Rycak Magdalena, Czas pracy kierowców. Komentarz

Komentarze
Opublikowano: LEX/el. 2005
Stan prawny: 1 listopada 2004 r.
Autor komentarza:

Czas pracy kierowców. Komentarz

Autor fragmentu:

WPROWADZENIE

Od 1 maja 2004 r. czas pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy regulują przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 879). Ustawa ta została wprowadzona w związku z koniecznością wdrożenia dyrektywy nr 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego (OJ L 080, 23/03/2002, P. 0035-0039) i równoczesnego wyłączenia z przepisów ustawy postanowień wynikających z rozporządzenia nr 3820/85/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ujednolicenia niektórych ustaw socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich nr L 370 z dnia 31 grudnia 1985 r.)., które 1 maja 2004 r., czyli z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej, stało się samoistnie obowiązującym aktem prawnym.

Ustawa o czasie pracy kierowców przewiduje nowe uregulowania wynikające z wdrażanej dyrektywy nr 2002/15/WE oraz zachowuje dotychczasowe postanowienia niepozostające w sprzeczności w prawem Unii Europejskiej. Utrzymane zostały unormowania regulujące definicję czasu pracy, pojęcie "czasu dyżuru kierowcy", równoważny system czasu pracy, przerywany czas pracy, w tym możliwość jego łączenia z równoważnym czasem pracy, oraz zadaniowy czas pracy. Dodatkowo został określony tryb wprowadzania wyżej wymienionych systemów czasu pracy. Zachowany został 260-godzinny roczny limit godzin nadliczbowych dla kierowców - pracowników, z tym że analogicznie jak w obowiązującym od dnia 29 listopada 2002 r. Kodeksie pracy przewiduje się możliwość ustalenia w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub umowie o pracę - większych rocznych limitów godzin nadliczbowych.

Ponadto, z uwagi na specyfikę pracy kierowców, dopuszczono możliwość sporządzania rozkładów czasu pracy na okresy nie krótsze niż 2 tygodnie (art. 11 ustawy o czasie pracy kierowców).

Wprowadzone zostało pojęcie "okresów pozostawania do dyspozycji" oznaczającego okresy, inne niż przerwy i czas odpoczynku, podczas których kierowca nie jest obowiązany pozostawać na stanowisku pracy kierowcy, będąc w gotowości do rozpoczęcia albo kontynuowania prowadzenia pojazdu albo wykonywania innej pracy. Okresy pozostawania do dyspozycji obejmują w szczególności: czas, podczas którego kierowca towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, czas oczekiwania na przejściach granicznych oraz w związku z ograniczeniami w ruchu drogowym. Wymienione okresy i przewidywany czas ich trwania powinny być znane kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu (art. 10 ustawy).

"Pozostawanie do dyspozycji" poza rozkładowym czasem pracy należy traktować jako czas dyżuru. W przypadku zadaniowego czasu pracy, jeżeli kierowca nie wypracował dobowego wymiaru czasu pracy, "pozostawanie do dyspozycji" zalicza się do czasu pracy w wymiarze 8 godzin, w pozostałym zakresie okresy pozostawania do dyspozycji zalicza się do czasu dyżuru (art. 10 ust. 2 i 3 ustawy),

Ograniczony został czas pracy kierowcy do maksymalnie 10 godzin w danej dobie, jeżeli wykonywał pracę w porze nocnej przez co najmniej 4 godziny (art. 21 ustawy).

Na pracodawców zostały nałożone nowe obowiązki, m.in. obowiązek poinformowania kierowcy o obowiązujących go przepisach z zakresu czasu pracy (art. 24 pkt 1 ustawy) oraz obowiązek uzyskania od kierowcy oświadczenia na piśmie o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy. Wiąże się to z przyjętą zasadą, że czas pracy kierowcy stanowi sumę godzin pracy na rzecz różnych pracodawców (art. 12 ust. 3 i art. 24 pkt 2 projektu).

W związku ze zmianą zakresu regulacji ustawy o czasie pracy kierowców, polegającą przede wszystkim na wyłączeniu dotychczasowych przepisów normujących dopuszczalny czas prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i odpoczynku kierowców, które to okresy podlegają obowiązkowi rejestracji przez przyrządy kontrolne (tachografy), wprowadzone zostały przepisy szczególne, wskazujące na powiązanie przepisów ustawy oraz bezpośrednio obowiązujących od dnia 1 maja 2004 r. rozporządzenia nr 3820/85/EWG oraz Umowy AETR. Zasady stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów odpoczynku określonych rozporządzeniem nr 3820/85/EWG oraz Umową AETR regulują przepisy rozdziału 4 ustawy.

Autor fragmentu:
Art. 1

W dniu 1 maja 2004 r. weszły w życie przepisy ustawy o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 r. Omawiana ustawa obejmuje swoimi regulacjami kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie w wyżej określonych warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy (art. 22 § 1 i 11 k.p.). Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 k.p.). O uznaniu kierowcy za pracownika decyduje więc samo pozostawanie w stosunku pracy, bez względu na sposób jego powstania, rodzaj pełnionej pracy oraz trwałość tej więzi.

Pracownikiem może być osoba, która ukończyła 18 lat. Na...

Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX