Niedośpiał Michał, Testament ustny w warunkach zamiaru samobójczego a kwestia obawy rychłej śmierci. Glosa do postanowienia SN z dnia 20 listopada 2003 r., III CK 7/02

Spadkodawczyni, na 2 dni przed samobójczą śmiercią (po podjęciu decyzji samobójczej), sporządziła testament ustny. Sądy wszystkich trzech instancji uznały, że testament ustny nie jest ważny (art. 952 § 1 k.c.). Powstaje zasadnicze pytanie, czy była przesłanka do sporządzenia testamentu ustnego określona w art. 952 § 1 k.c. ("obawa rychłej śmierci spadkodawcy").

W tej materii w doktrynie oraz orzecznictwie SN konkurują ze sobą dwie teorie - subiektywna i obiektywna. Według pierwszej musi istnieć subiektywna obawa rychłej śmierci spadkodawcy1 , czyli subiektywne odczucie u spadkodawcy obawy rychłej jego śmierci. Druga wymaga, aby stan zdrowia testatora na podstawie wiedzy lekarskiej lub doświadczenia życiowego uzasadniał obawę rychłej śmierci testatora , czyli musi zachodzić obiektywna obawa rychłej śmierci spadkodawcy.

Osobiście przyjmuję tezę subiektywną. Zwolennicy teorii obiektywnej podnoszą, że "każdy przecież, w większym lub mniejszym stopniu, żyje w obawie śmierci, która może go...