Gajdus Michał, Wynagrodzenie twórcy wynalazku po unieważnieniu patentu. Glosa do wyroku SN z dnia 9 września 2015 r., III PK 137/14

Glosowane orzeczenie Sądu Najwyższego (dalej SN) dotyczy kwestii wynagrodzenia twórcy wynalazku w przypadku unieważnienia patentu i jest warte uwagi z dwóch powodów. Po pierwsze, SN stwierdził, że w przypadku unieważnienia patentu twórcy wynalazku nie należy się wynagrodzenie. Jednocześnie uznał, że przesądzenie przez Urząd Patentowy RP o braku zdolności patentowej rozwiązania implikuje zarazem, że rozwiązanie to nie jest wynalazkiem. Tym samym SN błędnie utożsamił pojęcia wynalazku i wynalazku mającego zdolność patentową. Wbrew opinii SN nie tylko rozwiązania chronione patentem są wynalazkami. Po drugie, w orzeczeniu tym przyjęto, że unieważnienie patentu wywołuje skutek ex tunc. Samo twierdzenie, że unieważnienie patentu ma skutek wsteczny, tj. patent jest traktowany tak, jak gdyby nigdy nie został udzielony, jest prawidłowe i nie może budzić wątpliwości. Jednakże z przyjętą przez SN tezą, że wsteczna skuteczność unieważnienia niejako automatycznie powoduje również unicestwienie innych, pośrednich następstw faktu istnienia patentu, nie sposób się zgodzić. Zaakceptowanie takiego poglądu oznaczałoby, że unieważnienie patentu wpływa na (i nierzadko unicestwia) stosunki prawne, które nie wynikają wprost z decyzji o udzieleniu patentu. Niestety, komentowane orzeczenie jest kolejnym przykładem stanowiska SN, w którym bez należytego rozważenia konstrukcji skutku ex tunc przyjmuje, że wpływa on ex definitione na wszelkie stosunki prawne, chociaż fikcja wstecznej skuteczności zdarzeń prawnych ma swoje granice w prawie prywatnym.