Kolasiński Marek Krzysztof, Notariusz ma obowiązek odmówić dokonania czynności sprzecznej z zasadami współżycia społecznego; notariusz jest przedsiębiorcą. Glosa do uchwały SN z dnia 18 grudnia 2013 r., III CZP 82/13

1. Prawo o notariacie w art. 81 expressis verbis nakłada na rejentów obowiązek odmowy dokonania czynności sprzecznej z prawem. Nie odnosi się ono natomiast wprost do kwestii dokonywania czynności prawnych naruszających zasady współżycia społecznego. Sąd Apelacyjny w Warszawie zwrócił się w związku z tym do Sądu Najwyższego z pytaniem, czy w użytym w art. 81 pr.not. „określeniu «sprzeczna z prawem» zawiera się także czynność notarialna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego?”. Sąd Najwyższy udzielił na nie odpowiedzi twierdzącej.

W glosowanej uchwale wyrażono zapatrywanie, że „zakaz dokonywania czynności sprzecznej z prawem nie zwalnia notariusza od oceny, czy w konkretnym wypadku zachodzi sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Odmowa dokonania czynności notarialnej może jednak nastąpić tylko w sytuacjach wyjątkowych, tj. gdy czynność naruszałaby obowiązujący porządek prawny, strony bowiem mogą kształtować stosunek prawny według swego uznania, w ramach art. 353¹ k.c.”