Król-Bogomilska Małgorzata, Zastosowanie konwencyjnych standardów praw do naruszeń penalizowanych w prawie krajowym niemających ściśle prawnokarnego charakteru. Glosa do uchwały SN z dnia 27 sierpnia 2015 r., III CZP 62/15

Naruszenia z art. 594 Kodeksu spółek handlowych , za które sąd rejestrowy może nałożyć grzywnę, trudno zakwalifikować do którejś z wykształconych kategorii penalizowanych naruszeń, takich jak np. przestępstwa, wykroczenia, delikty administracyjne, naruszenia porządkowe czy przewinienia dyscyplinarne. Tym ważniejsze staje się znalezienie odpowiedzi na pytanie o zasady odpowiedzialności, które miałyby mieć zastosowanie w tego rodzaju sprawach. Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w wielu już orzeczeniach wskazywał na zasadność odnoszenia standardów praw właściwych dla prawa karnego sensu stricto do rozmaitych naruszeń penalizowanych w prawie krajowym, niemieszczących się w kategorii przestępstw albo wykroczeń w ścisłym znaczeniu. W orzecznictwie polskiego Sądu Najwyższego (SN) nawiązanie do tej linii orzecznictwa strasburskiego wciąż jeszcze jest rzadkie. Niestety uchwała SN z 27.08.2015 r., III CZP 62/15 – mimo że dotyczy określenia istoty (charakteru) naruszeń z art. 594 k.s.h. – zdaje się ledwie dotykać problematyki zasad, według których odpowiedzialność ta ma być stosowana. Po latach sporów wokół tej problematyki SN – w oderwaniu od znaczenia, jakie niesie ze sobą przewidziana w tym przepisie penalizacja – skupił się wyłącznie na kwestii formalnoprawnej związanej z zakwalifikowaniem tych naruszeń do określonej kategorii (i poza tym jeszcze jedynie na kwestii winy) i uznał bez głębszego uzasadnienia prawnego, że art. 594 k.s.h. reguluje odpowiedzialność cywilną za zaniechanie wykonania z winy umyślnej wymienionych w nim obowiązków. Niezależnie od kierunku tego rozstrzygnięcia analiza naruszeń z art. 594 k.s.h. wymaga jednak uwzględnienia kierunków orzecznictwa ETPCz odnoszącego się do kwestii stosowania standardów praw właściwych dla prawa karnego także w postępowaniach dotyczących naruszeń penalizowanych na podstawie uregulowań pozaprawnokarnych.