydania przepisów dotyczących prowadzenia ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów oraz przepraw promowych o konieczność uwzględnienia metodyki jednolitego systemu referencyjnego. Art. 13, art. 13b-g. Kwestię opłat regulowały dotychczas art. 13 i art. 13b ustawy. Nowela rozszerzyła znacznie przedmiotowy blok tematyczny, dodając art. 13c-13g (pięć artykułów). Wymienione przepisy w nowej redakcji obowiązują od dnia 24 listopada 2003 r. Nadanie nowego brzmienia art. 13 ustawy było wynikiem konieczności uregulowania kwestii pobierania opłat za korzystanie z dróg publicznych. Przede wszystkim wyraźnie zapisano istnienie obowiązku ponoszenia opłat za korzystanie z dróg publicznych, to znaczy za parkowanie pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych, pod warunkiem że strefa taka została ustanowiona, oraz za przejazdy po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych. Ustawa sprzed nowelizacji przewidywała jedynie możliwość wprowadzenia tych opłat. Natomiast pozostawiono możliwość wprowadzenia opłaty za przejazdy po obiektach mostowych, za przewozy promami oraz za wjazd do strefy śródmiejskiej na zasadach określonych w ustawie. Opłaty za przejazdy po autostradach płatnych są uregulowane odrębną ustawą o autostradach płatnych. Chodzi o ustawę z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 110 poz. 1192 ze zm.). Zwolnienie od opłat za korzystanie z dróg publicznych rozszerzono na pojazdy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Takie zwolnienie dotychczas obejmowało pojazdy sił zbrojnych państw obcych, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, tak stanowiła. Występowała więc sytuacja nierównego traktowania polskich sił zbrojnych, działających przecież z siłami zbrojnymi państw obcych w ramach wspólnych struktur NATO. Z obowiązku ponoszenia opłat drogowych zwolniono również pojazdy wykorzystywane w ratownictwie lub w przypadku klęski żywiołowej, co ma ułatwić prowadzenie tego rodzaju akcji. Zamiast dotychczasowego Urzędu Ochrony Państwa wpisano powstałe w jego miejsce dwie nowe agencje: Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Wywiadu. Z opłat drogowych zwolniono również pojazdy Inspekcji Transportu Drogowego, służby celnej oraz ciągniki rolnicze i inne maszyny rolnicze, a także autobusy szkolne przewożące dzieci do szkół. Określono też tryb zwalniania z opłat drogowych przez ministra właściwego do spraw transportu podmiotów wykonujących przejazdy w ramach pomocy humanitarnej i medycznej. Znowelizowanie treści art. 13b ustawy wynikało z konieczności określenia w samej ustawie organów właściwych do ustalania stawek opłat za korzystanie z dróg publicznych, maksymalnych wysokości stawek tych opłat oraz podmiotów właściwych do ich pobierania. Istniejące w tym zakresie dotychczasowe przepisy, które zawierały akty wykonawcze do ustawy, pozostawały w sprzeczności z dyspozycją Konstytucji. Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego, wyrażonym w orzeczeniu z dnia 10 grudnia 2002 r., tego rodzaju sprawy powinny być regulowane wyłącznie treścią ustawy. W wyniku procesu legislacyjnego uściślono, że płatne parkowanie może dotyczyć jedynie dni roboczych. Ponadto ustalono maksymalną stawkę opłaty za pierwszą godzinę parkowania na 3 zł, a stawki za pozostałe godziny parkowania do trzeciej godziny włącznie będą rosły progresywnie. Progresja nie może przekroczyć powiększenia stawki opłaty o 20% za kolejne godziny w stosunku do stawki za poprzednią godzinę parkowania. Natomiast stawka za czwartą i kolejne godziny parkowania nie może przekroczyć stawki za pierwszą godzinę parkowania. Utrzymano także możliwość uwzględniania przy ustalaniu stawek opłat miejsca parkowania (podział na podstrefy). Dzięki tym mechanizmom zostanie zapewniony podstawowy cel wprowadzania płatnego parkowania, tj. zwiększenie rotacji parkujących pojazdów samochodowych. Opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefach płatnego parkowania będą pobierane przez zarząd drogi, a w przypadku jego braku - przez zarządcę drogi. Zrezygnowano z upoważnienia w ustawie do pobierania opłat dla innych podmiotów, na co również zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny. Ustawodawca podjął decyzję o zastąpieniu dotychczasowych kar pieniężnych stosowanych w przypadkach naruszenia zasad parkowania opłatami dodatkowymi, przyznając równocześnie radzie gminy uprawnienia do określania wysokości i trybu ich pobierania w przypadku nieuiszczania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych oraz opłat za wjazd pojazdu samochodowego do strefy śródmiejskiej. Maksymalną wysokość opłaty dodatkowej ustalono na kwotę w wysokości 50 zł (art. 13f ustawy). Zgodnie z supozycją ten zabieg legislacyjny ma zapobiec ustalaniu przez samorząd terytorialny zbyt wygórowanych stawek opłat dodatkowych. Opłaty za przejazd promem, przejazd przez obiekt mostowy lub tunel będą pobierane przez zarząd drogi (art. 13d ustawy), podobnie jak przy parkowaniu. Natomiast opłaty za wjazd do strefy śródmiejskiej będą pobierane przez gminę. Z kolei na potrzeby ustalania opłat za przejazdy przez obiekty mostowe i tunele oraz przewozy promami w ustawie zapisano kategorie pojazdów podlegających opłacie. Natomiast kary stosowane są za przejazd pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu. Ich wysokość określił załącznik nr 2 do ustawy. Katalog kar uzupełniono zryczałtowaną karą w wysokości 1.000 zł za niedotrzymanie któregokolwiek z pozostałych warunków przejazdu podanych w zezwoleniu, a niewymienionych dotychczas w załączniku. Ponadto przepis dotyczący kar pieniężnych za przejazd pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami podanymi w zezwoleniu uzupełniono (analogicznie jak w ustawie o transporcie drogowym) unormowaniami dotyczącymi uiszczania kar pieniężnych, a w tym pozwalającymi nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nakładającej tego rodzaju karę, kierowanie lub usuwanie pojazdów na parking do czasu uiszczenia kary pieniężnej, a w przypadku jej nieuiszczenia lub nieodebrania pojazdu z parkingu - zastosowanie egzekucji administracyjnej (art. 13g ustawy). Zastosowanie mają postanowienia ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.). Art. 15. Wymieniony przepis, nakładał na przedsiębiorców obowiązek udziału w kosztach budowy oraz utrzymania dróg, jeżeli użytkowanie przedmiotowych dróg było związane z potrzebami tych przedsiębiorców, został uchylony, ponieważ z natury rzeczy pozostawał martwy. Chodzi o to, że z praktycznego punktu widzenia nie było możliwe określenie szczegółowych zasad udziału przedsiębiorców w tych kosztach. Art. 16. Przepis w istocie nakładający na inwestorów inwestycji niedrogowych obowiązek budowy dróg publicznych uzupełniono dyspozycją umożliwiającą ustalenie szczegółowych warunków budowy tych dróg w drodze umowy zawartej między zarządcą drogi a inwestorem tej inwestycji. Art. 17, 18, 19 i 20. Zmiany dokonane w tych przepisach wynikają ze zmiany definicji "obiektów mostowych" i wprowadzenia definicji "drogowych obiektów inżynierskich". Wykreślono z zadań ministra właściwego do spraw transportu gromadzenie danych i sporządzanie informacji o sieci dróg publicznych i zapisano je do katalogu zadań Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Środki finansowe będą pochodziły ze środka specjalnego GDDKiA przewidzianego w ustawie o transporcie drogowym. Równocześnie do zadań zarządców dróg wprowadzono obowiązek sporządzania informacji o drogach publicznych i przekazywania ich GDDKiA. Zmiana treści pkt 3 ust. 2 art. 18 ustawy dotyczącego wydawania zezwoleń na przejazdy pojazdów nienormatynych wynika z wprowadzenia definicji takiego pojazdu (art. 4 pkt 25 znowelizowanej ustawy). Zabieg ten wymógł dostosowanie ram delegacji rozporządzenia określającego tryb sporządzania informacji oraz gromadzenia danych o drogach publicznych do zmienionych definicji pojęć używanych w ustawie (art. 18a ust. 7 znowelizowanej ustawy). Zmiany redakcyjne w treści art. 19, 20, 26 i 28 ustawy wynikają ze zmian, jakich dokonano w katalogu definicji pojęć używanych w ustawie. Chodzi o wykreślenie ze słowniczka definicji "modernizacja drogi" i dodanie definicji "remont drogi", nową definicję "obiektu mostowego" oraz dodanie definicji "drogowego obiektu inżynierskiego". Zmiana związana z wprowadzeniem pojęcia "zieleni przydrożnej" pozwoli na ograniczenie obowiązków zarządcy drogi do pielęgnacji tylko takiego rodzaju zieleni, który - znajdując się w pasie drogowym - służy bezpośrednio drodze. Przepis art. 19 ust. 4 ustawy uzupełniono obowiązkiem regulowania kwestii wzajemnych rozliczeń finansowych w porozumieniach dotyczących przekazywania zarządzania drogami między zarządcami. Określone w art. 20 pkt 1 ustawy zadanie zarządcy dróg w zakresie sporządzania projektów planów rozwoju sieci drogowej rozszerzono o obowiązek informowania o takich planach wskazanych organów, co w założeniu pozwoli na uwzględnianie określonych zamierzeń zarządców dróg odnośnie budowy nowych dróg w planach zagospodarowania przestrzennego. Precyzując przepisy określające obowiązki zarządcy drogi w zakresie gospodarowania nieruchomościami, do których posiada on prawo, dodano przepis (art. 20 pkt 18 znowelizowanej ustawy) umożliwiający zarządcom dróg nabywanie gruntów na potrzeby zarządzania drogami. Doprecyzowano również treść art. 20 pkt 14 ustawy. Zgodnie z nową zasadą zarządcy dróg mogą wprowadzać objazdy na drogach wszystkich kategorii, a nie tylko będących w ich zarządzie. Przepisy z zakresu oddawania lub użyczania gruntów będących w trwałym zarządzie zarządu drogi (art. 22 ustawy) dostosowano do przepisów o gospodarce nieruchomościami. Sprecyzowano możliwość pobierania opłat z tytułu zawieranych umów. Równocześnie wykreślono możliwość zawierania umów w celu udostępnienia pasa drogowego pod reklamy, przyjmując jednoznacznie, że umieszczenie reklamy stanowi zajęcie pasa drogowego, a zatem wymaga decyzji administracyjnej. W przepisie (art. 25) określającym obowiązki zarządców dróg przy krzyżowaniu się dróg różnej kategorii, wydzielono przepisy dotyczące autostrad i dróg ekspresowych oraz dodano przepisy zobowiązujące do ponoszenia kosztów przez zarządców dróg, którzy wystąpili z inicjatywą budowy lub przebudowy takiego skrzyżowania. Uściślono (art. 26 ustawy) obowiązek zarządcy drogi co do budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony przepraw promowych. Określenie "skrajni kolejowej", zawarte w dotychczasowym art. 28 ustawy, zastąpiono pojęciem "określonych odległości od skrajnych szyn", zgodnie z treścią § 28 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 26 lutego 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 33, poz. 144). Przez dodanie w wyniku nowelizacji ustawy art. 28a wyodrębniono przepisy dotyczące torowisk tramwajowych. Dotychczasowe stosunki między zarządcami dróg a podmiotami zarządzającymi torowiskami tramwajowymi nie były wystarczająco jasno prawnie uregulowane. Zmiany (art. 29 ustawy) w zakresie uzyskiwania zezwolenia na lokalizację zjazdu z drogi pozwolą na wydawanie ich również na czas określony i likwidację zjazdów po upływie okresu przewidzianego na ich funkcjonowanie. Ponadto określenie terminu ważności decyzji na lokalizację zjazdu wyeliminuje przypadki budowy zjazdu kilka, a nawet kilkanaście lat po uzyskaniu zezwolenia, gdy tymczasem nieraz sytuacja ulega zmianie na tyle, że istnienie zjazdu w danym miejscu jest już nieuzasadnione. Przykładowo chodzi o zmianę klasy drogi pociągającą za sobą zwiększenie natężenia ruchu na drodze. W konsekwencji uściślono procedurę wydawania zezwoleń na lokalizację zjazdu, określając warunki odmowy wydania zezwolenia lub wydania go na czas określony. Wprowadzono karę pieniężną (art. 29a znowelizowanej ustawy) za wybudowanie lub przebudowę zjazdu bez zezwolenia zarządcy drogi lub o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu tego zarządcy oraz za użytkowanie zjazdu po terminie określonym w zezwoleniu. Wysokość kary pieniężnej stanowi 10-krotność opłaty za zajęcie pasa drogowego. Określona kara pieniężna niewątpliwie, może nie wyeliminuje całkowicie, ale w każdym razie ograniczy liczbę samowoli z zakresu budowy i przebudowy zjazdów na drogi publiczne, które w konsekwencji stwarzają poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Obowiązek właścicieli w zakresie utrzymywania zjazdów rozszerzono na znajdujące się pod nimi przepusty (art. 30 znowelizowanej ustawy). Art. 31. Ustawodawca uchylił ten przepis nakładający na zarządcę drogi obowiązek utrzymywania przejść dla pieszych pod lub nad jezdnią drogi publicznej, słusznie odkrywając, że oddzielny przepis wyłącznie dla przejść podziemnych jest zbędny. Otóż, przejścia podziemne stanowią drogowe obiekty inżynierskie, których utrzymywanie, zgodnie z dyspozycją art. 20 pkt 4 znowelizowanej ustawy (podobnie było w poprzednim stanie prawnym) należy właśnie do zarządcy drogi. Art. 32. Uzupełniono go przepisami dotyczącymi pokrywania kosztów przyłączy, kosztów nakładów na urządzenia liniowe, przekazywania nakładów związanych z tym i dokonywaniem zmian lub przywracaniem stanu poprzedniego urządzeń i obiektów niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, naruszonych w trakcie budowy lub przebudowy drogi. Ponadto w przepisie tym zapisano, że przywracanie poprzedniego stanu obiektów naruszonych, w związku z budową drogi, następuje jedynie przy zachowaniu dotychczasowych właściwości użytkowych i parametrów technicznych tych obiektów. Określona dyspozycja wyeliminuje niewątpliwie zdarzające się w poprzednim stanie prawnym przypadki obciążania zarządców dróg dodatkowymi kosztami unowocześniania i podnoszenia standardu tego rodzaju obiektów, przy okazji budowy lub przebudowy drogi. Art. 33. Skreślono ust. 2, ponieważ sprawy dotyczące urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu regulują przepisy art. 38 i art. 39 ust. 3-5 znowelizowanej ustawy. Art. 35. Dokonana zmiana była podyktowana koniecznością dostosowania jego treści do nowych przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717) oraz do zmienionych przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016). Dodano więc dyspozycje nakładające na zarządców dróg obowiązek sporządzania okresowych planów rozwoju sieci drogowej wraz z dokumentacją. W ten sposób obrót nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa, które znajdują się w pasie drogowym, zostanie poddany kontroli zarządcy drogi. Nowa redakcja przepisu koresponduje z treścią dyspozycji art. 53 ust. 4 pkt 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w którym wyraźnie zapisano, że decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje się w uzgodnieniu z właściwym zarządcą drogi, jeżeli dotyczy ona obszarów przyległych do pasa drogowego lub obszarów przyległych do ujętej w planie projektowanej inwestycji drogowej. W poprzednim stanie prawnym dochodziło do sytuacji, że grunty zarezerwowane pod drogi były zbywane poza wiedzą zarządcy drogi, który następnie musiał je nabyć za wyższą cenę. Obecna regulacja gwarantuje należytą ochronę terenów przeznaczonych pod drogi i zabezpiecza przed takimi nieuczciwymi praktykami. Art. 36. W przypadkach zajęcia pasa drogowego, które stanowi również naruszenie przepisów prawa budowlanego, obowiązek podjęcia działań w celu przywrócenia stanu poprzedniego spoczywa zarówno na zarządcy drogi, jak i na organach nadzoru budowlanego. Zatem w celu rozgraniczenia tych obowiązków do art. 36 znowelizowanej ustawy (zdanie drugie) wprowadzono dyspozycję, z której wynika, że w sytuacji naruszenia przepisów Prawa budowlanego decyzję podejmuje wyłącznie organ nadzoru budowlanego. Natomiast w pozostałych przypadkach zajęcia pasa drogowego (zdanie pierwsze znowelizowanego art. 36) obowiązek jego przywrócenia należy jedynie do zarządcy drogi. Art. 37. Obowiązek zarządcy dróg odnośnie do utrzymywania zieleni przydrożnej wynika z treści art. 20 pkt 16 znowelizowanej ustawy (podobnie w poprzednim stanie prawnym). Zasady z zakresu wycinania drzew i krzewów, jak również sprawy dotyczące pomników przyrody regulują przepisy ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079 ze zm.). Z kolei zakres ochrony zabytków regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury (tekst jednolity: Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150 ze zm.). Z tych powodów ustawodawca podjął decyzję o uchyleniu art. 37 ustawy, który dotyczył wymienionych kwestii. Art. 38. Przepis ten uległ doprecyzowaniu. Chodzi o to, że wykonanie przebudowy lub remontu istniejących w pasie drogowym obiektów budowlanych i urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu należy do ich właścicieli oraz wymaga zgody zarządcy drogi. W poprzednim stanie prawnym mowa była o budynkach, obiektach inżynierskich i urządzeniach niezwiązanych z gospodarką drogową lub obsługą ruchu. Art. 39. Przepis uległ gruntownej modernizacji. Zmiany mają charakter wielokierunkowy, dostosowują bowiem przepisy ustawy o drogach publicznych do przepisów Prawa budowlanego i innych ustaw. Polegają m.in. na wykreśleniu treści dotyczących nacisków osi i przyjęciu pojęcia pojazdu nienormatywnego zdefiniowanego w ustawie. Maksymalne naciski osi są określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. z 2003 r. Nr 32, poz. 262), wydanym na mocy art. 66 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.), stąd też ogólna dyspozycja o zakazie poruszania się po drogach pojazdów nienormatywnych jest w zupełności wystarczająca. Równocześnie z dotychczasowego zakazu umieszczania reklam poza obszarem zabudowanym wyłączono parkingi, słusznie uznając, iż nie zagrażają one bezpieczeństwu ruchu drogowego. Kolejna zmiana uwzględnia wprowadzenie do ustawy definicji "drogowego obiektu inżynierskiego". Rozszerzono na wszystkie podmioty bez wyjątku zakaz używania pojazdów niszczących nawierzchnię drogi. Dotychczas zakaz ten nie dotyczył pojazdów specjalnych sił zbrojnych. Natomiast kwestię warunków i trybu wydawania zezwoleń na przejazdy pojazdów nienormatywnych reguluje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 grudnia 2001 r. (Dz. U. Nr 153, poz. 1763), wydane na podstawie art. 64 ust. 6 p.r.d. Nowe brzmienie ust. 3 art. 39 omawianej ustawy dopuściło możliwość umieszczania obiektów budowlanych i urządzeń niezwiązanych z zarządzaniem drogami i potrzebami ruchu drogowego wymagających zajęcia pasa drogowego wyłącznie na podstawie zezwolenia zarządcy drogi, który może udostępnić w drodze umowy dzierżawy lub najmu zlokalizowany na czas budowy lub przebudowy drogi w pasie drogowym kanał technologiczny (art. 39 ust. 7 ustawy). Ustawodawca, rozbudowując treść art. 39 przez dodanie ust. 5-8, określił obowiązek ponoszenia kosztów przełożenia urządzeń i obiektów niezwiązanych z gospodarką drogową lub potrzebami ruchu drogowego w związku z budową, przebudową lub remontem drogi. Przyjął zasadę, że w przypadku gdy okres umieszczenia takich urządzeń lub obiektów w pasie drogowym jest krótszy niż 4 lata i przy założeniu zachowania ich dotychczasowych właściwości i parametrów technicznych - koszty przełożenia ponosi zarządca drogi. Natomiast przy okresie lokalizacji urządzenia lub obiektu dłuższym niż 4 lata lub w przypadku wprowadzenia w nich ulepszeń - koszty takie ponosi właściciel urządzenia lub obiektu. Równocześnie przyjęto, że przedmiotowe koszty niezależnie od czasu lokalizacji urządzenia lub obiektu w pasie drogowym poniesie zarządca, jeżeli zostaną spełnione dwa warunki, a mianowicie prace wykonano na podstawie zezwolenia wydanego przed dniem 9 grudnia 2003 r. i równocześnie zachowano dotychczasowe właściwości użytkowe oraz parametry techniczne tych urządzeń lub obiektów.

Wprowadzono przepisy umożliwiające zarządcy drogi lokalizowanie w pasach drogowych, budowanych lub przebudowywanych dróg kanałów technologicznych, które służyłyby umieszczaniu podziemnych urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Zarządca drogi udostępniałby takie kanały zainteresowanym podmiotom i pobierał z tego tytułu opłaty z przeznaczeniem na zarządzanie drogami. Dopuszczono także możliwość powierzania zarządzania takimi kanałami odrębnym podmiotom, wybranym w drodze przetargu, w przypadku gdyby zarządca nie był w stanie samodzielnie zarządzać takimi kanałami. Art. 40. Ustawodawca, opierając się na treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. (Dz. U. Nr 6, poz. 33 ze zm.), wprowadził do ustawy (art. 40) definicję zajęcia pasa drogowego, wymienił szczególne jego rodzaje oraz przyjął, że umieszczanie urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami oraz zarządzania ruchem, a także obiektów i reklam, jest rodzajem zajęcia pasa drogowego. Równocześnie, kierując się dyrektywą art. 217 Konstytucji (przepis ten stanowi, że "nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy"), określił organy właściwe do ustalania stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, ich wysokości oraz trybu i podmiotów właściwych do pobierania opłat i kar pieniężnych. pobieranych z tytułu braku posiadania stosownych zezwoleń w tym zakresie, zajmowania pasa drogi o powierzchni większej niż w zezwoleniu lub przez okres dłuższy niż określony w zezwoleniu. W stosunku do dotychczasowych przepisów nie uległy zmianie zasady naliczania opłat za zajęcie pasa drogowego. W ustawie zostały przyjęte jedynie maksymalne stawki, a ich konkretne wysokości ustalą dla dróg zarządzanych przez GDDKiA - minister właściwy do spraw transportu, a dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego - organ stanowiący tej jednostki. W stosunku do zajęcia pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanej z drogami ustalono stawki opłat rocznych. Jednoznacznie ustalono, że w razie usunięcia awarii urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego znajdujących się w pasie drogowym nie jest wymagane zezwolenie na zajęcie pasa drogowego. Jednakże wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty lub uiszczenia kary, jeżeli odbywa się to bez zawiadomienia zarządcy drogi. Upoważnienie dla Rady Ministrów ograniczono jedynie do wydania rozporządzenia określającego warunki niezbędne do udzielenia zezwoleń na zajęcie pasa drogowego, mając na względzie bezpieczeństwo użytkowania dróg. Art. 40a. Dokonana zmiana dotyczy rozszerzenia przeznaczenia przychodów środka specjalnego zarządów dróg na realizację pozostałych zadań należących do tych zarządców. Dotychczas środki te mogły być przeznaczane jedynie na utrzymanie dróg. Zważywszy jednak, że sprawy leżące w kompetencji zarządców dróg obejmują również budowę, przebudowę, remont i ochronę dróg, ustawodawca słusznie uznał, iż dofinansowanie także i tych zadań powinno być realizowane z przychodów pochodzących ze środka specjalnego. Równocześnie rozszerzono zakres przychodów środków specjalnych o opłaty wynikające z umów zawieranych na podstawie art. 22 ust. 2 i art. 39 ust. 7. Ponadto rozszerzono katalog przeznaczania przychodów środka specjalnego Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na dokonywanie remontów dróg krajowych, przy czym zrezygnowano z przeznaczania przychodów tego środka na zakup urządzeń do ważenia pojazdów. Uprawnienia do kontroli pojazdów w zakresie masy, nacisków osi lub wymiarów określonych przepisami Prawa o ruchu drogowym posiadają jedynie osoby upoważnione przez dyrektora urzędu celnego (art. 40b ust. 1 znowelizowanej ustawy, w zw. z art. 61 p.r.d.) oraz inspektorzy transportu drogowego, z wyłączeniem przejść granicznych (art. 55 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.). Zgodnie z dyspozycją art. 108 ustawy o transporcie drogowym urządzenia techniczne do ważenia pojazdów będące we władaniu GDDKiA zostaną przekazane wojewodom w terminie do 31 grudnia 2004 r. W związku z powyższym nie ma potrzeby wydatkowania przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad pieniędzy na urządzenia pomiarowe, które nie są przez nią stosowane. Art. 40b i art. 40c. Zmiana jest związana z nowymi przepisami opłat i kar za przejazdy pojazdów nienormatywnych. I tak, w przypadku przekroczenia dopuszczalnych parametrów technicznych naczelnicy urzędów celnych pobierają opłatę określoną w art. 13c ust. 4 i karę, o której mowa w art. 13g ust. 2 znowelizowanej ustawy. Natomiast jeżeli przejazd pojazdu nienormatywnego odbywa się bez zezwolenia, wówczas zarówno funkcjonariusz Policji, jak i inspektor Inspekcji Transportu mogą wymierzyć i pobrać karę, zgodnie z treścią dyspozycji zawartej w art. 13g ust. 2 znowelizowanej ustawy. Równocześnie dodano art. 40d, który stanowi niejako tamę dla nieterminowego uiszczania opłat i kar. Zgodnie bowiem z zawartą w tym przepisie dyspozycją nieterminowe wpłaty są zagrożone ustawowymi odsetkami i przymusowym ich ściągnięciem w trybie egzekucji administracyjnej. Art. 41. Znowelizowanie treści przepisu jest związane z definicją pojazdu nienormatywnego. Zgodnie z wymaganiami Konstytucji RP określono bezpośrednio w ustawie organy ustalające koszty związane z określeniem tras przejazdu oraz z przystosowaniem odcinków dróg do przejazdu pojazdów nienormatywnych. Równocześnie zawarto nową delegację do wydania rozporządzenia, która jest dostosowana do nowych zasad techniki legislacyjnej. Mianowicie minister właściwy do spraw transportu określa jedynie sposób ustalania i pokrywania kosztów przez dokonującego przejazdu takim pojazdem w zależności od długości trasy i stopnia jej przystosowania. Przewidziano dopuszczenie na pewnej sieci dróg krajowych, ustalonej w drodze rozporządzenia określonego ministra ruchu pojazdów o dopuszczalnym nacisku na pojedynczą oś do 11,5 t. Otwarcie tych dróg dla takiego ruchu nastąpi z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej, co odpowiada zapisom Traktatu Akcesyjnego. Zmieniono delegację do wydania rozporządzenia ustalającego wykaz dróg krajowych i wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku na pojedynczą oś do 10 t, wykreślając zapis dotyczący możliwości składania przedmiotowego wniosku przez zarządcę dróg wojewódzkich. Ponadto wyraźnie wskazano, że pozostałe drogi są drogami, którymi dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku na pojedynczą oś do 78,4 kN (8 t). Art. 42. Istotnej natury zmiana dyspozycji zawartej w tym przepisie dotyczy zwiększenia odległości z 5 m do 15 m lokalizowania urządzeń liniowych wzdłuż pasów drogowych poza obszarem zabudowanym. Miejsca, w których - na warunkach określonych przez zarządcę drogi - lokalizowanie takich urządzeń jest dopuszczalne w odległości mniejszej niż podana w ustawie, uzupełniono o tereny parków narodowych i krajobrazowych. Art. 43. Treść przepisu uległa doprecyzowaniu. Otóż, zmiana polega na sprecyzowaniu, że zgoda na usytuowanie obiektu budowlanego w odległości mniejszej niż określona w ustawie następuje za zgodą zarządcy drogi. Ponadto ograniczono możliwość stosowania tego odstępstwa przy umieszczaniu reklam poza terenem zabudowy, rozszerzono zaś je na wszelką infrastrukturę techniczną, a nie - jak dotychczas - tylko telekomunikacyjną. Skreślono rozdział 5 (art. 44-47 ustawy) dotyczący świadczeń na rzecz utrzymania dróg, których przepisy zgodnie z oceną ustawodawcy całkowicie nie pasują do obecnej rzeczywistości. Mianowicie zasady przeprowadzania akcji ratowniczych z powodu zaistnienia klęski żywiołowej lub wskutek wystąpienia zatorów na drodze w wyniku katastrof i wypadków regulują obecnie odrębne przepisy. Zarządcy dróg są tylko jednymi z wielu podmiotów, które w ramach akcji ratowniczych współdziałają przy usuwaniu skutków tego rodzaju zdarzeń, nie było więc potrzeby przy nowelizacji ustawy szczególnego regulowania ich pozycji.

W związku z nowelizacją ustawy o drogach publicznych dokonano niezbędnych zmian w 4 ustawach równoległych:

1)

z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84, ze zm.), która jest związana ze zmianą definicji pasa drogowego i drogi,

2)

z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.), wynikająca z uściślenia, jaki rodzaj zezwoleń na przejazd pojazdu nienormatywnego wydaje naczelnik urzędu celnego. W ten sposób zostały ujednolicone przepisy Prawa o ruchu drogowym traktujące o zezwoleniach na przejazd pojazdów nienormatywnych i organach je wydających oraz przepisy ustawy o drogach publicznych regulujące kwestię opłat i kar z tego tytułu wynikających,

3)

z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych (Dz. U. Nr 123, poz. 780 ze zm.), będąca następstwem wykreślenia z ustawy o drogach publicznych pojęcia "modernizacja" oraz wprowadzenia nowej definicji "remontu" i "przebudowy drogi",

4)

z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.), sprowadzająca się do rozszerzeniu przeznaczenia środków specjalnych GDDKiA na potrzeby gromadzenia danych o drogach publicznych i sporządzania informacji o sieci dróg publicznych.

Na podstawie ustawy o drogach publicznych zostały wydane następujące akty wykonawcze:

1)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 maja 2004 r. w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz. U. Nr 128, poz. 1334), wydane na podstawie art. 4a ustawy (obowiązuje od dnia 1 listopada 2001 r.), które określiło sieć autostrad długości 2.000 km i dróg ekspresowych długości 5.200 km, co daje łączną długość dróg szybkiego ruchu około 7.200 km.

Autostradami są następujące drogi krajowe: A1 - S6/S7 (Gdańsk) - Toruń - Łódź - Piotrków Trybunalski - Częstochowa - Gliwice - Gorzyczki - granica państwa (kierunek Ostrawa); A2 - (kierunek Berlin) granica państwa - Świecko - Poznań - Łódź - Warszawa - Biała Podlaska - Kukuryki - granica państwa (kierunek Mińsk); A4 - (kierunek Drezno) granica państwa - Jędrzychowice - Krzyżowa - Legnica - Wrocław - Opole - Gliwice - Katowice - Kraków - Tarnów - Rzeszów - Korczowa - granica państwa (kierunek Lwów); A6 - (kierunek Berlin) granica państwa - Kołbaskowo - Szczecin (S3 - węzeł "Rzęśnica"); A8 - autostradowa obwodnica Wrocławia na odcinku A4 - Psie Pole; A18 - (kierunek Berlin) granica państwa - Olszyna - A4 (Krzyżowa).

Drogami ekspresowymi są: S1 - A1 (Pyrzowice) - Dąbrowa Górnicza - Bielsko-Biała - Cieszyn - granica państwa (kierunek Brno); S3 - Świnoujście - Goleniów - Szczecin (A6 - węzeł "Rzęśnica") ... Szczecin (A6 - węzeł "Klucz") - Parnica - Gorzów Wielkopolski - Zielona Góra - A4 (Legnica) - Bolków - Lubawka - granica państwa (kierunek Praga); S5 - A1 (Grudziądz) - Bydgoszcz - Poznań - Leszno - S8 (Wrocław); S6 - S3 (Goleniów) - Koszalin - Gdańsk (S7/A1); S7 - S6/A1 (Gdańsk) - Elbląg - Olsztynek - Warszawa - Kielce - Kraków - Rabka; S8 - Wrocław (Psie Pole) - Kępno - Sieradz - A1 (Łódź) ... A1 (Piotrków Trybunalski) - Warszawa - Ostrów Mazowiecka - Zambrów - Choroszcz - Knyszyn - Korycin - Augustów - Budzisko - granica państwa (kierunek Kowno); S10 - A6 (Szczecin) - Piła - Bydgoszcz - Toruń - S7 (Płońsk); S11 - Kołobrzeg - Koszalin - Piła - Poznań - Ostrów Wielkopolski - Tarnowskie Góry - A1; S12 - A1 (Piotrków Trybunalski) - Sulejów - Radom - Puławy - Kurów - Lublin - Piaski - Chełm - Dorohusk - granica państwa (kierunek Kijów); S14 - Zachodnia Obwodnica Łodzi (A2-S8); S17 - S8 (Warszawa) - Zakręt - Kurów ... Piaski - Zamość - Hrebenne - granica państwa (kierunek Lwów); S19 - (kierunek Grodno) granica państwa - Białystok - Lublin - Nisko - Rzeszów - Barwinek - granica państwa (kierunek Preszów); S22 - S7 (Elbląg) - Grzechotki - granica państwa (kierunek Kaliningrad); S51 - Olsztyn - Olsztynek (S7); S69 - S1 (Bielsko-Biała) - Żywiec - Zwardoń - granica państwa (kierunek Bratysława); S74 - S12 (Sulejów) - Kielce - Opatów - Tarnobrzeg - Stalowa Wola - S19 (Nisko).

Wymienione drogi są drogami o znaczeniu obronnym;

2)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1995 r. o zaliczeniu drogi do kategorii dróg krajowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 2, poz. 10), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy (obowiązuje od dnia 20 stycznia 1996 r.);

3)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2002 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych (Dz. U. Nr 215, poz. 1819), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 i art. 10 ust. 1 ustawy (obowiązuje od dnia 1 stycznia 2004 r.);

4)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 2003 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych (Dz. U. Nr 165, poz. 1593), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 i art. 10 ust. 1 ustawy (obowiązuje od dnia 1 stycznia 2004 r.);

5)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 2003 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (Dz. U. Nr 165, poz. 1594), wydane na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy (obowiązuje od dnia 1 stycznia 2004 r.);

6)

rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2000 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w Warszawie (Dz. U. Nr 56, poz. 675), wydane na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy (obowiązuje od dnia 19 lipca 2000 r.). Według powołanego rozporządzenia przebieg tych dróg jest następujący: droga nr: 2 - Połczyńska (od granicy miasta do ul. Wolskiej), Wolska (od ul. Połczyńskiej do ul. Redutowej), Kasprzaka (od ul. Wolskiej do al. Prymasa Tysiąclecia), al. Prymasa Tysiąclecia (od ul. Kasprzaka do ronda Zesłańców Syberyjskich), Al. Jerozolimskie (od ronda Zesłańców Syberyjskich do ul. M. Grzymały-Sokołowskiego), M. Grzymały-Sokołowskiego (od Al. Jerozolimskich do ul. Białobrzeskiej) Kopińska (od ul. Białobrzeskiej do ul. Grójeckiej), Wawelska (od ul. Grójeckiej do al. Niepodległości), al. Armii Ludowej (od al. Niepodległości do ul. Czerniakowskiej), Most Łazienkowski, al. Stanów Zjednoczonych (od Wału Miedzeszyńskiego do ul. Ostrobramskiej), Ostrobramska (od al. Stanów Zjednoczonych do ul. Płowieckiej), Płowiecka (od ul. Ostrobramskiej do ul. Czecha), Czecha (od ul. Płowieckiej do granicy miasta); droga nr 7 - Pułkowa (od granicy miasta do ul. Pstrowskiego), Wybrzeże Gdyńskie (od ul. Pstrowskiego do mostu Gdańskiego), Wybrzeże Gdańskie (od mostu Gdańskiego do mostu Śląsko-Dąbrowskiego), Wybrzeże Kościuszkowskie (od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do mostu Poniatowskiego), Solec (od mostu Poniatowskiego do ul. Łazienkowskiej), Czerniakowska (od ul. Łazienkowskiej do ul. Witosa), Witosa (od ul. Czerniakowskiej do ul. Sobieskiego), Sikorskiego (od ul. Sobieskiego do ul. Wilanowskiej), Dolina Służewiecka (od ul. Wilanowskiej do ul. Puławskiej), Rzymowskiego (od ul. Puławskiej do ul. Marynarskiej), Marynarska (od ul. Rzymowskiego do wiaduktu PKP), Sasanki (od wiaduktu PKP do ul. Zwirki i Wigury), Hynka (od ul. Żwirki i Wigury do al. Krakowskiej), al. Krakowska (od ul. Łopuszańskiej do granicy miasta); droga nr 18 - al. Prymasa Tysiąclecia (od ul. Kasprzaka do wiaduktu PKP), Trasa Armii Krajowej (od wiaduktu PKP do Wybrzeża Gdyńskiego), Most gen. Grota-Roweckiego, Toruńska (od ul. Jagiellońskiej do granicy miasta); droga nr 61 - Wał Miedzeszyński (od mostu Łazienkowskiego do mostu Poniatowskiego), Wybrzeże Szczecińskie (od mostu Poniatowskiego do mostu Śląsko-Dąbrowskiego), Wybrzeże Helskie (od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do mostu Gdańskiego), jezdnie łącznikowe (od Wybrzeża Helskiego do ul. Jagiellońskiej), Jagiellońska (od łącznika przy moście Gdańskim do Trasy Toruńskiej), Modlińska (od Trasy Toruńskiej do granicy miasta); droga nr 723 - Al. Jerozolimskie (od ronda Zesłańców Syberyjskich do ul. Łopuszańskiej), Łopuszańska (od. Al. Jerozolimskich do al. Krakowskiej), Hynka (od al. Krakowskiej do ul. Żwirki i Wigury), Sasanki (od ul. Żwirki i Wigury do wiaduktu PKP), Marynarska (od wiaduktu PKP do ul. Rzymowskiego), Rzymowskiego (od ul. Marynarskiej do ul. Puławskiej), Puławska (od ul. Rzymowskiego do granicy miasta). Ulice: Hynka, Sasanki, Marynarska i Rzymowskiego mają wspólny przebieg z drogą krajową nr 7;

7)

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 stycznia 2003 r. w sprawie ustalenia przebiegu dróg krajowych w województwach lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim (Dz. U. Nr 42, poz. 367), wydane na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy (obowiązuje od dnia 26 marca 2003 r.);

8)

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 czerwca 2002 r. w sprawie zaliczenia drogi w powiecie gryfickim do kategorii dróg powiatowych (Dz. U. Nr 116, poz. 1005), wydane na podstawie art. 9 ustawy (obowiązuje od 9 sierpnia 2002 r.), które do kategorii dróg powiatowych zalicza od dnia 1 stycznia 2003 r. odcinek drogi w powiecie gryfickim łączący drogę powiatową nr 17101 Dźwirzyno-Kołobrzeg od granicy powiatu kołobrzeskiego - od strony wschodniej z drogą powiatową nr 41184 i drogą wojewódzką nr 109 w Mrzeżynie od strony zachodniej;

9)

rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 28 lutego 2000 r. w sprawie numeracji i ewidencji dróg oraz obiektów mostowych (Dz. U. Nr 32, poz. 393, z 2001 r. Nr 69, poz. 722 oraz z 2003 r. Nr 5, poz. 54), wydane na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy (obowiązuje od dnia 10 maja 2000 r.), określające sposób numeracji oraz zakres, treść i sposób prowadzenia ewidencji dróg publicznych oraz obiektów mostowych. Każdej drodze publicznej nadaje się numer. Numer drogi jest nadawany na potrzeby oznaczania przebiegu drogi na mapach oraz oznakowania dróg zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.). Ustalono następujący sposób numeracji dróg, a mianowicie: drogi krajowe, w tym autostrady oznacza się literą A i liczbą jedno- lub dwucyfrową, drogi ekspresowe literą S i liczbą jedno- lub dwucyfrową, a pozostałe drogi krajowe liczbą jedno- lub dwucyfrową; drogi wojewódzkie liczbą trzycyfrową, drogi powiatowe liczbą czterocyfrową i wyróżnikiem literowym województwa, a drogi gminne - liczbą sześciocyfrową i wyróżnikiem literowym województwa. Numery dróg krajowych i wojewódzkich powinny być niepowtarzalne na obszarze kraju i niezmienne w przypadku ciągu komunikacyjnego przekraczającego granice administracyjne województw. Natomiast numery dróg powiatowych i gminnych powinny być niepowtarzalne na obszarze województwa i niezmienne w przypadku ciągu komunikacyjnego przekraczającego granice administracyjne powiatów lub gmin. Każdy zarządca drogi publicznej ustala numer ewidencyjny zarządzanego odcinka drogi, który służy prowadzeniu ewidencji dróg i obiektów mostowych.

Numer ewidencyjny drogi krajowej będącej autostradą i drogą ekspresową składa się z, odpowiednio, litery A lub S, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej, dwucyfrowego identyfikatora województwa, trzech zer oraz liczby dwucyfrowej. Numer drogi krajowej w mieście na prawach powiatu składa się z litery K, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej oraz siedmiocyfrowego identyfikatora miasta. Natomiast pozostałe drogi krajowe składają się z litery K, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej, dwucyfrowego identyfikatora województwa, określonego w przepisach o statystyce publicznej, trzech zer oraz liczby dwucyfrowej. Numer ewidencyjny dróg wojewódzkich w miastach na prawach powiatu składa się z litery W, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej oraz siedmiocyfrowego identyfikatora miasta, a pozostałych dróg wojewódzkich - z litery W, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej, dwucyfrowego identyfikatora województwa oraz pięciu zer. Numer ewidencyjny dróg powiatowych w miastach na prawach powiatu składa się z litery P, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej oraz siedmiocyfrowego identyfikatora miasta, a pozostałe drogi powiatowe - z litery P, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej, czterocyfrowego identyfikatora powiatu oraz trzech zer. Numer ewidencyjny dróg gminnych w miastach na prawach powiatu składa się z litery G, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej oraz siedmiocyfrowego identyfikatora miasta, a pozostałych dróg gminnych - z litery G, numeru drogi zapisanego w formacie liczby sześciocyfrowej oraz siedmiocyfrowego identyfikatora gminy. Identyfikator województwa, miasta i gminy został określony w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 ze zm.).

Do numeracji obiektów mostowych i promów, służącej ich identyfikacji i ewidencji, stosuje się jednolity numer inwentarzowy (JNI), który jest liczbą ośmiocyfrową. JNI jest nadawany przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad nowym obiektom mostowym i promom, bezpośrednio po uzyskaniu decyzji zezwalającej na ich użytkowanie. Numer ten w okresie użytkowania obiektu nie ulega zmianie. JNI jest nadawany dla obiektów mostowych i promów zlokalizowanych w ciągach dróg wszystkich kategorii. Obiekty mostowe przedzielone podłużną szczeliną zarówno w przęsłach, jak i na podporach stanowią w ewidencji oddzielne obiekty mostowe, o ile każdy z wydzielonych obiektów będzie budowlą stanowiącą całość techniczno-użytkową. Obiekty mostowe o różnych rodzajach konstrukcji przęseł w ciągu tej samej drogi opartych na wspólnych podporach stanowią w ewidencji jeden obiekt. Dotyczy to również tuneli prowadzących niezależne jezdnie tej samej drogi, połączonych między sobą tunelami poprzecznymi. Rejestr JNI prowadzi Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Wprowadzono jednolity sposób lokalizacji w ciągu drogi: elementów drogi, zmian parametrów technicznych drogi, obiektów mostowych, promów, urządzeń technicznych związanych z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu i innych urządzeń niezwiązanych z funkcjonowaniem drogi poprzez kilometraż dla wszystkich kategorii dróg oraz dodatkowo system referencyjny dla dróg krajowych i innych kategorii dróg publicznych, dla których ten system został wprowadzony.

Na potrzeby właściwego zarządzania drogami publicznymi, obiektami mostowymi i promami oraz gromadzenia i przekazywania danych o sieci dróg publicznych jest prowadzona ewidencja. Ewidencja obejmuje: książkę drogi, dziennik objazdu dróg, wykaz dróg, mapę techniczno-eksploatacyjną dróg publicznych sporządzaną z zastosowaniem znaków umownych, książkę obiektu mostowego, kartę obiektu mostowego, wykaz obiektów mostowych i promów. Wymienione dokumenty ewidencyjne przechowuje się do czasu rozbiórki, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 ze zm.), drogi publicznej, obiektu mostowego lub promu. Książkę drogi prowadzi się w jednym egzemplarzu, oddzielnie dla każdego odcinka drogi w jednym zarządzie. Wykaz dróg sporządza się w jednym egzemplarzu, osobno dla poszczególnych kategorii dróg o określonej klasie. Dziennik objazdu dróg prowadzi się w jednym egzemplarzu, osobno dla poszczególnych kategorii dróg. Mapę techniczno-eksploatacyjną dróg publicznych sporządza się i prowadzi w jednym egzemplarzu: w skali 1:25.000 lub większej w przypadku terenów zurbanizowanych - dla dróg powiatowych i wszystkich kategorii dróg publicznych w granicach miast na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad, dróg ekspresowych i gminnych, oraz w skali 1:100.000 - dla dróg wojewódzkich i krajowych. Zarządcy dróg przekazują między sobą informacje niezbędne do prowadzenia mapy techniczno-eksploatacyjnej, stosownie do przepisów określających tryb sporządzania informacji, gromadzenia i udostępniania danych o sieci dróg publicznych. Mapę techniczno-eksploatacyjną dróg publicznych, zawierającą w swej treści rozmieszczenie państwowych rezerw mobilizacyjnych, zakłada się, przechowuje i przekazuje zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 11, poz. 95 ze zm.). Książkę obiektu mostowego prowadzi się w jednym egzemplarzu, osobno dla każdego obiektu mostowego, przy czym dla przepustu i promu nie prowadzi się książki obiektu mostowego. Kartę obiektu mostowego sporządza się i prowadzi w pięciu egzemplarzach osobno dla: mostów, wiaduktów i estakad, gdy rozpiętość teoretyczna przynajmniej jednego z przęseł jest większa niż 20 m lub całkowita długość obiektu jest równa 50 m, lub przekracza tę liczbę. Kartę obiektu mostowego przekazuje się zgodnie z zasadami określonymi treścią rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 28 lutego 2000 r. w sprawie trybu sporządzania informacji, gromadzenia i udostępniania danych o sieci dróg publicznych (Dz. U. Nr 17, poz. 225), wydanego na mocy art. 18 ust. 11 komentowanej ustawy. Wykaz obiektów mostowych i promów prowadzi się w jednym egzemplarzu, dla wszystkich mostów, wiaduktów, estakad, tuneli, kładek dla pieszych, przejść podziemnych i promów oraz dla przepustów o świetle otworu równym 60 centymetrom lub większym. Wykaz ten sporządza się kategoriami dróg, zgodnie z ich rosnącą numeracją i kilometrażem, osobno dla: mostów, wiaduktów, estakad i kładek dla pieszych, tuneli, przejść podziemnych, przepustów i promów. Aktualizowania ewidencji dokonuje się na bieżąco, nie później niż do końca pierwszego kwartału każdego roku kalendarzowego za rok kalendarzowy bezpośrednio poprzedzający. Ewidencje prowadzi się w systemie tradycyjnym lub w systemie elektronicznym, pod warunkiem stosowania odpowiednich zabezpieczeń przed utratą danych;

10)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych (Dz. U. Nr 51, poz. 608 oraz z 2002 r. Nr 214, poz. 1816), wydane na podstawie art. 13 ust. 4 ustawy (obowiązuje od dnia 1 lipca 2000 r.), które oprócz szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych określiło również organ właściwy do ustalania stawek opłat i organ właściwy do ich pobierania. Opłaty mogą być wprowadzane na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących pojazdów samochodowych bądź realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności obszaru dla tych pojazdów lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej. Obszary określa organ właściwy do zarządzania ruchem na drogach, w uzgodnieniu z zarządcą drogi. Określając obszary, wyznacza się miejsca przeznaczone na parkowanie pojazdów przewożących lub kierowanych przez osoby niepełnosprawne mające trudności w poruszaniu się, stosownie do wymagań rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393), wydanego na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602 ze zm.). W razie gdy opłaty wprowadza się na drogach, dla których zarząd miasta nie jest zarządcą, wniosek powinien być uzgodniony z zarządcą tych dróg, w szczególności w zakresie zasad finansowania, organizacji i eksploatacji miejsc parkingowych. Stawką podstawową jest opłata za jedną godzinę parkowania pojazdu samochodowego. Stawki opłat mogą być ustalane z uwzględnieniem miejsca parkowania, kategorii pojazdów oraz możliwości ich progresywnego narastania z upływem czasu parkowania. Dla niektórych użytkowników drogi może być ustalana zerowa stawka opłaty. Rada miasta (gminy), a w mieście stołecznym Warszawie - właściwe rady gmin mogą, oprócz opłat jednorazowych, wprowadzić opłaty abonamentowe z możliwością zastosowania bonifikaty w stosunku do opłat jednorazowych. Opłaty mogą być pobierane za parkowanie pojazdów samochodowych w wyznaczonym miejscu, w określone dni, w określonych godzinach lub całodobowo, a także za zastrzeżenie wydzielonego stanowiska postojowego (koperty) na prawach wyłączności w określonych godzinach lub całodobowo. Do kontroli uiszczania opłat jest upoważniony zarząd drogi. W razie stwierdzenia niewniesienia opłaty pobiera się opłatę podwyższoną, nie wyższą niż dziesięciokrotność stawki podstawowej. Opłaty są pobierane przez właściwe zarządy dróg. Do dochodzenia opłat stosuje się ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.).

Zmiany dokonane w przedmiotowym akcie wykonawczym są następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 grudnia 2002 r., sygn. P 6/02, zgodnie z którego treścią art. 13 ust. 4 komentowanej ustawy w zakresie, w którym przepis ten upoważnia Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych oraz organu właściwego do ustalania tych opłat, jest niezgodny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W myśl tego przepisu nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Trybunał zakwestionował również treść § 3 ust. 1, § 4 ust. 1 i § ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wprowadzania opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych (Dz. U. Nr 51, poz. 608). Z wskazanych przepisów wynikało, że opłaty wprowadza i ustala sposób ich pobierania rada miasta (gminy) na wniosek zarządu miasta (gminy), zaopiniowany przez organy zarządzające ruchem, a w mieście stołecznym Warszawie - właściwe rady gmin po uzyskaniu opinii organu zarządzającego ruchem. Równocześnie pobierające opłaty zarządy dróg mogły upoważnić do kontroli ich uiszczania oraz do ich pobierania inne jednostki organizacyjne. Tymczasem jednak organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji). Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu (art. 92 ust. 1 Konstytucji). Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa (art. 94 Konstytucji). Określone przepisy, których niezgodność z Konstytucją wykazał Trybunał, utraciły moc z dniem 30 listopada 2003 r.;

11)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad wprowadzania opłat za przeprawy promowe na drogach publicznych. (Dz. U. Nr 54, poz. 651), wydane na podstawie art. 13 ust. 4 ustawy (obowiązuje od dnia 13 lipca 2000 r.), określające, poza zasadami wprowadzania opłat za przeprawy promowe na drogach publicznych, również organy właściwe do ustalania stawek tych opłat i organy właściwe do ich pobierania;

12)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 stycznia 2002 r. w sprawie opłat drogowych (Dz. U. Nr 8, poz. 60), wydane na podstawie art. 13 ust. 4 ustawy (obowiązuje od dnia 15 lutego 2002 r.);

13)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2001 r. w sprawie zasad koordynacji działań w zakresie przygotowania dróg na potrzeby obrony państwa (Dz. U. Nr 32, poz. 363), wydane na podstawie art. 17 pkt 3 ustawy (obowiązuje od dnia 28 kwietnia 2001 r.). Stwierdzono w nim, że minister właściwy do spraw transportu sprawuje koordynację w zakresie przygotowania infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa, w ramach której ustala, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, przebiegi dróg i wdraża wymogi techniczne oraz obronne w zakresie odpowiedniego przygotowania sieci i obiektów drogowych. Zakres zadań w dziedzinie przygotowania dróg na potrzeby obrony państwa i sposób ich realizacji określa plan osłony technicznej dróg, zawierający przedsięwzięcia planistyczno-organizacyjne i wykonawcze mające na celu zapewnienie ciągłości eksploatacyjnej dróg. Plan osłony technicznej dróg, który sporządza minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, podlega aktualizacji w zależności od potrzeb obronnych państwa oraz możliwości ich zabezpieczenia. Zadania w zakresie przygotowania dróg na potrzeby obrony państwa, wynikające z planu osłony technicznej dróg, minister właściwy do spraw transportu przekazuje do realizacji: ministrom właściwym do spraw gospodarki, łączności, środowiska i gospodarki wodnej, Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad - w odniesieniu do dróg o znaczeniu obronnym na obszarze kraju, pozostałym zarządcom dróg o znaczeniu obronnym, za pośrednictwem wojewodów. Zarządcy dróg krajowych i wojewódzkich współdziałają z właściwymi terenowo oddziałami Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, biurami terenowymi oddziałów oraz organami wskazanymi przez Ministra Obrony Narodowej, w zakresie przygotowania dróg na potrzeby obrony państwa, i przedstawiają im informacje o stanie realizacji zadań. Realizacja zadań w zakresie przygotowania dróg, wynikających z planu podlega kontroli sprawowanej przez ministra właściwego do spraw transportu we współdziałaniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, gospodarki, łączności, środowiska i gospodarki wodnej, w zakresie spraw będących w ich właściwości. Ministrowie oraz Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad składają roczne sprawozdania o stanie realizacji zadań związanych z przygotowaniem dróg na potrzeby obrony państwa ministrowi właściwemu do spraw transportu, który z kolei kopie tych sprawozdań przesyła Ministrowi Obrony Narodowej;

14)

zarządzenie Nr 5 Ministra Infrastruktury z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie nadania statutu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (Dz. Urz. Ministerstwa Infrastruktury Nr 3, poz. 8 i Nr 7, poz. 28), wydane na podstawie art. 18a ust. 6 ustawy (obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2002 r.). Nadano nim statut Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) jest centralnym urzędem administracji rządowej, obsługującym Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, który kieruje GDDKiA przy pomocy zastępców Generalnego Dyrektora, dyrektora generalnego urzędu oraz dyrektorów oddziałów i komórek organizacyjnych. W skład GDDKiA wchodzą: Biuro Zarządzania Drogami i Mostami, Biuro Studiów, Biuro Przygotowania Inwestycji, Biuro Realizacji Inwestycji, Biuro Ekonomiki i Finansów, Biuro Inżynierii Finansowej, Biuro Prawno-Organizacyjne, Biuro Administracyjne, Biuro Spraw Obronnych, Biuro Projektów Unijnych, Zespół do spraw Ochrony Informacji Niejawnych, Stanowisko do spraw Audytu Wewnętrznego. W skład GDDKiA wchodzą ponadto oddziały terenowe w: Białymstoku - dla województwa podlaskiego, Bydgoszczy - dla województwa kujawsko-pomorskiego, Gdańsku - dla województwa pomorskiego, Katowicach - dla województwa śląskiego, Kielcach - dla województwa świętokrzyskiego, Krakowie - dla województwa małopolskiego, Lublinie - dla województwa lubelskiego, Łodzi - dla województwa łódzkiego, Olsztynie - dla województwa warmińsko-mazurskiego, Opolu - dla województwa opolskiego, Poznaniu - dla województwa wielkopolskiego, Rzeszowie - dla województwa podkarpackiego, Szczecinie - dla województwa zachodniopomorskiego, Warszawie - dla województwa mazowieckiego, Wrocławiu - dla województwa dolnośląskiego, Zielonej Górze dla województwa lubuskiego. Na czele oddziału stoi dyrektor, który kieruje oddziałem przy pomocy zastępców dyrektora. Generalny Dyrektor może powoływać w razie potrzeby zespoły opiniodawcze o charakterze stałym lub doraźnym, określając cel powołania, nazwę, skład osobowy, zakres zadań i tryb działania oraz zasady obsługi tych organów. Organizację wewnętrzną i szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych GDDKiA, organizację oddziałów, zakres zadań komórek wchodzących w skład oddziałów określa regulamin nadany przez Generalnego Dyrektora na wniosek dyrektora generalnego urzędu. Spory kompetencyjne między oddziałami oraz między oddziałami a komórkami organizacyjnymi GDDKiA rozstrzyga Generalny Dyrektor. Przy GDDKiA działają jako wyodrębnione jednostki gospodarstwa pomocnicze utworzone na podstawie odrębnych przepisów przez Generalnego Dyrektora, nad którymi nadzór sprawuje dyrektor generalny urzędu za pośrednictwem dyrektorów oddziałów;

15)

rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 28 lutego 2000 r. w sprawie trybu sporządzania informacji, gromadzenia i udostępniania danych o sieci dróg publicznych (Dz. U. Nr 17, poz. 225), wydane na podstawie art. 18 ust. 11 ustawy (obowiązuje od dnia 31 marca 2000 r.). Obecnie kompetencja do wydania rozporządzenia jest zawarta w przepisie art. 18a ust. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Zgodnie z tym aktem prawnym Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad gromadzi dane dotyczące dróg publicznych, sporządzane zgodnie z przepisami o numeracji i ewidencji dróg oraz obiektów mostowych, a także sporządza informacje o sieci tych dróg, dla celów statystycznych, określenia kwoty przeznaczonej na część drogową subwencji ogólnej dla powiatów, miast na prawach powiatu i województw oraz obronności. Dane do celów statystycznych oraz określenia kwoty przeznaczonej na część drogową subwencji ogólnej są gromadzone przez wypełnienie formularza danych o sieci dróg publicznych. Natomiast dane dla celów obronności są gromadzone przez wypełnienie karty obiektu mostowego oraz przez sporządzenie i prowadzenie mapy techniczno-eksploatacyjnej dróg publicznych. Dane Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad udostępnia każdorazowo na żądanie uprawnionych do ich otrzymania organów administracji publicznej. Zarządca dróg w granicach miasta na prawach powiatu oraz inni zarządcy dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych gromadzą dane oraz przekazują je Generalnemu Dyrektorowi Krajowych i Autostrad. Dane są przekazywane raz w roku w terminie do końca jego pierwszego kwartału według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego. Zarządcy dróg publicznych gromadzą i udostępniają dane o parametrach techniczno-eksploatacyjnych zarządzanych przez siebie dróg publicznych i obiektów mostowych na potrzeby: przejazdów pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i państw członkowskich NATO, przejazdów pojazdów, których masa, naciski osi lub gabaryty przekraczają wielkości określone w odrębnych przepisach, prowadzenia akcji ratunkowych podczas klęsk żywiołowych oraz udzielania pomocy związanej z likwidacją jej skutków. Dane są gromadzone przez wypełnienie karty danych techniczno-eksploatacyjnych dotyczących użytkowania dróg i obiektów mostowych. Udostępnia się je każdorazowo na żądanie uprawnionych do wydawania odpowiednich zezwoleń i decyzji organów administracji publicznej, w terminie do 7 dni od dnia otrzymania wniosku w tej sprawie. Zarządca dróg krajowych i wojewódzkich w granicach miasta na prawach powiatu oraz inni zarządcy dróg wojewódzkich przekazują dane Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad. Dane dróg publicznych i obiektów mostowych przekazuje się dla dróg publicznych i obiektów mostowych nowo wybudowanych - w terminie 14 dni od dnia uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, w przypadku zmiany danych dotyczących użytkowania dróg publicznych i obiektów mostowych: co najmniej 28 dni przed dokonaniem zaplanowanej zmiany, do 7 dni po zaistnieniu nieplanowanej zmiany i do 7 dni po ustaniu zmian. W przypadku wystąpienia zmian w użytkowaniu dróg publicznych i obiektów mostowych wskutek awarii stwarzających zagrożenia zdrowia i ludzi dane są przekazywane w terminie do 24 godzin od zaistnienia zmiany i do 7 dni po ustaniu zmiany. Mapy techniczno-eksploatacyjne przekazują corocznie w jednym egzemplarzu w terminie: do dnia 10 kwietnia - zarządca dróg powiatowych i wszystkich dróg w granicach miasta na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, do zarządcy dróg wojewódzkich oraz do dnia 20 kwietnia - zarządca dróg wojewódzkich i koncesjonariusz autostrady płatnej do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Zarządcy dróg aktualizują sporządzone i prowadzone przez siebie mapy techniczno-eksploatacyjne dróg publicznych w zakresie dotyczącym dróg zarządzanych przez innych zarządców na podstawie map techniczno-eksploatacyjnych otrzymanych od tych zarządców. Aktualizacja polega na wprowadzeniu zmian danych w nich zawartych. Podlegają zwrotowi niezwłocznie po ich wykorzystaniu. Zarządcy dróg przekazują cztery egzemplarze kart obiektów mostowych mających znaczenie obronne do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w terminie 14 dni od dnia uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego. Generalny Dyrektor Dróg udostępnia uprawnionym do ich otrzymania organom administracji publicznej: prowadzoną przez siebie mapę techniczno-eksploatacyjną dróg publicznych, aktualizowaną corocznie, oraz karty obiektów mostowych - każdorazowo po ich otrzymaniu od zarządców dróg;

16)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych (Dz. U. Nr 6, poz. 33, Nr 48, poz. 239, z 1995 r. Nr 136, poz. 670, z 1997 r. Nr 101, poz. 631, Nr 123, poz. 780, z 1998 r. Nr 148, poz. 968, Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 59, poz. 623 oraz z 2002 r. Nr 150, poz. 1240), wydane na podstawie art. 11 ust. 2, art. 15 ust. 3, art. 37 ust. 3, art. 40 ust. 7 oraz art. 47 ustawy (obowiązuje od dnia 1 marca 1986 r.). Rozporządzenie utraciło moc dnia 1 stycznia 1998 r. w zakresie, w jakim wykonywało art. 15 ust. 3 ustawy w związku z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych (Dz. U. 1997 r. Nr 123 poz. 780, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 150, poz. 983, z 2000 r. Nr 12, poz. 136 oraz z 2002 r. Nr 216, poz. 1826 i Nr 240, poz. 2057) oraz dnia 1 stycznia 1999 r. w zakresie, w jakim wykonywało art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w związku z art. 52 pkt 8 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 106 poz. 668). Natomiast z dniem 9 czerwca 2004 r. utraciły moc § 8, 10, 10a i 11 rozporządzenia (Dz. U. z 2004 r. Nr 129, poz. 1369), a z dniem 4 lipca 2004 r. - § 1-7, 9 i 12 rozporządzenia (Dz. U. z 2004 r. Nr 140, poz. 1481). Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych reguluje ogólne zasady finansowania budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg publicznych oraz zarządzania nimi. Przepisy ustawy nie mają zastosowania do autostrad płatnych budowanych i eksploatowanych na zasadach uregulowanych przepisami ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1192, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 721), które określają warunki przygotowania budowy, zasady koncesjonowania budowy i eksploatacji albo koncesjonowania wyłącznie eksploatacji autostrad płatnych, a także organy właściwe w tych sprawach. Minister właściwy do spraw transportu może jednak przekazać część środków przeznaczonych na zadania związane z drogami krajowymi na nabywanie nieruchomości przeznaczonych pod budowę autostrad płatnych. W razie wystąpienia zagrożenia w realizacji budowy autostrad płatnych z powodu braku środków na nabywanie nieruchomości minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, procentowy udział przekazywanej części środków w wysokości do 20%, co oznacza, że może przeznaczyć 50% środków zaplanowanych na wydatki związane z realizacją zadań na drogi krajowe. Zadania w zakresie budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg oraz zarządzania nimi są finansowane przez ministra właściwego do spraw transportu za pośrednictwem Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych w odniesieniu do dróg krajowych, samorząd województwa w odniesieniu do dróg wojewódzkich, samorząd powiatowy w odniesieniu do dróg powiatowych. Zadania w zakresie finansowania budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg gminnych oraz zarządzania nimi są finansowane z budżetów gmin. W granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, modernizacji, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, są finansowane z budżetów tych miast. Zadania w zakresie budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg zakładowych oraz zarządzania nimi są finansowane ze środków podmiotów zarządzających tymi drogami. Budowa, modernizacja, utrzymanie i ochrona dróg publicznych mogą być realizowane przy udziale środków rzeczowych i pieniężnych świadczonych przez osoby fizyczne i osoby prawne, krajowe i zagraniczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Wydatki związane z budową, modernizacją, utrzymaniem i ochroną dróg oraz zarządzaniem nimi ustala się w ustawie budżetowej w wysokości nie mniejszej niż 30% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, o którym mowa w ustawie z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.). Środki te są dzielone w relacji: 40% - na zadania ministra właściwego do spraw transportu, który cześć tych środków może przeznaczyć na nabywanie nieruchomości przeznaczonych pod budowę autostrad płatnych, a 60% - na zadania samorządu województwa w odniesieniu do dróg wojewódzkich i samorządu powiatowego w odniesieniu do dróg powiatowych, przy czym w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, modernizacji, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, są finansowane z budżetów tych miast. Środki na wydatki związane z budową, modernizacją, utrzymaniem, zarządzaniem i ochroną dróg są przekazywane w formie części drogowej subwencji ogólnej ustalanej na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach. Źródłem finansowania dróg publicznych są również środki finansowe określone przepisami komentowanej ustawy oraz ustawą z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 89, poz. 804 i Nr 199, poz. 1761);

17)

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 maja 2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (Dz. U. Nr 129, poz. 1369), wydane na podstawie art. 40 ust. 7 ustawy (obowiązuje od dnia 9 czerwca 2004 r.). Rozporządzenie określiło stawki opłat za zajęcie 1 m2 pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg oraz potrzebami ruchu drogowego, dotyczące prowadzenia robót, umieszczania urządzeń infrastruktury technicznej, obiektów budowlanych i reklam itp. na prawach wyłączności;

18)

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielenia zezwoleń na zajęcie pasa drogowego (Dz. U. Nr 140, poz. 1481), wydane na podstawie art. 40 ust. 16 ustawy (obowiązuje od dnia 4 lipca 2004 r.);

19)

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 kwietnia 2002 r. w sprawie określenia wysokości prowizji od opłat drogowych i kar pieniężnych pobieranych przez urzędy celne oraz sposobu jej pobierania i rozliczania z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad (Dz. U. Nr 47, poz. 441), wydane na podstawie art. 40b ust. 4 ustawy (obowiązuje od dnia 10 maja 2002 r.). Równocześnie utraciło moc rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 23 września 1998 r. w sprawie określenia wysokości prowizji od opłat drogowych pobieranych przez urzędy celne oraz sposobu jej pobierania i rozliczania z Generalną Dyrekcją Dróg Publicznych (Dz. U. Nr 125, poz. 829). Zgodnie z przyjętymi w nim rozwiązaniami od opłat drogowych i kar pieniężnych, pobieranych w razie przekroczenia przez pojazdy wykonujące międzynarodowy transport drogowy dopuszczalnej masy, nacisków osi lub wymiarów określonych przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515), urzędy celne otrzymują prowizję w wysokości 12% opłaty albo kary. Od opłat i kar pieniężnych urzędy celne odliczają prowizję, a pozostałą część opłaty i kary pieniężnej, w terminie 3 dni po każdych kolejnych 10 dniach miesiąca, przekazują na rachunek środka specjalnego Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad;

20)

rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 marca 2003 r. w sprawie sieci dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o określonych parametrach (Dz. U. Nr 62, poz. 563), wydane na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy (obowiązuje od dnia 29 kwietnia 2003 r.), ustalające sieć dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku na pojedynczą oś do 100 kN (10 t), a na oś składową osi wielokrotnej od 57,5 kN (5,75 t) do 80 kN (8 t) w zależności od rozstawu osi składowych. Obejmuje ona następujące odcinki (liczba podana przed odcinkiem drogi jest numerem tej drogi):

1)

GDAŃSK - ŚWIECIE - TORUŃ - ŁÓDŹ - PIOTRKÓW TRYBUNALSKI - CZĘSTOCHOWA - WOJKOWICE KOŚCIELNE - DĄBROWA GÓRNICZA - TYCHY - BIELSKO-BIAŁA - CIESZYN - GRANICA PAŃSTWA;

2)

GRANICA PAŃSTWA - ŚWIECKO - PNIEWY - POZNAŃ - KONIN - WARSZAWA - SIEDLCE - TERESPOL - GRANICA PAŃSTWA;

3)

ŚWINOUJŚCIE - SZCZECIN - GORZÓW WIELKOPOLSKI - ZIELONA GÓRA - LUBIN - LEGNICA - BOLKÓW - JELENIA GÓRA - JAKUSZYCE - GRANICA PAŃSTWA;

4)

GRANICA PAŃSTWA - JĘDRZYCHOWICE - BOLESŁAWIEC - KRZYWA - WROCŁAW - PRĄDY - NOGOWCZYCE - GLIWICE - KATOWICE - CHRZANÓW - KRAKÓW - TARNÓW - RZESZÓW - JAROSŁAW - RADYMNO - KORCZOWA - GRANICA PAŃSTWA;

5)

ŚWIECIE - BYDGOSZCZ (DROGA 80) - BIAŁE BŁOTA (DROGA 10) - GNIEZNO - POZNAŃ - LESZNO - WROCŁAW - KOSTOMŁOTY - DOBROMIERZ - BOLKÓW - KAMIENNA GÓRA - LUBAWKA - GRANICA PAŃSTWA;

6)

GRANICA PAŃSTWA - KOŁBASKOWO - SZCZECIN - GOLENIÓW - PŁOTY - KOSZALIN - SŁUPSK - LĘBORK - REDA - GDYNIA - GDAŃSK - STRASZYN - ŁĘGOWO;

7)

ŻUKOWO (DROGA 6) - GDAŃSK - ELBLĄG - OSTRÓDA - OLSZTYNEK - PŁOŃSK - WARSZAWA - JANKI - GRÓJEC - RADOM - KIELCE - KRAKÓW - RABKA - CHYŻNE - GRANICA PAŃSTWA;

8)

GRANICA PAŃSTWA - KUDOWA-ZDRÓJ - KŁODZKO - ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE - WROCŁAW - OLEŚNICA - SYCÓW - KĘPNO - WALICHNOWY - WIELUŃ - BEŁCHATÓW - PIOTRKÓW TRYBUNALSKI - RAWA MAZOWIECKA - WARSZAWA - RADZYMIN - WYSZKÓW - OSTRÓW MAZOWIECKA - ZAMBRÓW - BIAŁYSTOK - KORYCIN - AUGUSTÓW - SUWAŁKI - BUDZISKO - GRANICA PAŃSTWA;

9)

RADOM - IŁŻA - OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI - OPATÓW - LIPNIK - KLIMONTÓW - ŁONIÓW - NAGNAJÓW - KOLBUSZOWA - GŁOGÓW MAŁOPOLSKI - RZESZÓW - BABICA - LUTCZA - DOMARADZ - MIEJSCE PIASTOWE - DUKLA - BARWINEK - GRANICA PAŃSTWA;

10)

GRANICA PAŃSTWA - LUBIESZYN - SZCZECIN - STARGARD SZCZECIŃSKI - WAŁCZ - PIŁA - PAWŁÓWEK - BIAŁE BŁOTA - WYPALENISKA - PRZYŁUBIE - TORUŃ - LIPNO - SIERPC - DROBIN - PŁOŃSK;

11)

KOŁOBRZEG - KOSZALIN - BOBOLICE - SZCZECINEK - PODGAJE - PIŁA - UJŚCIE - CHODZIEŻ - OBORNIKI - POZNAŃ - KÓRNIK - JAROCIN - PLESZEW - OSTRÓW WIELKOPOLSKI - OSTRZESZÓW - KĘPNO - KLUCZBORK - LUBLINIEC - TWARÓG - BYTOM;

12)

GRANICA PAŃSTWA - ŁĘKNICA - ŻARY - ŻAGAŃ - SZPROTAWA - PRZEMKÓW - RADWANICE - DROŻÓW (DROGA 3) - GŁOGÓW - SZLICHTYNGOWA - WSCHOWA - LESZNO - GOSTYŃ - JAROCIN - PLESZEW - KALISZ - BLASZKI - SIERADZ - ŁASK - PIOTRKÓW TRYBUNALSKI - SULEJÓW - OPOCZNO - PRZYSUCHA - RADOM - ZWOLEŃ - PUŁAWY - KURÓW - LUBLIN - PIASKI - CHEŁM - DOROHUSK - GRANICA PAŃSTWA;

13)

SZCZECIN - PRZECŁAW - ROSÓWKO - GRANICA PAŃSTWA;

14)

ŁOWICZ - STRYKÓW - ŁÓDŹ - PABIANICE - ZDUŃSKA WOLA - SIERADZ - ZŁOCZEW - WALICHNOWY;

15)

TRZEBNICA - MILICZ - KROTOSZYN - JAROCIN - MIĄSKOWO - MIŁOSŁAW - WRZEŚNIA - GNIEZNO - TRZEMESZNO - WYLATOWO - STRZELNO - INOWROCŁAW - TORUŃ - BRODNICA - LUBAWA - OSTRÓDA;

16)

DOLNA GRUPA - GRUDZIĄDZ - IŁAWA - OSTRÓDA - OLSZTYN - MRĄGOWO - EŁK - AUGUSTÓW - POMORZE - POĆKUNY - OGRODNIKI - GRANICA PAŃSTWA;

17)

(WARSZAWA) ZAKRĘT - GARWOLIN - RYKI - KURÓW - LUBLIN - PIASKI - KRASNYSTAW - ZAMOŚĆ - TOMASZÓW LUBELSKI - HREBENNE - GRANICA PAŃSTWA;

18)

GRANICA PAŃSTWA - OLSZYNA - GOLNICE - KRZYWA;

19)

GRANICA PAŃSTWA - KUŹNICA BIAŁOSTOCKA - BIAŁYSTOK - SIEMIATYCZE - MIĘDZYRZEC PODLASKI - KOCK - LUBARTÓW - LUBLIN - KRAŚNIK - JANÓW LUBELSKI - NISKO - SOKOŁÓW MAŁOPOLSKI - RZESZÓW;

20)

STARGARD SZCZECIŃSKI - CHOCIWEL - WĘGORZYNO - DRAWSKO POMORSKIE - SZCZECINEK - BIAŁY BÓR - MIASTKO - BYTÓW - KOŚCIERZYNA - GDYNIA;

21)

MIASTKO - SUCHORZE - SŁUPSK;

22)

GRANICA PAŃSTWA - KOSTRZYN - WAŁDOWICE - GORZÓW WIELKOPOLSKI - WAŁCZ - CZŁUCHÓW - CHOJNICE - STAROGARD GDAŃSKI - CZARLIN - MALBORK - STARE POLE - ELBLĄG - CHRUŚCIEL - GRZECHOTKI - GRANICA PAŃSTWA;

23)

MYŚLIBÓRZ - SARBINOWO;

24)

PNIEWY - GORZYŃ - SKWIERZYNA - WAŁDOWICE;

25)

BOBOLICE - BIAŁY BÓR - CZŁUCHÓW - SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE - KORONOWO - BYDGOSZCZ - INOWROCŁAW - STRZELNO - ŚLESIN - KONIN - KALISZ - OSTRÓW WIELKOPOLSKI - ANTONIN - OLEŚNICA;

26)

GRANICA PAŃSTWA - KRAJNIK DOLNY - CHOJNA - RÓW - MYŚLIBÓRZ - RENICE (DROGA 3);

27)

GRANICA PAŃSTWA - PRZEWÓZ - ŻARY - ZIELONA GÓRA;

28)

ZATOR - WADOWICE - RABKA - LIMANOWA - NOWY SĄCZ - GORLICE - JASŁO - KROSNO - SANOK - KUŹMINA - BIRCZA - PRZEMYŚL - MEDYKA - GRANICA PAŃSTWA;

29)

GRANICA PAŃSTWA - SŁUBICE - KROSNO ODRZAŃSKIE (DROGA 32);

30)

ZGORZELEC (DROGA 4) - LUBAŃ - GRYFÓW ŚLĄSKI - PASIECZNIK - JELENIA GÓRA;

31)

SZCZECIN - GRYFINO - CHOJNA - SARBINOWO - KOSTRZYN NAD ODRĄ - SŁUBICE;

32)

GRANICA PAŃSTWA - GUBINEK - POŁUPIN - ZIELONA GÓRA - SULECHÓW - WOLSZTYN - STĘSZEW;

33)

KŁODZKO - MIĘDZYLESIE - GRANICA PAŃSTWA;

34)

ŚWIEBODZICE - DOBROMIERZ;

35)

GRANICA PAŃSTWA - GOLIŃSK - MIEROSZÓW - WAŁBRZYCH - ŚWIEBODZICE - ŚWIDNICA - WROCŁAW;

36)

PROCHOWICE - LUBIN - ŚCINAWA - RAWICZ - KROTOSZYN - OSTRÓW WIELKOPOLSKI;

37)

GRANICA PAŃSTWA - PIETROWICE - GŁUBCZYCE - KĘDZIERZYN-KOŹLE (DROGA 45);

38)

ŁAGIEWNIKI - STRZELIN - BIEDRZYCHÓW - OWCZARY - BRZEG - NAMYSŁÓW - KĘPNO;

39)

GRANICA PAŃSTWA - GŁUCHOŁAZY - PRUDNIK - KĘDZIERZYN-KOŹLE - UJAZD - PYSKOWICE;

40)

NYSA - PRUDNIK - TRZEBINA - GRANICA PAŃSTWA;

41)

NAMYSŁÓW - KLUCZBORK - RUDNIKI - DZIAŁOSZYN - PAJĘCZNO - NOWA BRZEŹNICA - RADOMSKO - PRZEDBÓRZ - RUDA MALENIECKA - KOŃSKIE - SKARŻYSKO-KAMIENNA - RUDNIK;

42)

WIELUŃ /DROGA 45/ - RUDNIKI - KŁOBUCK - CZĘSTOCHOWA;

43)

GLIWICE - MIKOŁÓW - TYCHY - OŚWIĘCIM - ZATOR - SKAWINA - KRAKÓW;

44)

GRANICA PAŃSTWA - CHAŁUPKI - KRZYŻANOWICE - RACIBÓRZ - KRAPKOWICE - OPOLE - BIERDZANY - KLUCZBORK - PRASZKA - WIELUŃ - ZŁOCZEW;

45)

KŁODZKO - NYSA - PAKOSŁAWICE - JACZOWICE - NIEMODLIN - KARCZÓW - OPOLE - OZIMEK - LUBLINIEC - BLACHOWNIA - CZĘSTOCHOWA - JANÓW - SZCZEKOCINY;

46)

RABKA - NOWY TARG - ZAKOPANE;

47)

TOMASZÓW MAZOWIECKI - INOWŁÓDZ - KLWÓW - POTWORÓW - BIAŁOBRZEGI - GŁOWACZÓW - KOZIENICE - NOWE SŁOWIKI - SIECIECHÓW - OPACTWO - DĘBLIN - MOSZCZANKA - KOCK;

48)

NOWY TARG - CZARNA GÓRA - JURGÓW - GRANICA PAŃSTWA;

49)

CIECHANÓW - PŁOŃSK - WYSZOGRÓD - RUSZKI - SOCHACZEW - MSZCZONÓW - GRÓJEC - GÓRA KALWARIA - KOŁBIEL - MIŃSK MAZOWIECKI - ŁOCHÓW - OSTRÓW MAZOWIECKA;

50)

GRANICA PAŃSTWA - BEZLEDY - BARTOSZYCE - LIDZBARK WARMIŃSKI - DOBRE MIASTO - OLSZTYN - OLSZTYNEK;

51)

BIELSKO-BIAŁA - KĘTY - WADOWICE - GŁOGOCZÓW;

52)

CHRUŚCIEL - BRANIEWO - GRONOWO - GRANICA PAŃSTWA;

53)

NOWY DWÓR GDAŃSKI - MALBORK - KWIDZYŃ - GRUDZIĄDZ - STOLNO;

54)

KORONOWO (DROGA 25) - TRZECIEWIEC (DROGA 5);

55)

BARTOSZYCE - BISKUPIEC - SZCZYTNO - PRZASNYSZ - PUŁTUSK;

56)

OLSZTYNEK - ZGNIŁOCHA - JEDWABNO - SZCZYTNO - BABIĘTA - RUCIANE-NIDA - PISZ - BIAŁA PISKA - SZCZUCZYN;

57)

GIŻYCKO - RYN - MRĄGOWO - NAWIADY - ROZOGI;

58)

ŁĘCZYCA - KUTNO - GOSTYNIN - ŁĄCK - PŁOCK - DROBIN - CIECHANÓW - RÓŻAN - OSTRÓW MAZOWIECKA;

59)

WARSZAWA - JABŁONNA - SEROCK - RÓŻAN - OSTROŁĘKA - ŁOMŻA - GRAJEWO - AUGUSTÓW;

60)

STRZELNO - KOBYLNIKI - RADZIEJÓW - BRZEŚĆ KUJAWSKI - WŁOCŁAWEK - NOWY DUNINÓW - PŁOCK - WYSZOGRÓD - NOWY DWÓR MAZOWIECKI - POMIECHÓW - SEROCK - WIERZBICA - WYSZKÓW - ŁOCHÓW - WĘGRÓW - DROHICZYN - ANUSIN (DROGA 19);

61)

GRANICA PAŃSTWA - WĘGORZEWO - GIŻYCKO - PISZ - KISIELNICA - ŁOMŻA - ZAMBRÓW - SOKOŁÓW PODLASKI - SIEDLCE - ŁUKÓW - RADZYŃ PODLASKI - WISZNICE - SŁAWATYCZE - GRANICA PAŃSTWA;

62)

PIĄTNICA PODUCHOWNA - WIZNA - STARE JEŻEWO;

63)

GRANICA PAŃSTWA - GOŁDAP - OLECKO - EŁK - GRAJEWO - MOŃKI - BIAŁYSTOK - BOBROWNIKI - GRANICA PAŃSTWA;

64)

ZAMBRÓW - WYSOKIE MAZOWIECKIE - BRAŃSK - BIELSK PODLASKI - KLESZCZELE - CZEREMCHA - GRANICA PAŃSTWA;

65)

LIPNO - WŁOCŁAWEK;

66)

GRANICA PAŃSTWA - KUKURYKI - WÓLKA DOBRYŃSKA (DROGA 2);

67)

BIELSKO-BIAŁA - ŻYWIEC - LALIKI - ZWARDOŃ - GRANICA PAŃSTWA;

68)

ŁOWICZ - SKIERNIEWICE - HUTA ZAWADZKA;

69)

KONIN - TUREK - UNIEJÓW - BALIN - ŁÓDŹ - BRZEZINY - RAWA MAZOWIECKA;

70)

WIŚNIÓWKA - KIELCE - MORAWICA - BUSKO-ZDRÓJ - SZCZUCIN - DĄBROWA TARNOWSKA - TARNÓW - PILZNO - JASŁO;

71)

SULEJÓW - ŻARNÓW - RUDA MALENIECKA - KIELCE - ŁAGÓW - OPATÓW - OŻARÓW - ANNOPOL - KRAŚNIK - JANÓW LUBELSKI - FRAMPOL - GORAJEC - SZCZEBRZESZYN - ZAMOŚĆ - HRUBIESZÓW - ZOSIN - GRANICA PAŃSTWA;

72)

BRANICE (DROGA 79) - NIEPOŁOMICE - DROGA 4 - BRZESKO - NOWY SĄCZ - KRYNICA;

73)

LIPNIK - SANDOMIERZ - STALOWA WOLA - LEŻAJSK - TRYŃCZA - JAROSŁAW - RADYMNO - PRZEMYŚL;

74)

GRANICA PAŃSTWA - CHAŁUPKI - WODZISŁAW ŚLĄSKI - RYBNIK - GLIWICE - TARNOWSKIE GÓRY - ŚWIERKLANIEC - SIEWIERZ - ZAWIERCIE - SZCZEKOCINY - NAGŁOWICE - JĘDRZEJÓW - CHMIELNIK;

75)

WARSZAWA - KOZIENICE - ZWOLEŃ - SANDOMIERZ - POŁANIEC - NOWE BRZESKO - KRAKÓW - TRZEBINIA - CHRZANÓW - JAWORZNO - KATOWICE - CHORZÓW - BYTOM;

76)

PAWŁÓWEK - BYDGOSZCZ - FORDON - TORUŃ - LUBICZ;

77)

KATOWICE - MIKOŁÓW - ŻORY - SKOCZÓW;

78)

LUBIN - CYCÓW - WŁODAWA - GRANICA PAŃSTWA;

79)

SANOK - LESKO - USTRZYKI DOLNE - KROŚCIENKO - GRANICA PAŃSTWA;

80)

WOJKOWICE KOŚCIELNE - BĘDZIN - SOSNOWIEC - KATOWICE - TYCHY;

81)

NOWY SĄCZ - STARY SĄCZ - PIWNICZNA - GRANICA PAŃSTWA;

82)

STRZELCE OPOLSKIE - NOGOWCZYCE - GLIWICE - BYTOM;

83)

GŁUCHÓW - PIOTRKÓW TRYBUNALSKI - KAMIEŃSK - RADOMSK - KŁOMICE - CZĘSTOCHOWA;

84)

WRZEŚNIA - SŁUPCA - GOLINA - KONIN;

85)

KRZYWA - CHOJNÓW - LEGNICA - PROCHOWICE - WROCŁAW - BRZEG - OPOLE - STRZELCE OPOLSKIE - TOSZEK - PYSKOWICE - BYTOM - BĘDZIN - SOSNOWIEC - DĄBROWA GÓRNICZA - OLKUSZ - KRAKÓW.

Odcinki drogi, na których nie jest dopuszczalny ruch pojazdów o nacisku osi powyżej 80 kN (8 t):

BOLKÓW - LUBAWKA - GRANICA PAŃSTWA

ŻAGAŃ - SZPROTAWA, DZIEĆMIEROWICE - GŁOGÓW,

ŁASK - SULEJÓW

KOŁBASKOWO - ROSÓWKO

AUGUSTÓW - OGRODNIKI

STARGARD SZCZECIŃSKI - SZCZECINEK,

MIASTKO - BYTÓW

WAŁDOWICE - GORZÓW WIELKOPOLSKI,

ELBLĄG - GRZECHOTKI

ANTONIN - OLEŚNICA

CHOJNA - MYŚLIBÓRZ

PRZEWÓZ - A-18 (ŻARY)

KOSTRZYN NAD ODRĄ - SŁUBICE

BYSTRZYCA - MIĘDZYLESIE

GOLIŃSK - WAŁBRZYCH

ŚCINAWA - RAWICZ

ŁAGIEWNIKI - OWCZARY

KĘDZIERZYN-KOŹLE - PYSKOWICE

PRASZKA - RUDNIKI,

JAWORZNO - RUDNIK

TOMASZÓW MAZOWIECKI - GŁOWACZÓW,

KOZIENICE - DĘBLIN,

MOSZCZANKA - KOCK

CIECHANÓW - WYSZOGRÓD,

MIŃSK MAZOWIECKI - OSTRÓW MAZOWIECKA

CHRUŚCIEL - BRANIEWO

MAKÓW MAZOWIECKI - PUŁTUSK

OLSZTYNEK - ZGNIŁOCHA,

KIEŁBONKI - SZCZUCZYN

GIŻYCKO - MRĄGOWO,

KIEŁBONKI - ROZOGI

ŁĘCZYCA - GOSTYNIN

GRAJEWO - AUGUSTÓW

STRZELNO - KOBYLNIKI,

MODLIN - ANUSIN

GRANICA PAŃSTWA - ŁOMŻA,

RADZYŃ PODLASKI - SŁAWATYCZE

GOŁDAP - EŁK

BIELSK PODLASKI - CZEREMCHA

ŻYWIEC - ZWARDOŃ

ŁOWICZ - SKIERNIEWICE

UNIEJÓW - ŁÓDŹ

JANÓW LUBELSKI - SZCZEBRZESZYN

SANDOMIERZ - STALOWA WOLA,

NISKO - JAROSŁAW

KONARY - KOZIENICE

KROŚCIENKO - GRANICA PAŃSTWA

LEGNICA - PROCHOWICE,

SOSNOWIEC - DĄBROWA GÓRNICZA;

21)

rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 28 czerwca 1986 r. w sprawie zasad, organów właściwych oraz trybu ustalania kosztów związanych z określeniem tras przejazdu i przystosowaniem odcinków dróg do przewozu ładunków o masie i gabarytach przekraczających dopuszczalne normy albo przejazdu pojazdów nienormatywnych (Dz. U. Nr 27, poz. 133), wydane na podstawie art. 41 ust. 3 ustawy (obowiązuje od dnia 29 lipca 1986 r.). Stwierdza się w nim, iż kosztami związanymi z określeniem tras przejazdu i przystosowaniem odcinków dróg do przewozu ładunków o masie lub gabarytach przekraczających dopuszczalne normy albo przejazdu pojazdów nienormatywnych są koszty: określenia trasy przejazdu, przystosowania trasy przejazdu, przywrócenia trasy do stanu pierwotnego. Do kosztów określenia trasy przejazdu należą w szczególności koszty związane ze zbieraniem, gromadzeniem, przetwarzaniem i przekazywaniem informacji o przejezdności dróg, koszty określenia trasy zastępczej w razie zmiany trasy przejazdu z powodu nagłych przeszkód niewywołanych stanem technicznym drogi, a także wykonania ekspertyzy i badań odcinków dróg oraz obiektów mostowych. Natomiast do kosztów przystosowania trasy przejazdu należą w szczególności koszty: czasowego usunięcia ograniczeń gabarytowych, wzmocnienia odcinków dróg i obiektów mostowych oraz wykonania robót zabezpieczających, dokonania geometrycznych korekt trasy lub występujących w jej ciągu skrzyżowań, budowy lub dostosowania lokalnych objazdów przeszkód występujących na trasie do masy i gabarytów pojazdów nienormatywnych, przygotowania dokumentacji projektowej i kosztorysowej, a także związane z pilotowaniem, zamykaniem bądź ograniczaniem ruchu. Z kolei do kosztów przywrócenia trasy do stanu pierwotnego należą koszty: rozbiórki czasowego wzmocnienia obiektów mostowych, naprawy uszkodzeń nawierzchni drogi oraz naprawy lub odbudowy obiektów mostowych, przywrócenia do stanu pierwotnego urządzeń znajdujących się w pasie drogowym, a także przygotowania dokumentacji projektowej i kosztorysowej. Organami ustalającymi koszty określenia trasy przejazdu są: jeżeli trasa przejazdu przekracza granicę Państwa - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, jeżeli trasa przejazdu znajduje się w granicach Państwa - dyrekcja okręgowa dróg publicznych właściwa ze względu na miejsce rozpoczęcia przejazdu, a jeżeli trasa przejazdu znajduje się w granicach miasta lub sąsiadujących ze sobą miast - zarząd drogi właściwy dla miasta, w którym rozpoczyna się przejazd. Określone organy mogą upoważnić do ustalania kosztów inne jednostki określające trasę. Koszty określenia trasy przejazdu ustala się zgodnie z przepisami regulującymi zasady ustalania kosztów uzasadnionych, przy czym mogą być ustalone w formie opłaty zryczałtowanej. Koszty przystosowania trasy przejazdu i przywrócenia trasy do stanu pierwotnego ustalają jednostki wykonujące roboty i usługi na podstawie kosztorysów lub kalkulacji opracowanych zgodnie z przepisami regulującymi zasady ustalania kosztów uzasadnionych. Dokonujący przewozu ładunków o masie lub gabarytach przekraczających dopuszczalne normy albo przejazdu pojazdami nienormatywnymi pokrywa koszty na podstawie rachunków wystawionych przez jednostki, które wykonały prace związane z określeniem i przystosowaniem trasy przejazdu oraz przywróceniem trasy do stanu pierwotnego.

Z komentowaną ustawą ściśle wiążą się ustawy:

1)

ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o finansowaniu dróg publicznych, która reguluje ogólne zasady finansowania budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg publicznych oraz zarządzania nimi; jej przepisy nie mają zastosowania do autostrad płatnych budowanych i eksploatowanych na zasadach uregulowanych przepisami ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 110 poz. 1192, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 721), określającymi warunki przygotowania budowy, zasady koncesjonowania budowy i eksploatacji albo koncesjonowania wyłącznie eksploatacji autostrad płatnych, a także organy właściwe w tych sprawach. Minister właściwy do spraw transportu może jednak przekazać część środków przeznaczonych na zadania związane z drogami krajowymi na nabywanie nieruchomości przeznaczonych pod budowę autostrad płatnych. W razie wystąpienia zagrożenia w realizacji budowy autostrad płatnych z powodu braku środków na nabywanie nieruchomości minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, procentowy udział przekazywanej części środków w wysokości do 20%, co oznacza, że może przeznaczyć 50% środków zaplanowanych na wydatki związane z realizacją zadań na drogi krajowe. Zadania w zakresie budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg oraz zarządzania nimi są finansowane przez ministra właściwego do spraw transportu za pośrednictwem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad w odniesieniu do dróg krajowych, samorząd województwa w odniesieniu do dróg wojewódzkich, samorząd powiatowy w odniesieniu do dróg powiatowych. Zadania w zakresie finansowania budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg gminnych oraz zarządzania nimi są finansowane z budżetów gmin. W granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, modernizacji, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, są finansowane z budżetów tych miast. Zadania w zakresie budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg zakładowych oraz zarządzania nimi są finansowane ze środków podmiotów zarządzających tymi drogami. Budowa, modernizacja, utrzymanie i ochrona dróg publicznych mogą być realizowane przy udziale środków rzeczowych i pieniężnych świadczonych przez osoby fizyczne i osoby prawne, krajowe i zagraniczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Wydatki związane z budową, modernizacją, utrzymaniem i ochroną dróg oraz zarządzaniem nimi ustala się w ustawie budżetowej w wysokości nie mniejszej niż 30% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, o którym mowa w ustawie z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.). Środki te są dzielone w relacji: 40% - na zadania ministra właściwego do spraw transportu, który cześć tych środków może przeznaczyć na nabywanie nieruchomości przeznaczonych pod budowę autostrad płatnych, a 60% - na zadania samorządu województwa w odniesieniu do dróg wojewódzkich i samorządu powiatowego w odniesieniu do dróg powiatowych, przy czym w granicach miast na prawach powiatu zadania w zakresie finansowania, budowy, modernizacji, utrzymania, ochrony i zarządzania drogami publicznymi, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, są finansowane z budżetów tych miast. Środki na wydatki związane z budową, modernizacją, utrzymaniem, zarządzaniem i ochroną dróg są przekazywane w formie części drogowej subwencji ogólnej ustalanej na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach. Źródłem finansowania dróg publicznych są również środki finansowe określone przepisami komentowanej ustawy oraz ustawą z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 89, poz. 804 i Nr 199, poz. 1761);

2)

ustawa z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 r. Nr 110 poz. 1192, z 2002 r. Nr 25, poz. 253 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 721) określiła warunki przygotowania budowy, zasady koncesjonowania budowy i eksploatacji albo koncesjonowania wyłącznie eksploatacji autostrad płatnych, a także organy właściwe w tych sprawach. Na zasadach określonych w ustawie mogą być budowane i eksploatowane albo wyłącznie eksploatowane, jako płatne, autostrady lub ich odcinki oraz drogi ekspresowe. Może to jednak nastąpić, jeżeli będzie możliwość korzystania z innej, ogólnodostępnej drogi publicznej. Za przejazd autostradą opłaty pobiera spółka, która posiada koncesję udzieloną na zasadach określonych w ustawie. Opłaty te stanowią przychód koncesjonariusza. W przypadku udzielania koncesjonariuszowi dofinansowania opłaty za przejazd autostradą stanowią przychód Krajowego Funduszu Autostradowego utworzonego w Banku Gospodarstwa Krajowego. Środki Funduszu, które przeznacza się na dofinansowanie realizacji zadań związanych z budową autostrad, mogą być przekazywane w formie płatności koncesjonariuszom stałych kosztów ponoszonych z tytułu zachowania nieprzerwanej dostępności do autostrady, jej utrzymania i przejezdności, zmiennych kwot uzależnionych od spełnienia przez koncesjonariuszy wymogów określonych w koncesji i umowie koncesyjnej, jeżeli opłaty za przejazdy autostradą stanowią przychody Funduszu. Ze środków finansowych Funduszu dokonuje się wypłaty odszkodowań z tytułu wypowiedzenia umów dzierżawy i najmu. Budowa i eksploatacja autostrady wymaga uzyskania koncesji. Wybór koncesjonariusza następuje w drodze przeprowadzanego przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad trójstopniowego postępowania przetargowego: kwalifikacji wstępnej, przetargu ograniczonego do zakwalifikowanych do złożenia oferty oraz negocjacji umowy koncesyjnej;

3)

ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.), ustalająca zasady podejmowania i wykonywania: krajowego transportu drogowego, międzynarodowego transportu drogowego, niezarobkowego krajowego przewozu drogowego, a także niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego. Na zasadzie wzajemności, o ile umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Rzeczpospolitą Polską nie stanowią inaczej, przedsiębiorca zagraniczny uprawniony do wykonywania transportu drogowego na podstawie prawa właściwego dla kraju jego siedziby może go wykonywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach określonych w ustawie. Przepisów ustawy nie stosuje się do przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi: przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą - w niezarobkowym krajowym i międzynarodowym przewozie drogowym osób, a także o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t. W ustawie określono również zasady działania Inspekcji Transportu Drogowego, powołanej do kontroli przestrzegania przepisów w zakresie transportu drogowego i niezarobkowego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego wykonywanego określonymi pojazdami samochodowymi;

4)

ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 721), określająca warunki przygotowania inwestycji w zakresie tych dróg w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel, oraz budowy tych dróg, a także organy właściwe w tych sprawach. Ustawa ma zastosowanie także do dróg w miastach na prawach powiatu, finansowanych z ich budżetów, z tym że uprawnienia, obowiązki i zadania Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, w odniesieniu do tych dróg, wykonuje właściwy zarządca drogi. W myśl zawartych w ustawie dyspozycji wojewoda wydaje decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Do postępowania w sprawach o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). W sprawach nieuregulowanych ustawą zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.). Nieruchomości lub ich części na cele budowy dróg nabywa w drodze umowy Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Nieruchomości przeznaczone na pasy drogowe, stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego, stają się własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi dotycząca tych nieruchomości stała się ostateczna. W przypadku nieruchomości, które na podstawie ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) stały się z dniem 27 maja 1990 r. własnością gmin, lecz co do których nie zostały wydane ostateczne decyzje potwierdzające nabycie własności, Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, działając w imieniu Skarbu Państwa, występuje do gminy o przedłożenie, w terminie 60 dni od dnia otrzymania wezwania, decyzji potwierdzającej nabycie własności. Po bezskutecznym upływie tego terminu wojewoda, na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, w drodze decyzji, udziela zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości. Decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności. Do egzekucji obowiązków wynikających z niniejszej decyzji stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.). Za nieruchomości jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje odszkodowanie ustalone według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. W przypadku gdy nieruchomości przeznaczone na pasy drogowe mają nieuregulowany stan prawny zastosowanie mają przepisy art. 114 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.). Postępowanie wywłaszczeniowe wszczyna, na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, i wydaje decyzje w jego toku wojewoda, który udziela w uzasadnionych przypadkach, również w drodze decyzji, zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości przeznaczonych na pasy drogowe. Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli jest to niezbędne do wykazania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 ze zm.). Do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzjami o ustaleniu lokalizacji drogi nie stosuje się przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Z kolei do usuwania drzew i krzewów znajdujących się na nieruchomościach objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi, z wyjątkiem drzew i krzewów usuwanych z nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, nie stosuje się przepisów o ochronie przyrody w zakresie obowiązku uzyskiwania zezwoleń na ich usunięcie oraz opłat z tym związanych. Wojewoda wydaje decyzję o pozwoleniu na użytkowanie drogi na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego. W przypadku decyzji o pozwoleniu na budowę drogi posiadającej co najmniej dwie jezdnie, przy czym każda z nich jest przeznaczona dla jednego kierunku ruchu, wojewoda, na wniosek inwestora, wydaje decyzję o pozwoleniu na użytkowanie w odniesieniu do jezdni lub jej odcinka, na którym zakończono budowę. Przepis stosuje się odpowiednio do drogowych obiektów inżynierskich, objętych decyzją o pozwoleniu na budowę drogi. W sprawach nieuregulowanych postanowieniami ustawy stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.);

5)

ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717), ustalająca zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy, przy założeniu, że ład przestrzenny i zrównoważony rozwój stanowią podstawę tych działań. W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza: wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury, walory architektoniczne i krajobrazowe, wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i leśnych, wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób niepełnosprawnych, walory ekonomiczne przestrzeni, prawo własności, potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, potrzeby interesu publicznego.

Autorzy fragmentu:
Art. 1Definicja drogi publicznej

1.

W przepisie art. 1 została podana ustawowa definicja drogi publicznej. Jej podstawowym elementem jest "droga", która zgodnie z art. 4 pkt 2 ustawy jest budowlą wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniem oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego i zlokalizowaną w pasie drogowym.

2.

Nie każda jednak droga może być zaliczona do dróg publicznych. Przymiot ten przysługuje tylko tym drogom, z których może korzystać każdy podmiot. Zatem drogą publiczną nie będzie droga prywatna, z której może korzystać tylko jej właściciel i osoby, którym on na to zezwolił.

3.

Drogami publicznymi nie będą również drogi wewnętrzne, a więc niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych, przede wszystkim drogi w osiedlach mieszkaniowych, drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, drogi dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, place przed dworcami kolejowymi, autobusowymi i portami oraz pętle...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX