Oleszko Aleksander, Odmowa dokonania czynności notarialnej a zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego oraz funkcjonowania kancelarii notarialnej w świetle najnowszych zmian Prawa o notariacie

W pierwotnym brzmieniu tekst ustawy z 14.02.1991 r. – Prawo o notariacie – dalej pr. not. – odmowę dokonania czynności notarialnej koncentrował wokół przepisów art. 81 oraz art. 84. O ile restrykcyjność przepisu art. 84 pr. not. nie budziła większych wątpliwości piśmiennictwa oraz praktyki notarialnej, o tyle wykładnia treści art. 81 pr. not. nie była ani kompletna, ani jednoznaczna. Istotne rozszerzenie pojęcia „czynność notarialna sprzeczna z prawem” również na sytuacje obejmujące sprzeczność z zasadami współżycia społecznego nakłada na notariusza obowiązek zachowania „podwyższonej” szczególnej staranności w odniesieniu do kwalifikacji oświadczenia woli stron jako sprzecznego ze wskazanymi zasadami, co wiąże się z kwalifikacją jego statusu prawnego. Dalsze rozszerzenie odmowy dokonania czynności notarialnej związane z nowymi kompetencjami zawodowymi wymaga od notariusza spełniania funkcji publicznej w interesie stron, osób trzecich, fiskusa oraz zapewnienia funkcjonowania własnej kancelarii, które to cele nie zawsze są ze sobą zbieżne, co wymaga od notariusza wyznaczenia priorytetu przy odmowie dokonania danej czynności notarialnej.