Koralewski Michał, Indywidualne prawa i obowiązki udziałowców

Spółki kapitałowe uznawane są za substrat mienia wniesionego na pokrycie ich kapitałów zakładowych oderwany prawnie i organizacyjnie od grona ich wspólników lub akcjonariuszy. Nie wyklucza to jednakże przyznania udziałowcom szczególnych korzyści związanych bądź z ich jednostkami uczestnictwa, bądź też przyznanych im indywidualnie.

Pozwala to z jednej strony zwiększyć wpływ wspólników na bieżące zarządzanie spółką, z drugiej zaś nałożyć na nich dodatkowe obowiązki, poza zobowiązaniem do wniesienia wkładów na pokrycie kapitału zakładowego. Konstrukcje takie wprowadzają do spółek kapitałowych element osobowy w postaci bezpośredniego zaangażowania konkretnych wspólników w oderwaniu od praw i obowiązków związanych z udziałami albo akcjami.

Należy je odróżnić od uprzywilejowanych jednostek uczestnictwa, czyli dających dodatkowe uprawnienia wynikające z faktu posiadania takich jednostek, np. w postaci zwiększonej liczby głosów przypadających na jeden udział. Uprzywilejowanie to, bowiem wynika z udziału, bądź akcji stąd ich zbycie powoduje przejście korzyści na inną osobę. Prawa indywidualne w niezmienionej postaci istnieć będą, co do zasady, nawet gdy wspólnik posiadać będzie tylko jeden udział, albo jedną akcję.