Księżak Paweł, Szymura Katarzyna, Wykładnia testamentu. Glosa do postanowienia SN z dnia 1 grudnia 2011 r., I CSK 419/10

1. Komentowane orzeczenie rozstrzyga kwestię, która z punktu widzenia wykładni testamentu ma zasadnicze znaczenie. Wyjaśnia mianowicie, że art. 961 k.c. jest konkretną regułą wykładni, która znajdzie zastosowanie dopiero wówczas, gdy po zastosowaniu ogólnych reguł wykładni (art. 948 k.c.) nie da się jednoznacznie ustalić, jaki charakter miało przeznaczenie poszczególnych przedmiotów przez spadkodawcę oznaczonym osobom. Tylko z pozoru zdanie to jest oczywiste. Praktyka dowodzi, że art. 961 k.c. jest stosowany niejednokrotnie błędnie. Nie jest zresztą jasne, czy do takiego błędu nie doszło również w sprawie, w której zapadło analizowane tu postanowienie.

Dla zilustrowania problemu posłużmy się dwoma przykładami.

Spadkodawca sporządził testament w formie aktu notarialnego, w którym ustanowił szereg zapisów windykacyjnych wyczerpujących prawie cały jego majątek. Czy znajdzie zastosowanie art. 961 k.c. i w konsekwencji należy uznać, że mamy do czynienia z powołaniem spadkobierców?

Inny...